Ο Ντέιβιντ Κάμερον άκουσε το «Μαζέψτε τα και φύγετε το συντομότερο» στη Σύνοδο Κορυφής, οι οικονομίες τόσο της Βρετανίας όσο και της Ευρώπης κλυδωνίστηκαν, οι Σκωτσέζοι θέλουν το δικό τους δημοψήφισμα και οι Βρετανοί που ψήφισαν Remain κυκλοφορούν ακόμα στους δρόμους παγωμένοι. Μαζί μ΄αυτούς θυμηθήκαμε κι εμείς στην Ελλάδα τη «μαύρη ημέρα των capital controls», τα οποία συνόδευσαν με συνοπτικές διαδικασίες την εξαγγελία του δικού μας δημοψηφίσματος, πέρσι το καλοκαίρι και τα οποία μάλλον θα μας ακολουθούν για πολύ καιρό ακόμη.
«Η Ευρωπαϊκή Ενωση μπορεί να διασπαστεί» είχε δηλώσει τον περασμένο Νοέμβριο στα γερμανικά ΜΜΕ ο υπουργός Εξωτερικών και Ευρωπαϊκών Υποθέσεων του Λουξεμβούργου Ζαν Ασελμπορν. «Αυτό μπορεί να γίνει απίστευτα γρήγορα, όταν η αλληλεγγύη δώσει τη θέση της στην απομόνωση και η απομόνωση γίνει ο κανόνας, τόσο στα εσωτερικά ζητήματα όσο και στα εξωτερικά κάθε χώρας. Μπορεί ο χρόνος που μας απομένει να είναι… μερικοί μήνες».
Το Σάββατο 25 Ιουνίου δήλωσε και ο ουγγρο-αμερικανός μεγιστάνας επενδυτής Τζορτζ Σόρος: «Η ψήφος της Μεγάλης Βρετανίας για αποχώρηση από την ΕΕ άνοιξε τον δρόμο για την αποσύνθεση της Ενωσης χωρίς επιστροφή». Επίσης, ο ίδιος, σε άρθρο του που δημοσίευσε το τσεχικό πρακτορείο ειδήσεων και αναλύσεων Project Syndicate έγραψε: «Η ΕΕ έχει καταρρεύσει και έπαψε να ικανοποιεί τις ανάγκες και τις προσδοκίες των πολιτών της. Μετά το Brexit, όλοι εμείς που πιστεύουμε στις αξίες και τις αρχές της ΕΕ, πρέπει να συνασπιστούμε για να την ανακατασκευάσουμε».
Στην πρόσφατη Σύνοδο Κορυφής, δεν ακούστηκαν, βέβαια, και πολλές τέτοιες φωνές… κι όσες ακούστηκαν πνίγηκαν.
Ποιος το περίμενε όμως ότι την αρχή θα την έκαναν οι Βρετανοί; Από την άλλη οι Βρετανοί δεν είχαν ευρώ, ενώ είχαν μια ισχυρή οικονομία και πολύ καλές σχέσεις με τις ΗΠΑ. Ολα μετράνε.
Ισως πάλι, περισσότερο, να μέτρησε αυτό που βλέπουν τα τελευταία έξι χρόνια να συμβαίνει στην Ελλάδα, στην Ιταλία, στην Ισπανία, στην Πορτογαλία. Ισως επίσης να μέτρησε το επιχείρημα των υποστηρικτών του Brexit, ότι αν η χώρα βγει από την Ευρώπη θα απελευθερωθούν αυτομάτως 350 εκατ. λίρες την εβδομάδα για τον βρετανικό λαό, ενώ σε αντίθετη περίπτωση αυτά τα χρήματα θα προορίζονταν για τον προϋπολογισμό της ΕΕ. Ισως ακόμη να μέτρησε και το έντονα ταξικό κοινωνικό σύστημα της χώρας. Εμείς εδώ βλέπουμε τη λουσάτη Αγγλία. Εκεί όμως η ζωή κυλάει για τους περισσότερους σε μουντές συνθήκες, χωρίς μόρφωση και με πολλή μπύρα στις παμπ.
