Το Νομισματοκοπείο της Αυστραλίας έχει καλή φήμη διεθνώς. Εγκαινιάστηκε στις 22 Φεβρουαρίου 1965 από τον πρίγκιπα Φίλιππο και τυπώνει χρεόγραφα και νομισματικούς τίτλους. Σήμερα έχει τη δυνατότητα να «κόβει» δύο εκατομμύρια νομίσματα τη μέρα. H Παπούα Νέα Γουινέα, η Τόνγκα, οι Φιλιππίνες, η Μαλαισία, το Μπαγκλαντές, το Ισραήλ, η Δυτική Σαμόα είναι μερικές από τις χώρες που έχουν εμπιστευθεί το αυστραλιανό Νομισματοκοπείο για να τυπώσουν χρήμα. Eίναι, άλλωστε, κάτι που ο Γιάνης Βαρουφάκης θα γνωρίζει καλά, καθώς διατηρεί στενούς δεσμούς με την Αυστραλία.
Οταν την Ανοιξη του 2015 ένας εκπρόσωπος της ελληνικής κυβέρνησης προσέγγισε τους Αυστραλούς, εκείνοι μάλλον αισθάνθηκαν έκπληξη. Το protagon είναι σε θέση να γνωρίζει ότι το ερώτημα της Αθήνας είχε να κάνει με τη δυνατότητα εκτύπωσης ΙΟU, των τίτλων δηλαδή, που αντιστοιχούν σε χρήμα το οποίο οφείλει το κράτος.
Στην αρχή οι Αυστραλοί δεν πήραν και πολύ στα σοβαρά το ελληνικό αίτημα. Και επειδή η Ελλάδα είναι μία χώρα με νομισματική κυκλοφορία που ελέγχεται από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα, ένα στέλεχος του Νομισματοκοπείου σήκωσε το τηλέφωνο και επικοινώνησε με τη Φρανκφούρτη. Σημειώνεται ότι την ίδια περίοδο με τη Φρανκφούρτη επικοινώνησαν Κινέζοι και Ρώσοι, έχοντας, περίπου, τις ίδιες απορίες. Η Φρανκφούρτη ζήτησε εξηγήσεις από τον Αλέξη Τσίπρα που, εκείνη τη στιγμή, κατάλαβε ότι στην κυβέρνησή του υπήρχε και ένα άλλο κέντρο που αναλάμβανε περίεργες πρωτοβουλίες. Και όλοι μαζί, στην Αθήνα, κατάλαβαν ότι εκτός συστήματος γίνεσαι, απλώς, παρίας.
Οσοι γνωρίζουν αυτήν την ιστορία, ξέρουν και μία άλλη, εξίσου χαρακτηριστική. Οταν ο ΣΥΡΙΖΑ ήταν στην αντιπολίτευση, στελέχη του επισκέφτηκαν την Κίνα. Με την επιστροφή τους ενημέρωσαν τους συντρόφους της Κουμουνδούρου για τη στάση των Κινέζων. «Μας ζήτησαν να ακούμε την κυρία Μέρκελ και να συμφωνήσουμε στην πώληση του ΟΛΠ…».
Το «πολεμικό συμβούλιο» και τα σχέδια για εθνικό νόμισμα
Σύμφωνα με δημοσίευμα της «Καθημερινής», ομάδα στελεχών της κυβέρνησης αναζητούσε λύσεις στο εξωτερικό σε περίπτωση κατάρρευσης των διαπραγματεύσεων με τους δανειστές. Επιπλέον φαίνεται ότι κάποια από τα σχέδια γίνονταν χωρίς να έχουν γνώση όλοι οι υπουργοί.
Στο δημοσίευμα αναφέρεται ότι τα σχέδια ήταν σε πρώιμη φάση και ότι συνεχίζονταν μέχρι και την εβδομάδα του δημοψηφίσματος στις 5 Ιουλίου. Αναφέρεται ωστόσο ότι ο Πρωθυπουργός δεν επιθυμούσε την ενεργοποίησή τους γιατί φοβόταν αφενός για το ενδεχόμενο αποχώρησης υπουργών που θα προσχωρούσαν σε οικουμενική κυβέρνηση και αφετέρου μια κοινωνική αναταραχή.
