Κάτω από μια απρόσωπη και άκρως νεφελώδη απόφαση, η οποία στηρίχθηκε στους επίσης αντικρουόμενους όρους περί «άσεμνου υλικού», το Facebook έφτασε στο σημείο να «κατεβάσει» μια από τις πλέον εμβληματικές φωτογραφίες της παγκόσμιας Ιστορίας.
Βέβαια, τελικά, το βράδυ της Παρασκευής, ο ιστότοπος κοινωνικής δικτύωσης Facebook υπαναχώρησε στην απόφασή του να λογοκρίνει την πασίγνωστη, βραβευμένη φωτογραφία. «Αποφασίσαμε να αποκαταστήσουμε τη φωτογραφία εκεί απ’ όπου γνωρίζουμε ότι αφαιρέθηκε», ανέφερε μια εκπρόσωπος της εταιρείας. Οπως είπε, το Facebook έλαβε υπόψη του τις αντιδράσεις των χρηστών και «την ιστορική σημασία» της εικόνας αυτής.
Πάντως, δεν είναι η πρώτη φορά που το δημιούργημα του Μαρκ Ζάκερμπεργκ έχει μπει στο στόχαστρο πολλών χρηστών ή και άλλων μίντια για τον τρόπο που προσπαθεί να διατηρήσει την εικόνα του και να… αποβάλει με αντιδημοκρατικό τρόπο αναρτήσεις, αλλά και ολόκληρους λογαριασμούς χρηστών. Δίχως, μάλιστα, να δίνει εξηγήσεις για τους λόγους της απαγόρευσης.
Μόνο που αυτή φορά οι ιθύνοντες του δημοφιλούς κοινωνικού δικτύου υπερέβησαν τα εσκαμμένα με την απόφασή τους να απαγορεύσουν τη δημοσίευση της εμβληματικής φωτογραφίας «Napalm Girl» στην προσωπική σελίδα του νορβηγού συγγραφέα, Τομ Εγκελαντ. Η άρνηση του μέσου να δεχθεί μια φωτογραφία που έχει βραβευτεί με το Βραβείο Πούλιτζερ και αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι της παγκόσμιας Ιστορίας, καθώς δείχνει με έκτυπο τρόπο τη φρίκη του πολέμου, όχι μόνο το εκθέτει, αλλά δείχνει ότι στερείται δημοκρατικών ευαισθησιών και ορθής κρίσης.
Το θέμα δεν περιορίστηκε στα όρια του Facebook με αρκετούς χρήστες να ξιφουλκούν κατά του συντηρητισμού των ανθρώπων που διοικούν, αλλά έγινε θέμα και στη μεγαλύτερη σε κυκλοφορία εφημερίδα της Νορβηγίας, την Aftenposten.
Ο διευθυντής της, Εσπεν Εγκιλ Χάνσεν, συνέγραψε μια ανοιχτή επιστολή προς τον Ζάκερμπεργκ, στην οποία τον κατακεραύνωσε για τον τρόπο που λειτουργεί το κοινωνικό δίκτυό του και του ζήτησε να αντιληφθεί ότι είναι ο πιο ισχυρός ιδιοκτήτης μέσου αυτή τη στιγμή στον κόσμο.
«Είμαι θυμωμένος και απογοητευμένος – αλλά, πάνω από όλα φοβισμένος- για το τι μπορείς να επιφέρεις σε ένα από τα στηρίγματα της δημοκρατική κοινωνίας μας», αναφέρει ο Χάνσεν στο κείμενό του, σύμφωνα με τον Guardian. Επιπροσθέτως, κάνει λόγο για περιορισμένη ελευθερία του Facebook, τη στιγμή που θα έπρεπε να προχωράει σε κινήσεις εδραίωσής της.
Ολα ξεκίνησαν όταν ο νορβηγός συγγραφέας Τομ Εγκελαντ ανέβασε στην προσωπική του σελίδα επτά εμβληματικές φωτογραφίες που άλλαξαν τον κόσμο. Ανάμεσα σε αυτές ήταν και το «Napalm Girl», τραβηγμένη στο Βιετνάμ τη στιγμή που οι Αμερικανοί έριχναν σωρηδόν τις βόμβες ναπάλμ. Η φωτογραφία ανήκει στον Νικ Ουτ και δείχνει ένα 9χρονο κοριτσάκι, την Παν Τι Κιμ Πατς, μαζί με άλλους, να τρέχουν αλλόφρονες για να γλιτώσουν από τις βόμβες.
