Δεν είναι είδηση. Κάθε συνάθροιση πλήθους αποτελεί πιθανό στόχο τρομοκρατικής επίθεσης. Επειτα από τόσους θανάτους και τόση οδύνη, το μάθαμε πια. Ασφαλώς κινδυνεύει το Μουντιάλ του 2018, όπως κινδύνευε πέρυσι το Euro της Γαλλίας. Οι ρώσοι διοργανωτές σχεδιάζουν την άμυνα της μεγάλης ποδοσφαιρικής γιορτής από καιρό – δεν περίμεναν τις επίσημες απειλές του Ισλαμικού Κράτους. Αλλά, οι αφίσες που κυκλοφόρησε στο Διαδίκτυο το ISIS -μέσω του Wafa Media Foundation, του νέου προπαγανδιστικού του Μέσου- προκαλούν σοκ.
Σε μία από αυτές ο Λιονέλ Μέσι, ο σούπερ-σταρ της Μπαρτσελόνα και της εθνικής ομάδας της Αργεντινής, πίσω από κάγκελα φυλακής χύνει αίμα αντί για δάκρυ από το αριστερό του μάτι. «Πολεμάτε ένα κράτος το οποίο δεν έχει την αποτυχία στο λεξικό του», αναγράφεται στην αφίσα (στα Αγγλικά). Σε μία άλλη, στρατιώτης του ΙΚ παρακολουθεί από ψηλά ένα από τα γήπεδα που θα φιλοξενήσουν τους αγώνες, έχοντας έναν εκρηκτικό μηχανισμό δίπλα στα πόδια του. Εδώ, η απειλή διατυπώνεται ως εξής: «Εχθροί του Αλάχ στη Ρωσία, σας ορκίζομαι ότι η φωτιά των Μουτζαχεντίν θα σας κάψει. Απλά περιμένετε». «Να μας περιμένετε», αναγράφεται (στα Αραβικά) σε μία παραλλαγή της. Η πρώτη αφίσα που κυκλοφόρησε, δείχνει έναν οπλισμένο τζιχαντιστή να ποζάρει δίπλα στο logo του Παγκόσμιου Κυπέλλου του 2018.
Ο σκοπός των τζιχαντιστών είναι προφανής: θέλουν, το Μουντιάλ να ζήσει μέσα στο ίδιο κλίμα τρόμου στον οποίο έζησε το Euro 2016, ακόμη κι αν δεν καταφέρουν να το «χτυπήσουν». Ο στόχος τους, όμως, δεν είναι μόνον οι «άπιστοι» που πρέπει να φοβούνται για τη ζωή τους σε κάθε του στιγμή. Είναι και το ίδιο το ποδόσφαιρο, το οποίο στα εδάφη του ISIS -στη Συρία και στο Ιράκ- έχει, ήδη, υποφέρει πολύ. Από τον Ιούνιο του 2014, όταν ανακήρυξε την ίδρυση χαλιφάτου, το Ισλαμικό Κράτος το έχει συμπεριλάβει στη μακριά λίστα των εχθρών του. Γιατί το μισούν, οι ακραίοι ισλαμιστές;
Πρωτίστως, επειδή είναι ένα δυτικόφερτο άθλημα. Οι Σιίτες το έχουν αποδεχτεί και το έχουν προσαρμόσει στις αρχές τους, αλλάζοντας ακόμη και τους κανονισμούς, όμως η ισλαμική αντίληψη περί ποδοσφαίρου δεν είναι ενιαία – όπως δεν είναι ενιαίο και το Ισλάμ. Το Ισλαμικό Κράτος βασίζεται στην αρχή του ουαχαβιτισμού – μία από τις πέντε σκέψεις του Ισλάμ. Οι Ουαχαβίτες, που είναι ακραίοι και πουριτανοί, ταυτίζουν το ποδόσφαιρο με τη γεωπολιτική διείσδυση του εχθρικού δυτικού κόσμου. Είναι «του διαβόλου πράμα». Είτε το παίζεις είτε το βλέπεις, αμαρτάνεις. Αλλά, δεν είναι μόνον αυτό. Το ποδόσφαιρο προσφέρει ελευθερία, δίνει στους ανθρώπους τη δυνατότητα να εκφραστούν, να οργανωθούν και, ενίοτε, να αντισταθούν σε ό,τι τους καταπιέζει.
Στη Συρία, πριν από την εμφάνιση του ISIS, πολύς κόσμος πήγαινε στα γήπεδα. Ολες οι πόλεις της χώρας είχαν τουλάχιστον από μία ομάδα, με χιλιάδες υποστηρικτές. Ωστόσο, το 2011, όλα άλλαξαν. Το συριακό πρωτάθλημα διακόπηκε, τα γήπεδα δεν ήταν ασφαλή, οι ομάδες διαλύθηκαν ή μαράζωσαν, αφού δεν είχαν κανέναν οικονομικό πόρο. Στα εδάφη του ΙΚ, το ποδόσφαιρο είναι haram – απαγορευμένο. Οχι μόνον το ποδόσφαιρο, αλλά και το μπάσκετ, και τα χαρτοπαίγνια, οτιδήποτε θα μπορούσε να παρενοχλήσει τη θρησκευτική λατρεία. Βεβαίως, η αλήθεια είναι ότι η μπάλα είχε αρχίσει να ξεφουσκώνει με την έναρξη του εμφυλίου πολέμου, το 2011, προτού το ISIS τρομοκρατήσει τα γήπεδα.
