Σκηνικό έντασης στήθηκε αιφνίδια την Κυριακή στην Κριμαία, με την Ουκρανία να κατηγορεί τη Ρωσία ότι άνοιξε πυρ εναντίον πλοίων της και ότι τα κατέλαβε. Η ρωσική πλευρά επιβεβαίωσε τη χρήση όπλων αλλά και την ύπαρξη τραυματιών που είναι εκτός κινδύνου.
Το σοβαρό περιστατικό θεωρείται πλέον λήξαν – τα πλοία παραμένουν στα χέρια των Ρώσων. Ωστόσο η Ουκρανία εξετάζει το ενδεχόμενο επιβολής στρατιωτικού νόμου και έθεσε τις ένοπλες δυνάμεις της σε κατάσταση πλήρους πολεμικής ετοιμότητας με διαταγή του επικεφαλής του γενικού επιτελείου.
Κινητικότητα παρατηρείται και σε διπλωματικό επίπεδο με το αίτημα της Μόσχας για σύγκληση του Συμβουλίου Ασφαλείας, ενώ ΕΕ και ΝΑΤΟ απλώς συστήνουν αυτοσυγκράτηση και στις δύο πλευρές.
Σε κάθε περίπτωση, το επεισόδιο, που θα μπορούσε να πάρει πολύ σοβαρότερη τροπή, έγινε αφορμή για να εκδηλώσουν οι Ουκρανοί την οργή τους κατά της Ρωσίας, τέσσερα χρόνια από την κατάληψη της Κριμαίας και την έναρξη των συγκρούσεων στην ανατολική Ουκρανία. Αργά την Κυριακή σημειώθηκαν επεισόδια στο Κίεβο, ενώ πυρπολήθηκε ένα αυτοκίνητο της ρωσικής πρεσβείας.
Τι συνέβη στο στενό του Κερτς
Την Κυριακή το Πολεμικό Ναυτικό της Ουκρανίας κατήγγειλε ότι ρωσικές ειδικές δυνάμεις κατέλαβαν τρία πλοία του στη Μαύρη Θάλασσα, αφού άνοιξαν πυρ εναντίον τους. Δύο μέλη του πληρώματος τραυματίστηκαν στο περιστατικό, δεν επιβεβαιώνονται πάντως αναφορές ότι υπάρχουν και νεκροί από την πλευρά των ουκρανικών δυνάμεων.
Το περιστατικό επιβεβαίωσε και η Μόσχα.
Η Ομοσπονδιακή Υπηρεσία Ασφαλείας (FSB) της Ρωσίας επιβεβαίωσε τις πρώτες πρωινές ώρες της Δευτέρας ότι περιπολικά σκάφη της συνέλαβαν τρία ουκρανικά πολεμικά πλοία στη Μαύρη Θάλασσα, κοντά στην Κριμαία, και ότι έκαναν χρήση όπλων για να τα αναγκάσουν να σταματήσουν.
Η FSB ανέφερε ότι τα ουκρανικά πλοία εισήλθαν παράνομα στα ρωσικά χωρικά ύδατα, αψήφησαν τις προειδοποιήσεις να σταματήσουν και έκαναν επικίνδυνους ελιγμούς, όπως φαίνεται και στο βίντεο παρακάτω. Φαίνεται ακόμη ότι το ρωσικό σκάφος χτύπησε πάνω σε ένα από τα τρία ουκρανικά πλοία, ένα ρυμουλκό.
Κατά τις ίδιες πηγές, τρεις ουκρανοί ναύτες τραυματίστηκαν και τους προσφέρθηκε ιατρική βοήθεια. Οι ζωές τους δεν διατρέχουν κίνδυνο, σύμφωνα με την FSB.
Τα ουκρανικά πλοία, που είχαν φύγει από το ουκρανικό λιμάνι Μπερντιάνσκ, επιχειρούσαν να περάσουν από το στενό του Κερτς στην θάλασσα του Αζόφ με προορισμό την Μαριούπολη. Κατά το Κίεβο τα πλοία δεν παραβίαζαν κανένα κανόνα ναυσιπλοΐας. Ωστόσο η Μόσχα απάντησε ότι τα πλοία της Ουκρανίας εισήλθαν σε περιοχή που ήταν προσωρινά κλειστή εντός των ρωσικών υδάτων.
«Πρέπει να σημειωθεί ότι η ουκρανική πλευρά είναι ενήμερη για διαδικασία διέλευσης πολεμικών πλοίων διαμέσου των χωρικών υδάτων της Ρωσίας και κατά μήκος του πορθμού Κερτς-Γενίκαλε» και οι Ουκρανοί «χρησιμοποιούσαν αυτή τη διαδικασία προηγούμενα για να περνούν ειρηνικά», πρόσθεσε η FSB.
Ρωσικά πρακτορεία ειδήσεων επικαλέστηκαν την FSB, η οποία ισχυρίζεται ότι διαθέτει -και θα δημοσιεύσει- αδιάσειστες αποδείξεις ότι η Ουκρανία ενορχήστρωσε την «πρόκληση», όπως την αποκάλεσε.
Πολεμικό συμβούλιο
Την ίδια ώρα, από το συμβούλιο εθνικής ασφαλείας της Ουκρανίας έγινε γνωστό ότι ο πρόεδρος της χώρας Πέτρο Ποροσένκο ζήτησε να συγκληθεί το στρατιωτικό συμβούλιο για να συζητηθεί η κατάσταση.
Ανακοίνωσε μάλιστα τις πρώτες πρωινές ώρες της Δευτέρας ότι θα ζητήσει από το Κοινοβούλιο να κηρύξει στρατιωτικό νόμο 60 ημερών στη χώρα.
Ο πρόεδρος της Ουκρανίας ανέφερε ότι η επιβολή στρατιωτικού νόμου δεν θα μεταβάλει την κατάσταση στο Ντονμπάς, ούτε σημαίνει ότι το Κίεβο εξετάζει το ενδεχόμενο να εξαπολύσει επίθεση, όμως θα επιτρέψει στην ουκρανική κυβέρνηση την ανάληψη δράσης «για την υπεράσπιση της επικράτειάς της, την προστασία και την εγγύηση της ασφάλειας των πολιτών της».
Διπλωματική κινητικότητα
Η Ευρωπαϊκή Ένωση και το ΝΑΤΟ απεύθυναν έκκληση για αποκλιμάκωση στη θάλασσα του Αζόφ και ζήτησαν από τη Μόσχα να «αποκαταστήσει την ελευθερία διέλευσης» από τον πορθμό του Κερτς.
«Καλούμε όλες τις πλευρές να ενεργήσουν με τη μέγιστη αυτοσυγκράτηση προκειμένου να υπάρξει μια άμεση αποκλιμάκωση της κατάστασης» επισήμανε η ΕΕ, ενώ και το ΝΑΤΟ απηύθυνε έκκληση για «αυτοσυγκράτηση και αποκλιμάκωση».
Η Ρωσία ζήτησε να συνεδριάσει εκτάκτως το Συμβούλιο Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών στις 11:00 σήμερα (18:00 ώρα Ελλάδας) για να συζητηθεί η κατάσταση στη θάλασσα του Αζόφ.