Μια μοναδική ματιά στον λαβύρινθο των εσωτερικών κανονισμών με τους οποίους το Facebook αποφασίζει πώς να απομακρύνει επιλήψιμο υλικό που αναρτούν οι χρήστες δείχνουν τα έγγραφα που φέρνει στο φως ο Guardian.
Το Facebook έχει σχεδόν δύο δισεκατομμύρια χρήστες -σχεδόν το 30% του παγκόσμιου πληθυσμού- που ανεβάζουν καθημερινά ένα τεράστιο όγκο σχολίων, φωτογραφιών και βίντεο.
Μέσα σε αυτήν την πλημμυρίδα από χαριτωμένες φωτογραφίες με γατάκια και σκυλάκια, από πάρτι και σέλφι, μπορεί να περάσει υλικό αντίθετο με τους κανονισμούς του κοινωνικού δικτύου. Πρόκειται για εικόνες και αναπαραστάσεις βίας, λόγο μίσους και ρατσιστικό λόγο κάθε είδους, προπαγάνδα τρομοκρατών, πορνογραφία και εικόνες αυτοτραυματισμού.
Ωστόσο, για τους χρήστες που έχουν υποστεί το περιβόητο ψαλίδι της λογοκρισίας (ή του μετριασμού, όπως λέγεται επίσημα), οι λόγοι που οδήγησαν τους υπευθύνους του κοινωνικού δικτύου να αφαιρέσουν το υλικό παραμένουν πολλές φορές ακατανόητοι. Το Facebook δεν θέλει να μοιράζεται τα μυστικά αυτής της διαδικασίας.
Ωστόσο, με τα εσωτερικά έγγραφα που έρχονται στο φως, φαίνεται ότι πρόκειται για μια διαδικασία με πάρα πολλές παραμέτρους, οδηγίες και «παραθυράκια».
Αν και ένα μέρος της διαδικασίας είναι αυτοματοποιημένο, πάντα χρειάζεται η τελική γνώμη από ένα υπάλληλοι. Και αυτό δεν είναι καθόλου απλό ή αυτονόητο.
Οι υπάλληλοι που κρίνουν το υλικό και αποφασίζουν αν θα κοπεί ή όχι αναφέρουν ότι κατακλύζονται από τον όγκο της εργασίας που πρέπει να φέρουν φέρνουν σε πέρας ενώ συχνά έχουν «μόλις 10 δευτερόλεπτα» για να αποφασίσουν αν είναι αποδεκτό ή όχι.
Τι περνά και τι κόβεται
Η απόφαση για τι γίνεται αποδεκτό και τι όχι εξαρτάται από σειρά κανόνων που πολλές φορές μοιάζουν αντιφατικοί.
– Η πολιτική για τις εικόνες ακραίας βίας (graphic violence) ποικίλλει ανάλογα με το περιεχόμενο.
«Δεν επιτρέπουμε το μοίρασμα φωτογραφιών ή βίντεο όπου εικονίζουν ανθρώπους ή ζώα να πεθαίνουν», αναφέρουν οι οδηγίες ενώ δεν επιτρέπεται η ανάρτηση αν γίνεται με σαδιστική πρόθεση. Ωστόσο επιτρέπονται εκφράσεις του τύπου «έφταιγε» ή «το άξιζε και το έπαθε», όταν πρόκειται για δημόσια πρόσωπα, επιτρέπεται η υποστήριξη της θανατικής ποινής και η επιδοκιμασία από της απονομής δικαιοσύνης με βίαιη ποινή.
– Αντίθετα, απαγορεύονται φωτογραφίες και βίντεο που απεικονίζουν τον βίαιο θάνατο ανθρώπων ή ζώων.
– Ειδικές οδηγίες υπάρχουν για την μη σεξουαλική βία κατά ανηλίκων. Το Facebook επιτρέπει μοίρασμα στοιχείων για τα κακοποιημένα παιδιά, αρκετών όμως για να εντοπιστούν τα παιδιά και να διασωθούν. Στον ορισμό της βίας περιλαμβάνει κάθε είδους σωματική κακοποίηση.
– Οι εικόνες και τα βίντεο (όχι θανάσιμης) κακοποίησης ζώων επιτρέπονται για σκοπούς ευαισθητοποίησης. Αυτό σημαίνει ότι, για παράδειγμα, ένα βίντεο με κάποιο άτομο να κλωτσά έναν σκύλο είναι δεκτό, αν και μαρκάρεται σαν «ενοχλητικό» (disturbing) για να προειδοποιούνται οι χρήστες.
– Το Facebook επιτρέπει σε χρήστες να μεταδώσουν ζωντανή μετάδοση βίντεο με απόπειρες αυτοτραυματισμού (συνήθως είναι τραύματα με ξυράφια στα χέρια ή τα πόδια) «γιατί δεν θέλει να λογοκρίνει ή να τιμωρήσει ανθρώπους σε δύσκολη κατάσταση που πραγματοποιούν απόπειρα αυτοκτονίας». Ωστόσο, το υλικό αυτό θα απομακρύνεται «όταν δεν θα υπάρχει ευκαιρία να βοηθηθεί το πρόσωπο».
– Πολλές προϋποθέσεις βάζει το Facebook για τον χειρισμό υλικού με την πρόθεση άσκησης βίας κατά «ευάλωτων προσώπων». Πρόκειται για απειλές του τύπου «Θα του κόψω το λαρύγγι» ή «Κάποιος να τον καθαρίσει» αν συνοδεύονται από συγκεκριμένα πρόσωπα, όχι αν είναι γενικές απειλές.
Ο κατάλογος αυτών των προσώπων έχει πάντως ενδιαφέρον: Αρχηγοί κρατών και οι διάδοχοί τους όπως και υποψήφιοι αρχηγοί κρατών, αξιωματικοί στην τήρηση της τάξης, μάρτυρες και πληροφοριοδότες, άνθρωποι σε λίστες θανάτου, ακτιβιστές και δημοσιογράφοι. Οι άστεγοι, οι ξένοι και οι σιωνιστές είναι προστατευμένοι σε όλο τον κόσμο, δηλαδή όπου και αν διατυπώνεται η απειλή, ακόμα και αν δεν είναι προσωποποιημένη. Δηλαδή ρατσιστικές εκκλήσεις για βία κατά των ξένων γενικά, θα πρέπει να «κόβονται» από το Facebook.
– Να σημειωθεί ότι πολλές από αυτές τις οδηγίες δεν ισχύουν όταν το υλικό προέρχεται από σίριαλ, ταινίες και βιντεοπαιχνίδια, ή όταν οι απειλές γίνονται σε χιουμοριστικό πλαίσιο. Ακόμη, επιτρέπονται οι ζωγραφισμένες εικόνες και τα σχέδια με γυμνό και σεξουαλικές δραστηριότητες, αλλά όχι οι ψηφιακές εικόνες με το ίδιο περιεχόμενο.