Στις παμπ αποφασίστηκε το Brexit. Και στις παμπ οι αστείες προειδοποιήσεις περί ραγδαίας αλλαγής του lifestyle που δημοσίευαν λίγες μέρες πριν το δημοψήφισμα κυριλέ λονδρέζικες εφημερίδες σαν τον Guardian δεν μέτρησαν. Ούτε φυσικά μέτρησαν οι 11 «παραχωρήσεις» των «καλοπροαίρετων» Γερμανών προς τους Βρετανούς, την παραμονή του δημοψηφίσματος, για να τους «πείσουν» να μείνουν στην Ευρώπη – στο χιουμοριστικό δημοσίευμα της γερμανικής ταμπλόιντ εφημερίδας Bild.
Μπορώ πολύ εύκολα να φανταστώ τη γκριμάτσα του Αγγλου έπειτα από δύο pint μπύρας στο γερμανικό χιούμορ…
«Αγαπητοί Βρετανοί, σας παρακαλούμε μείνετε κι εμείς σε αντάλλαγμα…
- Θα σας αναγνωρίσουμε το γκολ του Γουέμπλεϊ (σ.σ. το 1966, στον τελικό Παγκοσμίου Κυπέλου)
- Δεν θα αστειευτούμε ξανά για τα αφτιά του Πρίγκιπα Καρόλου
- Θα πάψουμε να χρησιμοποιούμε αντηλιακό από αλληλεγγύη στο καμένο δέρμα σας
- Θα σας κρατάμε με τις πετσέτες μας σεζλόγκ στην παραλία
- Θα καθιερώσουμε διαλείμματα για τσάι
- Θα γυρίσουμε μια ώρα πίσω τα ρολόγια μας για να συγχρονιστούμε μαζί σας
- Δεν θα σκοράρουμε στα πέναλτι, για να κάνουμε πιο ενδιαφέρον το παιχνίδι
- Θα σας στείλουμε τον Χοακίμ Λεβ (σ.σ. προπονητής της Εθνικής Γερμανίας), να φυλάει τα βασιλικά κοσμήματά σας
- Θα ορίσουμε ευρωπαϊκό κανονισμό που θα απαγορεύει τον αφρό στη μπύρα
- Θα γιορτάσουμε μαζί σας τα 100στά γενέθλια της βασίλισσάς σας
- Θα σας στέλνουμε από έναν κακό για κάθε ταινία Τζέιμς Μποντ που θα γυρίζετε».
Πολύ απλά φαντάζομαι τον βρετανό ψηφοφόρο της μάζας ‒αυτόν που κάθε καλοκαίρι μεθάει στη Ρόδο και στην Κέρκυρα‒ τον εθνικιστή, να μη χαίρεται καθόλου με τις πιο πάνω εξυπνάδες που του θίγουν ό,τι αυτός θεωρεί ιερό για τη χώρα του (το ποδόσφαιρο, τη βασίλισσα, τη μπύρα, το τσάι και τον Τζέιμς Μποντ) και να ψηφίζει «Εξω» από τσαντίλα προς τους Γερμανούς.
Σύμφωνοι, οι Βρετανοί έχουν χιούμορ. Εχουν πολύ και απολαυστικό χιούμορ. Αλλά αυτή τη φορά, το χιούμορ δεν βοήθησε, διότι είχαν άλλα στο μυαλό τους – φτώχεια μιζέρια, ακροδεξιά, και μια Ευρώπη που κουνάει το δάχτυλο (με πρώτο και καλύτερο τον υπουργό οικονομικών της Γερμανίας, Βόλφγκανγκ Σόιμπλε) σε κάθε έναν που τολμάει να πει πως κάτι δεν πάει καλά στον τρόπο λειτουργίας της. Και το σπουδαιότερο; Δεν ήθελαν να πληρώνουν την Ευρώπη και σε αντάλλαγα εκείνη να ζητάει λιτότητα. Ετσι τα επιχειρήματα των υπέρμαχων του Μέσα δεν έπιασαν.
Ας δούμε όμως τι, σύμφωνα με το δημοσίευμα του Guardian, θα πάθουν τώρα (για τιμωρία) οι Βρετανοί και πώς μπορούν να το αντιμετωπίσουν.
Οδηγός επιβίωσης μετά το Brexit
Φωνάξτε τον Πολωνό υδραυλικό να φτιάξει το καζανάκι σας
Γρήγορα όσο έχετε καιρό. Μετά αυτός θα φύγει γιατί είναι ευρωπαίος πολίτης κι εσείς θα μείνετε με τη ζημιά. Θυμηθείτε την τελευταία φορά που φωνάξατε Βρετανό για διορθώσει τον σωλήνα… Ο λεκές από υγρασία στο ταβάνι μεγαλώνει ακόμη.
