Τα μηνύματα που διακινούνται στην Αθήνα τις τελευταίες ημέρες είναι πολλά και από πολλές κατευθύνσεις.
Την Παρασκευή επισκέφθηκαν εν χορώ τον Πρωθυπουργό Αλέξη Τσίπρα οι ξένοι επενδυτές που εν πολλοίς ανέλαβαν να ρίξουν χρήματα στην ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών. Λίγο νωρίτερα, η ίδια ομάδα είχε επισκεφθεί και είχε συνομιλήσει με τον αρχηγό της αξιωματικής αντιπολίτευσης Κυριάκο Μητσοτάκη.
Στο Μαξίμου, λοιπόν, βρέθηκαν οι Πρεμ Γουάτσα (Fairfax Financial Holdings Ltd), Τζον Πόλσον (Paulson & Co), Στίβεν Τζόνσον (Wilbur Ross & Co), Τζόναθαν Χάικ (Brookfield Capital Partners Ltd), Σαμίρ Παρέχ (Capital Research &Management Company), Μπεν Γουάτσα ( Lissom Investments), Λόρενς Τσιν (Mackenzie Cundill), Τζέιμι Λόουρι (Schroder’s InvestmentManagement), Ντάνιελ Πόζεν (Wellington Management Company), Νικ. Καραμούζης και Φωκίων Καραβίας (Eurobank).
Και το μήνυμα ήταν ξεκάθαρο: μόνο αν στην χώρα επικρατήσει ένα κλίμα κοινωνικής ηρεμίας και πολιτικής σταθερότητας, θα έχει βάση η συζήτηση για επενδύσεις και ανάπτυξη.
Την ίδια στιγμή, η κοινωνική ειρήνη ή έστω ηρεμία δεν φαίνεται να ευνοείται. Οι αγρότες αποκλείουν εθνικές και επαρχιακές οδούς, δικηγόροι, γιατροί και διάφοροι άλλοι ελεύθεροι επαγγελματίες κατεβαίνουν στα μπλόκα και η κοινωνική κατακραυγή κατά της κυβέρνησης δεν φαίνεται πώς θα υποχωρήσει.
Μεταξύ τρακτέρ και τεθρίππου
Υπό αυτές τις συνθήκες, ο κ. Τσίπρας φαίνεται πως έχει βρεθεί εγκλωβισμένος μεταξύ τρακτέρ και τεθρίππου (αφού στην τρόικα έχει προστεθεί πλέον ένα ακόμη «άλογο», ο ESM).
Το Ασφαλιστικό που έχει καταθέσει δεν περνάει από τη Βουλή (ως πολύ σκληρό) ούτε από τους δανειστές (ως αναποτελεσματικό), το νέο σχέδιο μοιραία φαίνεται πως θα περιλάβει μειώσεις κυρίων συντάξεων, ενώ από την πλευρά των θεσμών φαίνεται πως δεν υπάρχει βιασύνη, καθώς τους ρυθμούς του παιχνιδιού ορίζει το ΔΝΤ και οι λοιποί ακολουθούν.
Με αυτούς τους όρους, η κυβέρνηση έχει εγκλωβιστεί σε μία σύμπτωση προθεσμιών, η οποία μοιάζει καθοριστικής σημασίας.
Το όριο είναι όπως φαίνεται ο Μάρτιος, οπότε πρέπει να ληφθούν οι πρώτες αποφάσεις για τους όρους περαιτέρω συμμετοχής του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου στο ελληνικό πρόγραμμα, τυπικά να έχει κλείσει η αξιολόγηση και όλα αυτά με κάποιον τρόπο να επικυρωθούν στην τακτική Σύνοδο Κορυφής της ΕΕ.
Η προθεσμία της 17ης Φεβρουαρίου
Προηγουμένως, όμως, η κυβέρνηση Τσίπρα – Καμμένου καλείται να έχει ολοκληρώσει μία σειρά δεσμεύσεις για την στοιχειώδη διευθέτηση του χάους των προσφυγικών ροών. Η προθεσμία για την υποχρέωση αυτή εκπνέει μόλις στις 17 Φεβρουαρίου.
