Μοιάζει με σενάριο επιστημονικής φαντασίας. Και στην πραγματικότητα είναι καθώς προς το παρόν δεν αποτελεί τίποτα παραπάνω από ένα φιλόδοξο σχέδιο. Αλλά είναι γεγονός ότι στην εξαιρετικά απαιτητική κούρσα για την εξόρυξη πολύτιμων μετάλλων από αστεροειδείς ετοιμάζεται να πρωταγωνιστήσει το μικρό Μεγάλο Δουκάτο του Λουξεμβούργου.
«Στόχος μας είναι να αποκτήσουμε πρόσβαση στις ορυκτές πρώτες ύλες που υπάρχουν στους βράχους δίχως ζωή που σκίζουν το Διάστημα», ανακοίνωσε στις αρχές του μήνα ο αντιπρόεδρος και υπουργός Οικονομικών της χώρας Ετιέν Σνάιντερ. Ενώπιον, μάλιστα, των εκπροσώπων της Deep Space Industries και της Planetary Resources, των δύο αμερικανικών εταιρειών που ανταγωνίζονται σκληρά για την κατασκευή του πρώτου μεταλλείου στο Διάστημα.
Κατά τη διάρκεια των προηγούμενων δεκαετιών το Δουκάτο των λιγότερων από 550.000 πολιτών διαδραμάτισε σημαντικό ρόλο στην ανάπτυξη των δορυφορικών τηλεπικοινωνιών, προβαίνοντας, μεταξύ άλλων, στην ίδρυση της SES (Société Européenne des Satellites), της κορυφαίας, σήμερα, εταιρείας παροχής δορυφορικών υπηρεσιών στον κόσμο με περισσότερους από 50 δορυφόρους υπό τον έλεγχό της. Τώρα στοχεύει ακόμα πιο μακριά, επιθυμώντας να συμβάλει στην ανάπτυξη της Μεταλλευτικής του Διαστήματος, μιας νέας, εν δυνάμει, βιομηχανίας τα οικονομικά οφέλη της οποίας εκτιμώνται σε τρισεκατομμύρια ευρώ.
Προς επίρρωση των φιλοδοξιών του, το Λουξεμβούργο επιστράτευσε ως επιστημονικό σύμβουλο του προγράμματος τον Ζαν-Ζακ Ντορντέν, διευθυντή (έως και τον περασμένο Ιούνιο) του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Διαστήματος. «Είμαι πεπεισμένος ότι υπάρχουν μεγάλες οικονομικές και επιστημονικές δυνατότητες πίσω απ’ το όραμα του Λουξεμβούργου», δήλωσε o ίδιος στους Financial Times. «Γνωρίζουμε πώς να φτάσουμε στους αστεροειδείς, πώς να πραγματοποιήσουμε τις ανασκαφές και πώς να φέρουμε πίσω στη Γη τα δείγματα».
Ενδεικτική της αποφασιστικότητας του Λουξεμβούργου να ηγηθεί των προσπαθειών για την κατασκευή του πρώτου διαστημικού μεταλλείου είναι και η δέσμευση του Ετιέν Σνάιντερ για τη θέσπιση του κατάλληλου νομικού πλαισίου που θα επιτρέπει στις εμπλεκόμενες εταιρείες να γευτούν τους καρπούς των προσπαθειών τους. Σύμφωνα με μια διεθνή συνθήκη του 1967 κανένας δεν μπορεί να οικειοποιηθεί τους φυσικούς πόρους που βρίσκονται πέρα από τη Γη καθώς αποτελούν κοινό κτήμα ολόκληρης της ανθρωπότητας. Αλλά τον περασμένο Νοέμβριο ο Μπαράκ Ομπάμα υπέγραψε πράξη νομοθετικού περιεχομένου «περί ανταγωνιστικότητας στο Διάστημα» κατοχυρώνοντας τα δικαιώματα κυριότητας αμερικανικών εταιρειών επί των φυσικών πόρων που θα καταφέρουν να συλλέξουν από αστεροειδείς και δείχνοντας, έτσι, στο Λουξεμβούργο τον δρόμο που πρέπει να ακολουθήσει.
Μεταλλεία στη Σελήνη
Για να ανοίξει κανείς ένα μεταλλείο στο Διάστημα, το πρώτο που πρέπει να κάνει είναι να φτάσει σε έναν από τους περισσότερους από 12.000 αστεροειδείς που βρίσκονται μεταξύ της τροχιάς του Αρη και της τροχιάς της Γης, δεκάδες εκατομμύρια χιλιόμετρα μακριά από τη Σελήνη. «Το ιδανικό θα ήταν ένας αστεροειδής με διάμετρο μερικών εκατοντάδων μέτρων στον οποίο θα προσεδαφιζόταν ένα ρομπότ παρόμοιο με το Curiosity, το διαστημικό όχημα που εξερευνά τον Άρη. Οι πυραυλοκινητήρες του ρομπότ ή ένας πύραυλος που θα εγκαθίστατο στον αστεροειδή θα μπορούσαν να προκαλέσουν την εκτροπή της τροχιάς του. Και αυτό δεν θα ήταν ιδιαίτερα δύσκολο σήμερα για μας», εξήγησε στην ιταλική La Repubblica o Μαρτσέλο Κοραντίνι, επικεφαλής, με ειδίκευση στο κυνήγι αστεροειδών, για περισσότερα από 20 χρόνια ερευνητικών προγραμμάτων στην Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Διαστήματος, και στέλεχος, σήμερα, της αντίστοιχης ιταλικής υπηρεσίας.
