H θάλασσα αρχίζει να ξεπροβάλει στο σημείο της αποκόλλησης του παγόβουνου και οι επιστήμονες σπεύδουν τώρα να μελετήσουν το οικοσύστημα που έχει αναπτυχθεί στην συγκεκριμένη περιοχή. Credit: | youtube
Επικαιρότητα

Τι κρυβόταν κάτω από τους πάγους του Νότιου Πόλου;

Ερευνητική αποστολή θα εξερευνήσει το οικοσύστημα που βρισκόταν εγκλωβισμένο δεκάδες χιλιάδες χρόνια κάτω από το γιγάντιο παγόβουνο που αποκολλήθηκε από την Ανταρκτική το περασμένο καλοκαίρι. Για μορφές ζωής όμοιες των παγωμένων δορυφόρων του Δία και του Κρόνου μιλούν οι επιστήμονες
Protagon Team

Ομάδα επιστημόνων ετοιμάζεται να ξεκινήσει για μια πολύ ενδιαφέρουσα εξερευνητική αποστολή στην Ανταρκτική. Τον Ιούλιο του 2017 από την κρηπίδα Larsen αποσπάστηκε ένα γιγάντιο κομμάτι πάγου και άρχισε να πλέει σιγά-σιγά στην θάλασσα. Το παγόβουνο, που έλαβε την κωδική ονομασία Α68, έχει έκταση ίση με μια περιοχή τέσσερις φορές μεγαλύτερη από την έκταση του Λονδίνου. Η αποκόλληση του παγόβουνου αρχίζει να αποκαλύπτει την θαλάσσια περιοχή που βρισκόταν κάτω από τους πάγουςΗ αποκόλληση του είχε ως αποτέλεσμα να δημιουργηθεί μια θαλάσσια περιοχή έξι χιλιάδων τετραγωνικών χλμ. Σε αυτή την θαλάσσια περιοχή εικάζεται ότι υπάρχει ένα οικοσύστημα το οποίο ήταν παγιδευμένο κάτω από τους πάγους για περίπου 120 χιλιάδες χρόνια.

Ενα βίντεο για την αποκόλληση του παγόβουνου:

Οι επιστήμονες θέλουν να εξερευνήσουν την περιοχή και να ανακαλύψουν τι έχει δημιουργηθεί και επιβιώσει μέσα σε αυτό το απομονωμένο και παγωμένο περιβάλλον, ευελπιστώντας ότι θα εντοπίσουν κάποιες άγνωστες μορφές ζωής. Η ανακάλυψη μορφών ζωής που μπορούν να επιβιώνουν σε ακραία περιβάλλοντα, όπως αυτό που βρισκόταν κάτω από το παγόβουνο, θεωρείται εξαιρετικά σημαντική. Ο εντοπισμός τέτοιων μορφών ζωής θα έδειχνε ότι μπορεί αντίστοιχες μορφές να βρίσκονται και σε άλλους κόσμους του ηλιακού μας συστήματος, όπως για παράδειγμα στους παγωμένους δορυφόρους του Δία και του Κρόνου, οι οποίοι έχει διαπιστωθεί ότι διαθέτουν τεράστιους ωκεανούς κάτω από την επιφάνεια τους.

Η αποκόλληση του γιγάντιου παγόβουνου A68 αποκάλυψε ένα παγιδευμένο επί 120 χιλιάδες χρόνια θαλάσσιο οικοσύστημα το οποίο θα εξερευνηθεί

Οι ερευνητές θέλουν επίσης να μελετήσουν το πώς θα αντιδράσει το οικοσύστημα αυτό στην ξαφνική έκθεσή του στις φυσικές συνθήκες: να παρατηρήσουν την συμπεριφορά των οργανισμών που ζούσαν επί χιλιάδες χρόνια στο σκοτάδι και το απόλυτο ψύχος τώρα που θα έρχονται σε επαφή με το φως αλλά και υψηλότερες θερμοκρασίες.