Αν έως τότε δεν λειτουργούν αποτελεσματικά τα πέντε hot spots που πρέπει να δημιουργήσει η Ελλάδα, η έκτακτη σύνοδος της επόμενης ημέρας, πιθανότατα θα αποφασίσει την επιβολή συνοριακών ελέγχων για τους προερχόμενους από την Ελλάδα.
Η χώρα θα απομονωθεί και στην ουσία θα μιλάμε για ένα Grexit.
Κυβερνητικοί βουλευτές βλέπουν πλέον τον συνδυασμό των δύο κρίσεων ως ένα εκρηκτικό κοκτέιλ και διακρίνουν μία προσπάθεια του Μεγάρου Μαξίμου να αναζητήσει διέξοδο. Στην προσπάθεια αυτή αποδίδουν το πολωτικό κλίμα που καλλιεργείται τις τελευταίες ημέρες με πρωτοβουλία του ίδιου του κ. Τσίπρα (βλ. ομιλία στη φιέστα του ΣΥΡΙΖΑ την Κυριακή). Εκτιμούν δε ότι η έναρξη της συζήτησης για τον εκλογικό νόμο αποτελεί μια πρώτη, έμμεση, αλλά σαφή ένδειξη των διαθέσεων του Πρωθυπουργού να προκαλέσει εκλογές και πάλι, αν πιεστεί στο εσωτερικό ή/και στο εξωτερικό.
Δεν είναι άλλωστε τυχαία η φράση κορυφαίου κυβερνητικού στελέχους, το οποίο σημείωνε την προηγούμενη εβδομάδα σε κατ΄ ιδίαν συζήτηση ότι «μας τραβάνε το χαλί κάτω από τα πόδια σε κάθε επίπεδο».
Η αντίληψη αυτή φαίνεται πως κυριαρχεί στο κυβερνητικό επιτελείο και πιθανώς να είναι η κεντρική ιδέα μίας απόπειρας αναζήτησης διεξόδου του κ. Τσίπρα – ο οποίος σημειωτέον από την Παρασκευή κατέγραψε και την επίσημη άρνηση του Βασίλη Λεβέντη να συνομιλήσει μαζί του, με αφορμή το νομοσχέδιο για τις τηλεοπτικές άδειες. Στην σχετική συζήτηση, η αντιπολίτευση σύσσωμη πλέον και με καθοριστικό στοιχείο την καταλυτική επίδραση της εκλογής Μητσοτάκη, βρέθηκε απέναντι στην κυβέρνηση και έκοψε τους ενδεχόμενους διαύλους επικοινωνίας. Αργότερα το ίδιο βράδυ εξάλλου, ο κ. Μητσοτάκης ξεκαθάριζε ότι δεν συναινεί στα σενάρια περί Οικουμενικής.
Υπό αυτές τις συνθήκες, στελέχη με πολύ καλή γνώση των ευρωπαϊκών συσχετισμών κρίνουν τη Σύνοδο της 18ης Φεβρουαρίου ως εξέλιξη καθοριστικής σημασίας. Ενδεχόμενη απόφαση για (de facto) έξωση από την Σένγκεν, θα είναι στοιχείο που η κυβέρνηση πολύ δύσκολα θα μπορέσει να διαχειριστεί, ενώ το κλίμα κατακραυγής θα προκαλέσει κλυδωνισμούς, όπως θεωρούν βέβαιο βουλευτές από όλο το πολιτικό φάσμα (της συμπολίτευσης συμπεριλαμβανομένης).
Σε μία τέτοια περίπτωση, η αναζήτηση διεξόδου θα είναι επιβεβλημένη για τον κ. Τσίπρα, ο οποίος κατά πάσα πιθανότητα θα επιχειρήσει να κεφαλαιοποιήσει την πόλωση που ήδη δημιουργεί και να ανακόψει την φθορά.
Το ενδεχόμενο εκλογών φαντάζει και πάλι στον ορίζοντα και είναι κάτι που δεν διαψεύδεται με σθένος. Είναι κάτι που στο περιβάλλον του κ. Μητσοτάκη θεωρούν πιθανό, στο Ποτάμι απεύχονται, ενώ η διακίνηση πληροφοριών για εσπευσμένη δημιουργία νέου κόμματος από τη Ζωή Κωνσταντοπούλου, μάλλον δεν πρέπει να αγνοηθεί…