Κάνοντας λόγο ένα μεταλλείο στην τροχιά της Σελήνης, ο ιταλός επιστήμονας προσδιόρισε πως «το να θέσουμε έναν αστεροειδή στην τροχιά του δορυφόρου μας, σίγουρα δεν αποτελεί επιχείρηση ρουτίνας, αλλά συγκαταλέγεται μεταξύ των εφικτών αποστολών», εκτιμώντας πως για την προσέγγιση και την εκτροπή ενός αστεροειδούς θα απαιτούνταν περίπου δύο χρόνια ενώ άλλα έξι χρόνια θα διαρκούσε η μεταφορά του κοντά στη Σελήνη.
Επόμενο στάδιο, η διαδικασία του «κοσκινίσματος». Ένα διαστημικό σκάφος Orion – υπό κατασκευή στα εργαστήρια της NASA – μπαίνει σε τροχιά γύρω από τη Σελήνη και στη συνέχεια προσεγγίζει και προσεδαφίζεται, δίχως τη συμβολή της βαρύτητας, στον αστεροειδή. «Σε εκείνο το σημείο οι αστροναύτες θα πρέπει να εξέλθουν από το σκάφος και να αρχίζουν να σκάβουν χωρίς κανένα καλώδιο ασφαλείας», εξήγησε ο Κοραντίνι. Έχοντας συλλέξει τα πολύτιμα δείγματα, θα ήταν έτοιμοι να επιστρέψουν στη Γη. Αλλά αυτό δεν πρόκειται να συμβεί νωρίτερα από το 2023, χρονιά κατά την οποία αναμένεται να πραγματοποιηθεί η πρώτη επανδρωμένη αποστολή του Orion. Πάντως σύμφωνα με την πρόταση της Deep Space Industries οι πρώτοι «μεταλλωρύχοι» του Διαστήματος θα είναι ρομπότ.
Αξιοποιώντας τους πόρους του Διαστήματος
Οι αστεροειδείς
- Τεράστιοι βράχοι, κατάλοιπα από το σχηματισμό του ηλιακού συστήματος, σε τροχιά γύρω από τον Ήλιο.
- Έχουν διάμετρο από μερικά μέτρα έως εκατοντάδες χιλιόμετρα. Ο μεγαλύτερος αστεροειδής του ηλιακού συστήματος είναι η Δήμητρα με διάμετρο περίπου 1.000 χιλιόμετρα
- 600.000 οι αστεροειδείς του ηλιακού συστήματος που έχουν ήδη καταγραφεί ενώ σύμφωνα με εκτιμήσεις υπάρχουν εκατομμύρια ακόμη που δεν έχουν εντοπιστεί. Η πλειονότητα των αστεροειδών βρίσκεται στην Κύρια ζώνη (αστεροειδών) ανάμεσα στις τροχιές του Άρη και του Δία: 200 μεγάλων διαστάσεων (με διάμετρο μεγαλύτερη των 100 χιλιομέτρων) και εκατομμύρια μικρότεροι
- Οι επίδοξοι «μεταλλωρύχοι» του Διαστήματος εστιάζουν στους περισσότερους από 12.000 αστεροειδείς που βρίσκονται κοντύτερα στη Γη, ανάμεσα στις τροχιές του πλανήτη μας και του Άρη
Τα πολύτιμα μεταλλεύματα
- Μέταλλα της ομάδας του λευκόχρυσου (όσμιο, ιρίδιο & ρουθήνιο), σίδηρος, νικέλιο, βολφράμιο, χρυσός κ.α.
- Ένας αστεροειδής με διάμετρο 10 μέτρων περιέχει 650 τόνους μετάλλων, 50 κιλά εκ των οποίων είναι πολύτιμα μέταλλα. Σε κάποιους αστεροειδείς (10% επί του συνόλου) το περιεχόμενο σε μέταλλα μπορεί να είναι δεκαπλάσιο
- Από 2,5 έως 100 δισεκατομμύρια δολάρια το κόστος μιας αποστολής
Ενα πιθανό σύστημα εξόρυξης – η πρόταση της Deep Space Industries
- Εντοπισμός
deepspaceindustries.com Στρατιές νανο-δορυφόρων (30εκ.) εντοπίζουν έναν κατάλληλο για την πραγματοποίηση εξορυκτικών και μεταλλευτικών δραστηριοτήτων αστεροειδή
- Συλλογή
deepspaceindustries.com Μεγαλύτερα μη επανδρωμένα διαστημικά οχήματα συλλέγουν τα πολύτιμα μέταλλα και τα επαναφέρουν στην τροχιά της Γης
- Κατεργασία
deepspaceindustries.com Ειδικά διαστημικά σκάφη κατεργάζονται και στη συνέχεια αποθηκεύουν τις πρώτες ύλες
- Επεξεργασία
deepspaceindustries.com Ειδικές εγκαταστάσεις σε τροχιά εκμεταλλεύονται την έλλειψη βαρύτητας και ατμόσφαιρας για την περαιτέρω επεξεργασία των πρώτων υλών. Σημαντικό κομμάτι αυτής της διαδικασίας αναμένεται πως θα αποτελεί η χρήση τρισδιάστατων εκτυπωτών