Η Πατς είναι σήμερα 53 χρονών και ζει μόνιμα στον Καναδά. Γνωρίζοντας από πρώτο χέρι τους συμβολισμούς αυτής της φωτογραφίας ήταν από τις πρώτες που πήραν θέση στη δημόσια διαμάχη κατηγορώντας το Facebook.
«Η Κιμ είναι εξαιρετικά λυπημένη από το γεγονός πως κάποιοι μπροστά σε μια τέτοια εικόνα είναι δυνατόν να επικεντρώνονται στο γυμνό και όχι στο ισχυρό μήνυμα που μεταφέρει» δήλωσε η εκπρόσωπος του ιδρύματος «Κιμ Πατς».
Φευ, οι υπεύθυνοι ελάχιστα ασχολήθηκαν με τις αντιδράσεις και επέμειναν στο μπλοκάρισμα της φωτογραφίας με τη δικαιολογία ότι η εν λόγω φωτογραφία παραβίαζε τον κανόνα απαγόρευσης δημοσίευσης γυμνών φωτογραφιών.
Να σημειωθεί ότι δεν είναι πρώτη φορά που ο Εγκελαντ έχει δεχθεί παρατηρήσεις από το Facebook. Κατά καιρούς αποβάλλεται από το μέσο και η σελίδα του ανεβαίνει και κατεβαίνει συνεχώς. Οταν η εφημερίδα Aftenposten έκανε σχετική ανάρτηση στη σελίδα της στο Facebook για το θέμα χρησιμοποίησε την ίδια φωτογραφία. Ακόμη και τότε οι «αστυνόμοι» του μέσου της έστειλαν μήνυμα ζητώντας είτε να αφαιρέσουν τη φωτογραφία ή να την αλλοιώσουν με πίξελ.
Aπό την μεριά του, ο Χάνσεν επιμένει ότι το Facebook με την κοντόθωρη λογική του δεν μπορεί να κατανοήσει τη διαφορά ανάμεσα στο παιδικό γυμνό και τις φωτογραφίες που έχουν τραβηχτεί εν καιρώ πολέμου και επιπλέον ότι χρησιμοποιεί άμετρα τη δύναμη που κατέχει ως κυρίαρχο μέσο διακίνησης ιδεών και πληροφοριών στον 21ο αιώνα.
Ολοένα και περισσότερες μελέτες γύρω από την επιδραστικότητα του Facebook δείχνουν ότι τουλάχιστον το 44% των αμερικανών πολιτών μαθαίνουν τα παγκόσμια νέα μέσω των «τοίχων» τους, ενώ οι αλγόριθμοι που χρησιμοποιεί το μέσο είναι ικανοί να προκρίνουν ή να «θάψουν» μια είδηση. Και τα δύο παραδείγματα καταδεικνύουν τη δύναμη που διαθέτει.
Ο Ζάκερμπεργκ απαντάει στους λογής επικριτές του ακολουθώντας μια παρελκυστική πολιτική. Μιλώντας πριν από ένα μήνα στη Ρώμη αποφάνθηκε πως η εταιρεία του ασχολείται με την τεχνολογία και όχι με τα μίντια.
Η μοναδική επίσημη αντίδραση από την εταιρεία ήρθε από έναν εκπρόσωπό της, ο οποίος μιλώντας στον Guardian είπε πως: «Αν και αντιλαμβανόμαστε ότι η φωτογραφία είναι εμβληματική, δεν είμαστε σε θέση να ορίσουμε μια διαφοροποίηση σε αυτό που ονομάζουμε παιδικό γυμνό. Προσπαθούμε να βρούμε μια σωστή ισορροπία ανάμεσα στο δικαίωμα των ανθρώπων να εκφράζονται και τη διατήρηση της ασφάλειας. Οι λύσεις μας δεν είναι πάντα τέλειες, αλλά θα συνεχίσουμε να βελτιώνουμε τους τρόπους εφαρμογής τους». Φυσικά, η συγκεκριμένη φωτογραφία εξακολουθεί να θεωρείται άσεμνη για τους ανθρώπους της εταιρείας.