Το ότι οι δηλώσεις του Ταγίπ Ερντογάν για την «επιζήμια» Συνθήκη της Λωζάνης ήταν ζήτημα «εσωτερικής καύσεως» για την Τουρκία ήταν προφανές – μια ευθεία επίθεση στο κεμαλικό καθεστώς. Αλλά το πρόβλημα είναι ότι είμαστε ως χώρα πολύ κοντά για να μην αισθανόμαστε τις φλόγες από τις εσωτερικές καύσεις στη γείτονο.
Ετσι, αυτό που θυμίζει μια κλασική αντιπολιτευτική αντιπαράθεση – φταίτε εσείς που δώσατε τα νησιά στο Αιγαίο το 1923, όχι φταίτε εσείς που εγκαταλείψατε νησίδες και βραχονησίδες στη δεκαετία του 2000 – αποτελεί αναπόφευκτα παράγοντα αποσταθεροποίησης των ελληνοτουρκικών σχέσεων. Χαρακτηριστική η απάντηση του τουρκικού υπουργείου Εξωτερικών στις δηλώσεις του αρχηγού της αντιπολίτευσης που είχε κατηγορήσει τον Ερντογάν ότι αυτός υπήρξε ενδοτικός απέναντι στην Ελλάδα.
Το τουρκικό υπουργείο Εξωτερικών από τη μία πλευρά διαψεύδει τους ισχυρισμούς του ηγέτη του Ρεπουμπλικανικού Λαϊκού Κόμματος Κεμάλ Κιλιτζντάρογλου, ωστόσο από την άλλη επαναφέρει το ζήτημα με νησιά και βραχονησίδες στο Αιγαίο. Ωστόσο ούτε η μία ούτε η άλλη πλευρά δεν έχουν αναφερθεί με σαφήνεια για ποια νησιά κάνουν λόγο.
Το τουρκικό υπουργείο Εξωτερικών χαρακτηρίζει, συγκεκριμένα, αναληθείς τις καταγγελίες του ηγέτη του Ρεπουμπλικανικού Λαϊκού Κόμματος, περί μεταβίβασης της κυριαρχίας νησιών ή νησίδων στο Αιγαίο σε άλλη χώρα μετά το 2003.
Παρά ταύτα σημειώνει ότι «είναι γεγονός ότι υπάρχει μια σειρά από αλληλένδετα προβλήματα σε σχέση με το Αιγαίο. Μεταξύ των προβλημάτων αυτών περιλαμβάνεται και η κυριότητα ορισμένων νησίδων και βραχονησίδων στο Αιγαίο και σε σύνδεση με αυτό, το ότι δεν υπάρχουν μεταξύ της Τουρκίας και της Ελλάδας θαλάσσια σύνορα που να έχουν καθοριστεί με διεθνή συμφωνία που έχει ισχύ. Οπως είναι γνωστό, τα ζητήματα του Αιγαίου εξετάζονται στο πλαίσιο των υφιστάμενων μηχανισμών διαλόγου με την Ελλάδα».
Την Πέμπτη ο Κιλιτσντάρογλου, σε αναφορά του στη δήλωση που έκανε προ ημερών ο πρόεδρος της Τουρκίας σχετικά με τη Συνθήκη της Λωζάννης είχε χαρακτηρίσει «απαράδεκτες» τις δηλώσεις Ερντογάν.
Πρόσθεσε μάλιστα ότι ο πρόεδρος «ας κοιτάξει πρώτα τα 16 νησιά που επί των ημερών του παραδόθηκαν και όπου υψώθηκε η ελληνική σημαία». Πρόκειται για ισχυρισμό που προβάλλουν από το 2010 εθνικιστικοί κύκλοι στην Τουρκία και εδώ και λίγο καιρό έχει υιοθετήσει και το Ρεπουμπλικανικό Λαϊκό Κόμμα, αναφέρει σχετικά το ΑΠΕ.
