Μέχρι το 1981 στη Βραζιλία το γυναικείο ποδόσφαιρο ήταν υπό απαγόρευση. Πάντα οι -ποδοσφαιρόφρονες μάλλον παρά ποδοσφαιρόφιλοι- Βραζιλιάνοι (και οι Βραζιλιάνες) θεωρούσαν την μπάλα ανδρική υπόθεση.
Αυτό το… φαλλοκρατικό δεδομένο ας το έχουμε υπόψη μας ώστε να κατανοήσουμε το νόημα της καριέρας της 33χρονης σήμερα Μάρτα, της επιθετικού της Εθνικής Βραζιλίας και θεωρούμενης καλύτερης παίκτριας ποδοσφαίρου παγκοσμίως. Στο ξεκίνημα της Εθνικής Βραζιλίας γυναικών πάντως λίγοι φίλαθλοι της έδωσαν σημασία, αφού το γυναικείο ποδόσφαιρο δεν «μετρούσε» (ήταν και οι επιτυχίες της Εθνικής ανδρών κολοσσιαίες, ορόσημα).
Αλλά οι καιροί άλλαξαν εδώ και καιρό.
Η Λουίζα Τόμας στο The New Yorker δίνει ένα πορτρέτο της αθλήτριας που από τέτοια παρακατιανή θέση στην αφετηρία κατέκτησε τελικά επίζηλη θέση στον κόσμο των σπορ της πατρίδας της και διεθνώς.
Στο εφετινό Παγκόσμιο Κύπελλο του γυναικείου ποδοσφαίρου η αρχηγός της Εθνικής Βραζιλίας Μάρτα Βιέιρα ντα Σίλβα, κοινώς Μάρτα, έβαψε τα χείλη της με ένα φωτεινό κόκκινο κραγιόν και κατέβηκε να αντιμετωπίσει τις ιταλίδες αντιπάλους της. Στο άλικο, αιμάτινο κραγιόν της η Μάρτα προσέδωσε ιδιαίτερες ιδιότητες, ανταποδίδοντάς του το δώρο που εκείνο της έκανε σκληραίνοντας κατάλληλα το πρόσωπό της, τονίζοντας τις οξείες γραμμές του.
Μετά το ματς η αρχηγός είπε ότι το κραγιόν της έχει το χρώμα του αίματος επειδή «έπρεπε να αφήσουμε αίμα στο γήπεδο». Ρομαντικές κουβέντες, αθώες ίσως, με φόντο το χορτάρι. «Τώρα θα το χρησιμοποιώ σε κάθε παιχνίδι». Με αίμα δεν βάφτηκε, βέβαια, τίποτε, ούτε καν οι διαφημιστικές πινακίδες, αλλά η Ιταλία έχασε (0-1, με πέναλτι) – αυτό είχε σημασία.
Ομορφη γυναίκα, καλή η μπάλα που παίζει, σπουδαία και τα βραβεία της FIFA που κατέκτησε (έξι φορές πήρε τον τίτλο «καλύτερη παίκτρια της χρονιάς»).
Στην εφετινή διοργάνωση η Βραζιλία αποκλείστηκε από την οικοδέσποινα Γαλλία στη φάση των 16, αλλά η Μάρτα με 17 γκολ συνολικά έγινε η πρώτη σκόρερ όλων των Παγκοσμίων Κυπέλλων, σε άντρες και γυναίκες. Το κόκκινο κραγιόν το ξαναφόρεσε, αλλά…
Κατά πάσα πιθανότητα το ματς με τη Γαλλία ήταν το τελευταίο παιχνίδι της Μάρτα σε επίπεδο Παγκοσμίου Κυπέλλου.
Η τελευταία συνέντευξή της ήταν παθιασμένη: τα κατακόκκινα χείλη της ανοιγόκλεισαν όσο έπρεπε για να προφέρει τις πρέπουσες λέξεις, την παρακαταθήκη της στις επόμενες γενιές των κοριτσιών που ορέγονται να κλοτσήσουν το τόπι επαγγελματικά. Μίλησε στα πορτογαλέζικα. Ζήτησε από τις φιλόδοξες κοπέλες σκληρή δουλειά. «Από εσάς εξαρτάται η επιβίωσή του γυναικείου ποδοσφαίρου» είπε.