Η βρετανική εφημερίδα Guardian επισκέφθηκε τον Αθω ύστερα από την απόφαση του Οικουμενικού Πατριαρχείου υπέρ του «αυτοκεφάλου» της Ουκρανικής Εκκλησίας και εξέτασε τον ρόλο του ρωσικού παράγοντα στο «Περιβόλι της Παναγίας».
Το βρετανικό Μέσο ασχολείται με το θέμα επειδή το Σάββατο 15 Δεκεμβρίου πραγματοποιείται η πρώτη σύνοδος της Εκκλησίας της Ουκρανίας, στο Κίεβο, με σκοπό την εκλογή προκαθημένου. (Σημειωτέον ότι την είδηση για τη σύνοδο ανακοίνωσε ο ουκρανός πρόεδρος Πιότρ Ποροσένκο αυτοπροσώπως.)
Εστιάζει στο γεγονός των συχνών επισκέψεων ρώσων επιχειρηματιών, στη διαμονή τους στο ρωσικό μοναστήρι, μνημονεύει τις επισκέψεις του ρώσου προέδρου Βλαντίμιρ Πούτιν αλλά και του αμερικανού πρεσβευτή στην Ελλάδα (και πρώην πρεσβευτή στην Ουκρανία) Τζέφρι Πάιατ.
Συνομίλησε για όλα αυτά με τον έλληνα μοναχό Μακάριο ο οποίος εξήγησε στον απεσταλμένο της εφημερίδας τους ιστορικούς δεσμούς των Ρώσων με ένα κομμάτι γης που ο συντάκτης αποφαίνεται ότι ζει «στη βυζαντινή εποχή» και το οποίο «χρησιμοποιεί το ιουλιανό ημερολόγιο, γυρίζοντας τον Αθω 13 ημέρες πίσω από τον υπόλοιπο δυτικό κόσμο».
Την επικινδυνότητα στην απόφαση του Φαναρίου τη βλέπει στο «σχίσμα» του Ορθοδόξου κόσμου (μεταξύ των δύο πατριαρχείων, δηλαδή) κατόπιν των αντιδράσεων του Κυρίλλου Μόσχας. Τη δε βία, στις αντιδράσεις που αναμένονται από το Πατριαρχείο Μόσχας αν οι Ουκρανοί επιχειρήσουν να οικειοποιηθούν την ιδιοκτησία του.
Η άποψη του μοναχού Μακαρίου είναι ότι η Ουκρανία είναι μια ανεξάρτητη χώρα και αξίζει τη δική της Εκκλησία, αλλά ο Guardian καταγράφει και την εντελώς αντίθετη. Επισημαίνει μάλιστα την απαγόρευση του Πατριαρχείου Μόσχας προς τους Ρώσους να μεταλαμβάνουν εκεί όπου μνημονεύεται ο Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος.
Η γνώμη του συντάκτη είναι ότι «τα δυτικά έθνη υποπτεύονται ότι η Ρωσία χρησιμοποιεί τον Αθω, που βρίσκεται εντός μίας χώρας της ΕΕ, ώστε να επωφεληθεί η ίδια». Και σε αυτό ακριβώς το σημείο αναφέρει τις απελάσεις των δύο διπλωματών από την ελληνική κυβέρνηση, τον περασμένο Αύγουστο.
Ο μοναχός Μακάριος διαφώτισε τον συντάκτη ότι τα ρωσικά σχέδια στον Αθω δεν είναι κάτι νέο: «Οι Ρώσοι δεν συμπαθούν αυτό το μέρος μόνο για θρησκευτικούς σκοπούς, είναι ένα ωραίο μέρος για στρατιωτικούς σκοπούς στο Αιγαίο».
Και του εξήγησε –με αναστεναγμό, όπως γράφει ο συντάκτης- ότι οι φιλορώσοι δεν λείπουν από το «περιβόλι»: «Υπάρχουν μερικοί μοναχοί που αγαπούν τα ρωσικά χρήματα»…