Ηταν Μάρτιος του 2016 όταν ο Γιόχαν Κρόιφ πέρασε στην «αθανασία». Οσοι τον πρόλαβαν στο γήπεδο, όσοι τον είδαν έστω μια φορά να ξεφεύγει από τους αντιπάλους του σαν τον άνεμο που ξαφνικά αλλάζει κατεύθυνση, δεν θα τον ξεχάσουν ποτέ. Οι νεώτεροι θα συναντούν το όνομά του συχνά, διαβάζοντας ή συζητώντας για μπάλα. Γιατί ο «Ιπτάμενος Ολλανδός» υπήρξε ο απόστολος του σύγχρονου ποδοσφαίρου.
Ο Κρόιφ ήταν παγκόσμιος, όπως και το σπορ στο οποίο επέδρασε όσο ελάχιστοι. Δεν ήταν του Αγιαξ, ή της εθνικής Ολλανδίας, αλλά το ίνδαλμα εκατομμυρίων φιλάθλων, παντού. Εάν μια ομάδα δικαιούται να τον θεωρεί «δικό της», αυτή είναι η Μπαρτσελόνα – το πιο μεγάλο της ζωής του κατόρθωμα. Αλλωστε, ο ίδιος επέλεξε να συνδέσει το όνομά του μαζί της, για πάντα. Είτε ως παίκτης είτε ως προπονητής, καθόρισε το dna της, της έμαθε να παίζει με αυτό το στιλ που όλος ο κόσμος θαυμάζει, τη μεταμόρφωσε σε μια μεγάλη ευρωπαϊκή δύναμη, θεμελίωσε το μέλλον της. Αλλαξε τον ρου της ιστορίας της.
Την περασμένη Δευτέρα ο Κρόιφ «επέστρεψε» στο «Καμπ Νου», όπου έζησε τα καλύτερά του χρόνια και είδε τις ιδέες του για το ποδόσφαιρο να αποτυπώνονται στο χορτάρι. Πλέον, είναι πολύ πιο ψηλός -τριάμισι μέτρα- με σώμα από χαλκό, που ζυγίζει ενάμισι τόνο. Φορά το «9» (όχι το «14») και το αριστερό του χέρι, με το περιβραχιόνιο του αρχηγού στο μπράτσο, δείχνει το δρόμο, όπως συνήθιζε να το κάνει ως ηγέτης μέσα στο γήπεδο. Η μορφή του παραπέμπει στον Κρόιφ των ’70s. Στην ηλικία που είχε όταν επέλεξε να ζήσει -και να πεθάνει- Καταλανός.
Το άγαλμα της αιώνιας ευγνωμοσύνης (της Μπαρτσελόνα προς τον αναμορφωτή της), που αποκαλύφθηκε σε μια σεμνή τελετή, είναι έργο της Κόρι Αμερλααν φαν Νίκερκ, που είναι διάσημη στην Ολλανδία και έχει φιλοτεχνήσει, μεταξύ άλλων, το αντίστοιχο γλυπτό του Ρίνους Μίχελς, του «πατέρα» του ολοκληρωτικού ποδοσφαίρου. Τοποθετήθηκε στην είσοδο της μεγάλης εξέδρας του «Καμπ Νου», κοντά σε εκείνο του Λάζλο (Λαντισλάου) Κουμπάλα: ενός άλλου θρυλικού ποδοσφαιριστή, που από το 1951 έως το 1962 φόρεσε τη φανέλα της «Μπάρτσα» σε 349 παιχνίδια, πετυχαίνοντας 270 γκολ, και την οδήγησε σε τέσσερα Πρωταθλήματα Ισπανίας, πέντε Κύπελλα και δύο Κύπελλα Εκθέσεων.
Σχεδόν ταυτοχρόνως με τα αποκαλυπτήρια, άνοιξε τις πύλες του το -νεότευκτο- δεύτερο γήπεδο της Μπαρτσελόνα, το οποίο φέρει το όνομα «Εστάντι Γιόχαν Κρόιφ». Είναι χωρητικότητας 6.000 θεατών και θα το χρησιμοποιούν για τους αγώνες τους, η Μπαρτσελόνα Β’, τα παιδιά των ακαδημιών της «Μασία», και η γυναικεία ομάδα ποδοσφαίρου του καταλανικού συλλόγου. Η κατασκευή του κόστισε 12 εκατομμύρια ευρώ και θα αντικαταστήσει το «Μίνι Εστάντι», που είχε χτιστεί το 1982.