Η Λωζάνη είναι επίτευγμα της Τουρκίας», είπε ακόμη για να προσθέσει με έμφαση: «Εμείς υπερασπιζόμαστε τη Λωζάνη, αυτοί τη Συνθήκη των Σεβρών, εμείς την Αγκυρα, αυτοί την Κωνσταντινούπολη, εμείς τη δημοκρατία, αυτοί το χαλιφάτο».
Διερωτήθηκε ακόμη ποια η σκοπιμότητα του να γίνουν αυτές οι δηλώσεις εν μέσω των άλλων, διαρκών προβλημάτων που έχει η χώρα (όπως η ανεργία και η διαφθορά), όπως σημειώνει η Hurriyet.
Η απάντηση της Αθήνας
Σχετικά με τις αναφορές του τουρκικού υπουργείο, το ελληνικό υπουργείο Εξωτερικών σε δήλωσή του επισημαίνει:
«Είναι προφανές ότι συμπολίτευση και αντιπολίτευση στην Τουρκία τσακώνονται για ξένο αχυρώνα.
Κάποιοι στο εσωτερικό της γείτονος θέλουν να σύρουν την Τουρκία σε συμπεριφορές αντίθετες προς το διεθνές δίκαιο που σε καμία περίπτωση δεν αρμόζουν σε ευρωπαϊκή χώρα. Αναθεωρητικές λογικές, ως γνωστόν, ανέκαθεν οδήγησαν σε αρνητικές ατραπούς και πάντοτε ηττήθηκαν.
Τέλος, υπενθυμίζουμε ότι το μοναδικό αντικείμενο των διερευνητικών επαφών ήταν και είναι η οριοθέτηση της υφαλοκρηπίδας, σύμφωνα με τις προβλέψεις και τους κανόνες του διεθνούς δικαίου».
Αίσθηση – και γέλια – πάντως προκάλεσε το πρώτο ανακοινωθέν του υπουργείου Εξωτερικών που στα αγγλικά μετέφραζε μια ελληνική παροιμία – για τον «ξένο αχυρώνα» – η οποία δεν έχει τέτοια ερμηνεία σε ξένες γλώσσες.
Αργότερα και αφού το ανακοινωθέν είχε κάνει τον γύρο του ελληνικού Διαδικτύου, το υπουργείο Εξωτερικών το αντικατέστησε με ένα νέο που έχει πιο «υπηρεσιακή» γλώσσα και όχι ακαταλαβίστικα αγγλικά…
Διαβάστε εδώ τη διορθωμένη ανακοίνωση του ελληνικού υπουργείου Εξωτερικών.
Τι είχε πει ο Ερντογάν;
Η δήλωση του Ερντογάν που πυροδότησε τη διαμάχη στην Τουρκία και τις ανησυχίες της ελληνικής πλευράς έλεγε ότι «το 1920 μας απείλησαν με τη Συνθήκη των Σεβρών και τελικά μας έπεισαν για την υπογραφή της Συνθήκης της Λωζάνης. Κάποιοι προσπάθησαν να μας επιβάλουν τη Λωζάνη. Τα νησιά που αν κάνουμε να φωνάξουμε, η φωνή μας θα ακουστεί απέναντι, τα δώσαμε με τη Λωζάνη. Τι θα γίνει με την υφαλοκρηπίδα, τι θα γίνει στον αέρα και στο έδαφος, δίνουμε μάχη ακόμη για όλα αυτά. Οι αίτιοι αυτής της κατάστασης είναι αυτοί που κάθισαν στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων της συνθήκης αυτής. Δεν στάθηκαν στο ύψος των περιστάσεων και έτσι, το πρόβλημα το αντιμετωπίζουμε τώρα εμείς. Εάν πετύχαινε η απόπειρα πραξικοπήματος, μάλλον θα έρχονταν μπροστά μας με μια συμφωνία χειρότερη από αυτή των Σεβρών».
Εχει ερμηνευτεί σαν μια ευθεία επίθεση στην κεμαλική παρακαταθήκη της Τουρκίας, καθώς για πρώτη φορά, όχι μόνο ο Ερντογάν, αλλά και οποιοσδήποτε τούρκος ηγέτης, αμφισβητεί δημοσίως τα θεμέλια του κεμαλισμού.