Από όσα γράφονται στο ρεπορτάζ φαίνεται ότι μία τις ενέργειες της ομάδας αποστολών ήταν το άνοιγμα πιστωτικής γραμμής με τη Μόσχα για την καταβολή μισθών και συντάξεων. Η προσπάθεια γινόταν εν γνώσει του Παναγιώτη Λαφαζάνη, υπουργού Ανάπτυξης τότε, αλλά εν αγνοία του κ. Βαρουφάκη, ο οποίος στη συνέντευξη είπε ότι εξέφρασε τις αντιρρήσεις του.
Αντίθετα, η πρόταση του κ. Βαρουφάκη ήταν η χρήση ενός παράλληλου κυκλώματος πληρωμών για την καταβολή μισθών και συντάξεων με IOUs, αν και αυτό απορρίφθηκε λόγω των αντιδράσεων που εκτιμήθηκε ότι θα ξεσπούσαν, ειδικά από συνταξιούχους. Τελικά επικράτησε -αλλά σε πολύ προκαταρκτικό στάδιο, όπως επισημαίνεται- η σκέψη να χρησιμοποιηθούν τα αποθεματικά σε ευρώ στο Νομισματοκοπείο, των οποίων η κυκλοφορία δεν έχει εγκριθεί από την ΕΚΤ (και τα οποία ήταν πολύ πιθανό να ακυρώνονταν από την ΕΚΤ αν κυκλοφορούσαν).
Μία άλλη ενέργεια ήταν διερεύνηση του ενδεχομένου κυκλοφορίας νέου νομίσματος. Για το σκοπό αυτό έγιναν, όπως αναφέρεται στο δημοσίευμα, δύο ταξίδια σε διαφορετικές ηπείρους, από τα οποία προέκυψε ότι θα χρειαστεί περίπου ένας μήνας για να παραχθεί και να τεθεί σε κυκλοφορία το νέο νόμισμα. Αλλες αποστολές σε χώρες της Νότιας Αμερικής αποσκοπούσαν στην τροφοδοσία με καύσιμα, τρόφιμα και φάρμακα από τις χώρες αυτές.
Τα «αναπόφευκτα» capital controls
Μια άλλη πτυχή των διαπραγματεύσεων που καλύπτει το δημοσίευμα αφορά την απόφαση για την επιβολή των capital controls, η οποία ελήφθη τελικά την Κυριακή 28 Ιουνίου.
Τα μεσάνυχτα της Παρασκευής είχε ήδη ανακοινωθεί η διεξαγωγή δημοψηφίσματος ενώ είχαν αρχίσει να παρατηρούνται ουρές στα ΑΤΜ από πολίτες που έσπευδαν να αποσύρουν χρήματα. Αν άνοιγαν κανονικά τη Δευτέρα οι τράπεζες δεν θα μπορούσαν να αντεπεξέλθουν στην εκροή.
Στη συζήτηση που έγινε το Σάββατο μεταξύ του αντιπρόεδρου της κυβέρνησης, Γιάννη Δραγασάκη, του Ευκλείδη Τσακαλώτου και του Μάριο Ντράγκι είχε συμφωνηθεί η επιβολή ελέγχων κατά τρόπο «ομαλό και αναστρέψιμο», αναφέρει στην εφημερίδα ο κ. Δραγασάκης. Η τελική απόφαση από ελληνικής πλευράς με την έκδοση της Πράξης Νομοθετικού Περιεχομένου (ΠΝΠ) ελήφθη αργά το απόγευμα της Κυριακής.
Σχετικά με όσα υποστήριξε στη συνέντευξή του ο κ. Βαρουφάκης, για το «πολεμικό συμβούλιο» των έξι υπουργών, ο κ. Δραγασάκης επισημαίνει ότι δεν υπήρξε συνάντηση της ομάδας το βράδυ της απόφασης για επιβολή των capital controls. Αναφέρει όμως ότι ο κ. Βαρουφάκης συζήτησε κάποιες ιδέες που είχαν ξανατεθεί αλλά είπε ότι δεν μπορούσαν να υλοποιηθούν λόγω ελλιπούς προετοιμασίας.
Δηλώνει μάλιστα ότι «δεν υπήρχε σχέδιο Β, Χ ή οτιδήποτε άλλο από τον κύριο Βαρουφάκη» (στη συνέντευξή του ο πρώην υπουργός είχε μιλήσει για σχέδιο Χ). «Γίνεται μια προσπάθεια από κάποιους να ξαναγραφτεί η Ιστορία», επισημαίνει ακόμη ο κ. Δραγασάκης.
Αγνοια για την ύπαρξη του «πολεμικού συμβουλίου» δηλώνει με δηλώσεις του στην εφημερίδα και ο κ. Λαφαζάνης.