Το άγαλμα και το γήπεδο είναι δύο μνημεία ενός σπάνιου ποδοσφαιρικού έρωτα. Ο Κρόιφ αγάπησε την Μπαρτσελόνα προτού, καν, φορέσει τη φανέλα της. Στα 25 του, κι ενώ είχε, ήδη, κατακτήσει τα πάντα με τον Αγιαξ (τρία Πρωταθλητριών, πέντε Πρωταθλήματα και τέσσερα Κύπελλα Ολλανδίας, ένα ευρωπαϊκό Σούπερ Καπ και ένα Διηπειρωτικό Κύπελλο), ρίσκαρε την καριέρα του για να αποτρέψει τη (σχεδόν κλεισμένη) μεταγραφή του στην πολύ πλουσιότερη και ενδοξότερη -τότε- Ρεάλ Μαδρίτης. Και η Μπαρτσελόνα τον λάτρεψε, επειδή χάραξε τη μεγαλειώδη πορεία της -πρώτα ως παίκτης και κατόπιν ως προπονητής- σε βάθος τεσσάρων δεκαετιών.
Ως παίκτης τη συνάντησε στην «ουρά» της βαθμολογίας στην Ισπανία (τέταρτη από το τέλος) και την πρώτη κιόλας σεζόν (1974) της χάρισε το Πρωτάθλημα, το πρώτο της μετά το 1960. Επίσης, το Κύπελλο του 1978. Η κορυφαία του στιγμή ήταν το απίθανο 0-5 στο «Μπερναμπέου» επί της Ρεάλ Μαδρίτης, στις 17 Φεβρουαρίου 1974.
Ως προπονητής, της έφερε το πρώτο της σπουδαίο της ευρωπαϊκό τρόπαιο (το Κύπελλο Κυπελλούχων του 1989). Και το 1992, το πρώτο της Πρωταθλητριών. Η ποδοσφαιρική Ευρώπη υποκλίθηκε στην dream team του και ο ίδιος έγινε μόλις ο τρίτος άνθρωπος που κατέκτησε τη μεγάλη Κούπα ως παίκτης και ως προπονητής (μετά τον Μιγκέλ Μουνιόθ και τον Τζιοβάνι Τραπατόνι). Η Μπαρτσελόνα του κατέκτησε συνολικά ένα Κύπελλο Πρωταθλητριών, τέσσερα Πρωταθλήματα, ένα Κύπελλο, τρία ισπανικά Σούπερ Καπ, ένα ευρωπαϊκό Σούπερ Καπ και ένα Κύπελλο Κυπελλούχων. Σε 71 χρόνια πριν από τον Κρόιφ μετρούσε 42 τρόπαια. Οσα πήρε σε 27 χρόνια από τη στιγμή που συνάντησε τον Ολλανδό!
Επίσης, ο Κρόιφ οργάνωσε τις ακαδημίες του συλλόγου, την περίφημη «Μασία», πάνω στις ποδοσφαιρικές αρχές που λειτουργεί και σήμερα. Καταργώντας, μεταξύ άλλων, τον ανόητο κανόνα που έδιωχνε όσα παιδιά δεν είχαν πάρει συγκεκριμένο ύψος μέχρι τα 15 τους. Ο Γκουαρντιόλα, ο Τσάβι, ο Ινιέστα, ο ίδιος ο Μέσι, δεν θα είχαν παίξει στην Μπαρτσελόνα…
Μα, πάνω απ’ όλα, οι Καταλανοί τον λάτρεψαν επειδή τους πρόσφερε περηφάνια. Οταν αρνήθηκε τη μεταγραφή του στη Ρεάλ Μαδρίτης, ταπεινώνοντας τον πανίσχυρο -εκείνη την εποχή- πρόεδρό της, Σαντιάγο Μπερναμπέου. Οταν τόλμησε να πάει κόντρα στον ισπανό δικτάτορα Φράνκο, βαφτίζοντας τον γιο του «Τζόρντι», κι όχι «Χόρχε», όπως επέβαλλε -τότε- το καθεστώς. Κι όταν υπέγραφε, με το κύρος του, το δικαίωμα της Καταλονίας για αυτοδιάθεση.
Η γνώριμη φιγούρα του Κρόιφ θα δεσπόζει, πλέον, έξω από την κεντρική είσοδο του «Καμπ Νου». Για να θυμούνται οι παλιοί και να μαθαίνουν οι νέοι μια υπέροχη ιστορία, και να τη διηγούνται στις επόμενες γενιές.