Εντυπωσιακές εικόνες της πελώριας ρωγμής που οδήγησε στην αποκόλληση του παγόβουνου (φωτό: youtube)
φωτό: NASA

«Δεν γνωρίζουμε τίποτε για την συγκεκριμένη περιοχή αφού ήταν παγιδευμένη για χιλιάδες χρόνια εκατοντάδες μέτρα κάτω από τους πάγους. Είναι πολύ σημαντικό να φτάσουμε εκεί γρήγορα πριν το θαλάσσιο περιβάλλον και ειδικά ό,τι βρίσκεται κάτω από την επιφάνεια αρχίσει να αλλάζει από την παρουσία του φωτός αλλά και από την αναμενόμενη αποίκηση διαφόρων ειδών που μπορούν πλέον να βρεθούν σε αυτή την περιοχή. Συγκεντρώνεται μια ομάδα επιστημόνων από διάφορες ειδικότητες έτσι ώστε να μπορέσουμε να συλλέξουμε όσο το δυνατόν περισσότερες πληροφορίες, όσο το δυνατόν γρηγορότερα, από αυτό το οικοσύστημα» δήλωσε στον βρετανικό Independent η δρ. Κατρίν Λίνσε, θαλάσσια βιολόγος της Βritish Antarctic Survey (BAS) η οποία είναι επικεφαλής της ερευνητικής ομάδας.

Πώς έσπασε ο πάγος μέσα σε 10 χρόνια

Οι επιστήμονες είχαν εντοπίσει εδώ και μια δεκαετία μία ρωγμή να σχηματίζεται στην κρηπίδα πάγου Larsen C στην Ανταρκτική Χερσόνησο, μια πλάκα πάγου που επιπλέει στο άκρο της Χερσονήσου, απέναντι από το νότιο άκρο της Νοτίου Αμερικής. Τον περασμένο Ιούλιο η ρωγμή έφτασε από την άκρη του πάγου από τον οποίο ξεκίνησε στην άλλη άκρη, δημιουργώντας έτσι ένα από τα μεγαλύτερα παγόβουνα που έχουν καταγραφεί ποτέ. Τα τελευταία τέσσερα χρόνια η ρωγμή επιτάχυνε την πορεία της καλύπτοντας συνολικά 200 χλμ.

Το παγόβουνο που σχηματίστηκε έχει έκταση γύρω στα 6.000 τετραγωνικά χιλιόμετρα και εκτιμάται ότι ζυγίζει ένα τρισεκατομμύριο τόνους. Το γιγάντιο παγόβουνο δεν κινήθηκε γρήγορα προς την ανοικτή θάλασσα αλλά βρισκόταν υπό συνεχή παρακολούθηση ώστε να γνωρίζουν οι αρμόδιες υπηρεσίες την θέση του και να μην αποτελέσει κίνδυνο για πλοία που περνούν από την περιοχή.

Αεροφωτογραφία από αποστολή παρατήρησης του παγόβουνου όταν αυτό σχηματιζόταν. (φωτό: NASA)

Θα πρέπει να σημειωθεί ότι η κατάρρευση της κρηπίδας και ο σχηματισμός του γιγάντιου παγόβουνου δεν ανέβασε τη στάθμη της θάλασσας, δεδομένου ότι ο πάγος στις κρηπίδες επιπλέει στο νερό. Ομως οι κρηπίδες πάγου που περιβάλλουν την Ανταρκτική φρενάρουν τη ροή των παγετώνων προς τον ωκεανό. Ετσι η κατάρρευση και πολύ περισσότερο η εξαφάνιση των κρηπίδων επιταχύνει σημαντικά την απώλεια πάγου από την ξηρά, η οποία τελικά ανεβάζει τη στάθμη. Οι ειδικοί εκτιμούν ότι οι κλιματικές αλλαγές είναι βασικός παράγοντας στην απώλεια πάγων από τις κρηπίδες.