Η Hisba, η θρησκευτική αστυνομία του ISIS, απαγορεύει στους πολίτες να φορούν εμφανίσεις διάσημων ποδοσφαιρικών συλλόγων, όπως η Μπαρτσελόνα, η Ρεάλ Μαδρίτης, η Γιουνάιτεντ, η Σίτι, η Τσέλσι, η Γιουβέντους και η Μίλαν, αλλά και εθνικών ομάδων: της Γαλλίας, της Γερμανίας και της Αγγλίας. Η απαγόρευση έχει να κάνει, κυρίως, με τον «πόλεμο» που οι τζιχαντιστές έχουν κηρύξει στις πολυεθνικές εταιρείες Nike και Adidas. Οι παραβάτες τιμωρούνται με 80 βουρδουλιές στην πλάτη. Συχνά, όμως, οι ποινές ξεπερνούν τα όρια της θηριωδίας.
Στις αρχές του 2015, στη Μοσούλη του Ιράκ, οι μαχητές του ISIS εκτέλεσαν δημοσίως 13 ανηλίκους. Το έγκλημά τους ήταν ότι παρακολουθούσαν στην TV τον ποδοσφαιρικό αγώνα Ιράκ – Ιορδανίας για το Κύπελλο Ασίας. Την ίδια μοίρα είχαν πολλοί σύροι φίλαθλοι, αλλά και οι μαγαζάτορες που είχαν ανοίξει τις τηλεοράσεις τους στο κανάλι που έδειχνε μπάλα. Το 2016, λίγες μέρες μετά τη λήξη του Euro, αποκεφαλίστηκαν στη Ράκα τέσσερις ποδοσφαιριστές της συριακής Αλ Σαμπάμπ. Είχε προηγηθεί η επίθεση στη λέσχη οπαδών της Ρεάλ Μαδρίτης στο Ιράκ, κατά την οποία οι εξτρεμιστές αφαίρεσαν 12 ζωές.
Αλλά, το ποδόσφαιρο παραείναι δημοφιλές για να απαγορευτεί εντελώς. Ακόμη και στις τάξεις των τζιχατζιστών. Το μισούν ιδεολογικά, όμως οι περισσότεροι -κι αυτοί που «χτυπούν» γήπεδα και άλλους τόπους συνάθροισης φιλάθλων- είναι οπαδοί κάποιας ομάδας ή και πρώην ποδοσφαιριστές. Μια εβδομάδα μετά τις επιθέσεις στο Παρίσι, είχαν επιτρέψει τη θέαση του ισπανικού clasico, επειδή και οι ίδιοι λαχταρούσαν να το δουν. Ο διαβόητος Τζιχάντι Τζον είχε εξομολογηθεί, σε βρετανικά ταμπλόιντ, ότι μικρός ονειρευόταν να γίνει ποδοσφαιριστής. Ο ίδιος ο αυτοανακηρυχθείς χαλίφης, Αμπού Μπακρ αλ Μπαγκνταντί, έπαιζε μπάλα όταν ήταν φοιτητής. Ο Μοχάμεντ Αμπρίνι, ο οποίος συνελήφθη για τις φονικές επιθέσεις στο αεροδρόμιο των Βρυξελλών, παραδέχθηκε στην κατάθεσή του ότι είχε επισκεφτεί το «Ολντ Τράφορντ» και το «Βίλα Παρκ» από προσωπικό ενδιαφέρον. Μπροστά στην απαίτηση των στρατιωτών του ΙΚ να παίζουν ξύλινο ποδοσφαιράκι, τα μεγάλα κεφάλια το επέτρεψαν. Με τον όρο, οι παίκτες να έχουν αποκεφαλιστεί, για να μη μοιάζουν με παγανιστικά αγάλματα.
Για το Ισλαμικό Κράτος, το ποδόσφαιρο είναι και εργαλείο στρατολόγησης νεαρών μαχητών. Τα ποδοσφαιρικά τουρνουά που διοργανώνει, βοηθούν στο παιδομάζωμα. Και η συζήτηση για μπάλα στα social media -πολλές φορές μέσω ιστοτόπων συλλόγων ή οπαδών- μια πρώτης τάξεως αφορμή για να πιάσει κουβέντα με παιδιά που επιδιώκει να προσηλυτίσει, ιδίως από την Ευρώπη.
Είναι η παγκόσμια διείσδυση του ποδοσφαίρου τέτοια, που δεν επιτρέπει στους τρομοκράτες να το αφήσουν στην ησυχία του. Το καλοκαίρι του 2014, τζιχαντιστές βιντεοσκόπησαν τον άγριο βασανισμό και τον αποκεφαλισμό ενός ιρακινού αστυνομικού. Ανέβασαν το video στο Διαδίκτυο και έγραψαν: «Αυτή είναι η μπάλα μας, φτιαγμένη από δέρμα». Για να το δουν εκατομμύρια άνθρωποι που θα αναζητούσαν κάτι σχετικό με το Μουντιάλ της Βραζιλίας, το συνόδευσαν με το hashtag #WorldCup.
Οι απειλές τους έχουν προχωρήσει, ήδη, και πέρα από τα γήπεδα της Ρωσίας. Με μία επιστολή που προειδοποιεί τη FIFA για… βομβαρδισμούς στη διάρκεια του Μουντιάλ 2022, εφόσον δεν πάρει πίσω τη διοργάνωση από το Κατάρ.