Γίνετε ιρλανδός πολίτης για να παραμείνετε Ευρωπαίος
Αν ένας από τους γονείς σας γεννήθηκε στην Ιρλανδία, είστε ήδη. Αν έχετε παππού ή γιαγιά αλλά όχι γονείς που να γεννήθηκαν εκεί, ζητήστε υπηκοότητα. Αν δεν έχετε τίποτα, δείξτε την καλή σας θέληση στους αγαπημένους μας Ιρλανδούς μήπως και σας λυπηθούν και σας τη δώσουν: προσευχηθείτε για την ομάδα τους, απαγγείλτε Τζέιμς Τζόις, κάν’τε ό,τι σας έρθει.
Ψωνίστε αλκοόλ απ’ τον πορθμό του Καλαί
Νοικιάστε ένα φορτηγάκι και φουλάρετέ το με φτηνές μπύρες και οικονομικό καλό κρασί (χωρίς φυσαλίδες) σήμερα κιόλας. Μετά θα μπει όριο στην πώληση αλκοόλ θα ανέβει η τιμή και τέλος το πάρτι. Κάνετε τουλάχιστον τις προμήθειές σας για το καλοκαίρι.
Μην σπάσετε το χέρι σας στο σκι στις Γαλλικές Αλπεις
Πριν το Brexit η κάρτα ευρωπαϊκής ασφάλισης υγείας επέτρεπε δωρεάν ή χαμηλού κόστους νοσήλια σε περίπτωση ατυχήματος σε ευρωπαϊκή χώρα. Οχι πια. Αν είναι να πάθετε ατύχημα σε βουνό να πάτε να το πάθετε στη Σκοτία. Δεν έχει βέβαια εκεί χιόνι για σκι αλλά δεν είναι αυτό το θέμα.
Καταψύξτε τα γαλλικά τυριά γιατί… τέλος
Καμαμπέρ, μπρι, κι όλες τις άλλες γαλλικές νοστιμιές που δεν θα μπορείτε να ξαναγοράσετε γιατί δεν θα υπάρχουν στην Αγγλία ή γιατί θα είναι δυσβάσταχτο το κόστος, βάλτε τα όλα στην κατάψυξη. Ακόμα καλύτερα αγοράστε καταψύκτη και φουλάρετέ τον. Αλλιώς θα βολευτείτε με τα αγγλικά καμαμπέρ που είναι καταδίκη.
Απολαύστε το αγγλικό λουκάνικο
Αρκετά πια με τους ευρωπαϊκούς περιορισμούς για το λουκάνικό μας. Εχει λέει περισσότερο λίπος από κρέας. Ε, και; Τώρα μπορείτε φάτε το ωραίο μας λουκάνικο και να ποντάρετε σε καρκίνο του παχέος εντέρου και σε διαβήτη τύπου 2. Αυτές θα είναι οι δύο νέες ασθένειες της ανεξάρτητης Βρετανίας.
Αποχαιρετίστε τους ευρωπαίους συναδέλφους σας
Γάλλοι, Γερμανοί, Πολωνοί, έχετε γεια, σε λίγο φεύγετε από την Αγγλία. Μένουμε μόνοι μας, με τους Ιρλανδούς και τους Σκωτσέζους (που ούτε μας θέλουν ούτε τους θέλουμε).
Ξεχάστε τις φάρμες, αρχίστε το ψάρεμα
Εχετε αγρόκτημα και στήσατε επιχείρηση με τα δισεκατομμύρια των ευρωπαϊκών επιχορηγήσεων; Μέχρι σήμερα καθόσασταν ήσυχος με την πλάτη στον φράχτη και μασούσατε χορτάρι παρακολουθώντας τη σοδειά να μεγαλώνει; Ηρθε η ώρα να αλλάξετε ρότα. Τώρα που θα καθαρίσουν οι αγγλικές θάλασσες από τα ευρωπαϊκά αλιευτικά και θα μείνουν τα ψάρια σε μας, γίνετε ψαράς και δείτε τα κέρδη σας να αυξάνονται.
Ξεχάστε ξένες γλώσσες και ταινίες
Γαλλικά, γερμανικά, ιταλικά, ισπανικά, ποτέ ξανά. Σε τι θα σας χρειαστούν άλλωστε; Μήπως θα έχετε πια πάρε δώσε μ΄αυτές τις χώρες; Μήπως θα μπορέσετε ξανά να πάτε να δουλέψετε σ΄αυτές;
Επίσης σβήστε από το μέλλον τα διάφορα ευρωπαϊκά σίριαλ και ταινίες στη βρετανική τηλεόραση. Εφεξής θα βλέπετε τα θαυμάσια ντοκιμαντέρ του BBC.
Μάθετε τι θα πει αναμονή
Θυμάστε παλιά, που στα ευρωπαϊκά αεροδρόμια εσείς περνάγατε χωρίς έλεγχο, χαλαροί, και οι διπλανοί σας από τις «Non European Countries» περίμεναν με τις ώρες στην ουρά; Ε, τώρα θα περιμένετε κι εσείς. Προτείνουμε φέτος στις καλοκαιρινές διακοπές να πάρετε μαζί σας μεγάλο βιβλίο – και για τις έξτρα ώρες στο αεροδρόμιο.
Ερωτευθείτε τις βρετανικές ακτές
Θυμάστε εκείνα τα ευλογημένα νησιά της Μεσογείου με τον λαμπερό ήλιο και τη χρυσή άμμο; Αυτές οι μέρες περάσανε. Τώρα θα συνηθίσετε την καφέ δική μας άμμο που μπαίνει κατευθείαν στα μάτια, το λιγδιασμένο μαλλί από την υγρασία και τον ιδρώτα στην παραλία, την επίθεση των γλάρων, την υποθερμία αν βάλετε το δάχτυλο στη θάλασσα και 4 ώρες κόλλημα στην κίνηση κατά την επιστροφή.
Κλείστε διακοπές στην Αλβανία…
Ή και σε άλλη ευρωπαϊκή χώρα που να μην είναι όμως μέλος της Ευρωπαϊκής Ενωσης: Ισλανδία, Μολδαβία, Κόσοβο, Ανδόρα. Επίσης οι Ουκρανοί λένε ότι η Ουκρανία είναι πολύ ωραία αυτή την εποχή. Εγώ (σ.σ. ο συγγραφέας του άρθρου) δε βλέπω την ώρα να επισκεφθώ το, επί κομμουνιστικού καθεστώτος, αλβανικό οχυρό που έγινε hostel. Ή εκεί θα πάω ή στην Ουαλία.
Ξοδέψτε λεφτά!
Θυμάστε όλα εκείνα τα ευρώ που σας είχαν περισσέψει από διακοπές και τα έχετε μαζεμένα στο συρτάρι για την επόμενη φορά; Αλλάξτε τα σε στερλίνες και ξοδέψτε τα. Διαφορετικά…
Κάντε οικονομία!
Οι μικρές επιχειρήσεις της Βρετανίας συγκεντρώνουν μετρητό για να έχουν ένα μαξιλάρι ασφαλείας γι’ αυτό που οι οικονομολόγοι αποκαλούν «κραδασμούς» εξαιτίας του Brexit. Κάντε το ίδιο κι εσείς. Χωρίς άγχος.
Ανακαλύψτε τον Νορβηγό μέσα σας
Αυτοί, οι καταπληκτικοί Σκανδιναβοί θα μας δείξουν τον δρόμο για την ευτυχία εκτός Ευρώπης. Μάθετε λοιπόν νορβηγικά, για απρόσκοπτη, χρήσιμη επικοινωνία. Και διαβάστε: «Jeg føler meg veldig selvsentrert, naermest hovmodig» (Αισθάνομαι πολύ επικεντρωμένος στον εαυτό μου, θα έλεγα ότι αισθάνομαι αυτοϊκανοποίηση»).
Τι απ΄όλα αυτά θα γίνει και τι όχι, προς το παρόν είναι άγνωστο. Μέχρι στιγμής δεν ξέρουμε πώς είναι να βγαίνει μια χώρα από την ΕΕ. Δεν το ξέρει ούτε η ίδια η ΕΕ. Το θέμα είναι πως τελικά για κάποιους λόγους (μάλλον σοβαρούς) η Ευρώπη δεν φάνταζε και τόσο δελεαστική στους περισσότερους βρετανούς ψηφοφόρους κι έτσι της γύρισαν την πλάτη.
Την 23η Ιουνίου ένα νέο κεφάλαιο για την Ευρώπη άνοιξε – οι 28 έγιναν 27. Αραγε θα ακολουθήσουν κι άλλες χώρες; Θα προτιμήσουν κι άλλοι λαοί της σημερινής ΕΕ τις διακοπές στην Αλβανία, από τα ηλιόλουστα νησιά των PIGS;