Οι απόγονοι της Ενριέτα Λακς παρέστησαν στα πρόσφατα αποκαλυπτήρια του αγάλματός της, στο Πανεπιστήμιο του Μπρίστολ | University of Bristol
Επικαιρότητα

Ποια ήταν η Ενριέτα Λακς και γιατί τα εγγόνια της ζητούν «μερτικό» από τις φαρμακευτικές!

Η 31χρονη Αφροαμερικανή δεν μπορούσε ποτέ να φανταστεί ότι το γενετικό της υλικό από μία βιοψία θα συνέβαλε στις μεγαλύτερες ανακαλύψεις φαρμάκων και θεραπειών επί 70 χρόνια στα επιστημονικά εργαστήρια όλου του πλανήτη. Τώρα, οι απόγονοί της ζητούν μέρος από τα κέρδη των εταιρειών
Protagon Team

Η Ενριέτα Λακς, όταν ζούσε, δεν είχε ταξιδέψει πέρα από τη Βιρτζίνια και το Μέριλαντ, στις ΗΠΑ, όπου διέμενε με την οικογένειά της. Οταν πέθανε όμως, έφτασε σε κάθε γωνιά της Γης, σε κάθε επιστημονικό εργαστήριο, σε κάθε ερευνητικό πανεπιστήμιο, χαρίζοντας το δώρο της ζωής σε δισεκατομμύρια ανθρώπους.

Γιατί μπορεί τα κύτταρά της να μην κατάφεραν να την κρατήσουν πολλά χρόνια ζωντανή -η Αφροαμερικανή Λακς πέθανε από καρκίνο του τραχήλου της μήτρας το 1951, σε ηλικία 31 ετών- αλλά βοήθησαν εκατοντάδες επιστήμονες να κάνουν έρευνες και να βρουν θεραπείες για τα πάντα, από τη γρίπη έως την Covid-19. Θεωρείται «η μητέρα της Ιατρικής», και ας μην το έμαθε ποτέ η ίδια!

Ολα ξεκίνησαν όταν ένας γιατρός της αφαίρεσε τμήμα από τον κακοήθη όγκο στη μήτρα, για να γίνει η απαραίτητη βιοψία στο νοσοκομείο Τζονς Χόπκινς της Βαλτιμόρης.

Εκεί, ένας ερευνητής πρόσεξε ότι τα κύτταρά της είχαν την μοναδική ικανότητα να διατηρούνται και να αναπαράγονται εκτός του οργανισμού της, ήταν δηλαδή αθάνατα! Αυτό σήμαινε ότι ήταν εξαιρετικά πολύτιμα για την επιστημονική έρευνα, όπου από τότε χρησιμοποιούνται και αναπαράγονται αδιάκοπα σε όλο τον κόσμο. Ολοι οι επιστήμονες μπορούν να παραγγείλουν τα κύτταρά της για ερευνητικούς σκοπούς και να τα λάβουν μέσω ταχυδρομείου. Η κυτταρική σειρά φέρει τα αρχικά του ονόματός της, HeLa, και χρησιμοποιείται σε όλα τα εργαστήρια συμβάλλοντας στην έρευνα για κάθε φάρμακο.

Το θέμα βέβαια, είναι ότι αυτή δεν είχε δώσει ποτέ την άδειά της για κάτι τέτοιο, το οποίο ναι μεν τότε ήταν συνηθισμένο, αλλά αργότερα έγινε παράνομο. Το αποτέλεσμα είναι οι φαρμακευτικές εταιρείες να έχουν βγάλει δισεκατομμύρια δολάρια χάρη στα κύτταρά της και κανείς συγγενής της να μην έχει πάρει ούτε ένα δολάριο. Η ίδια πέθανε πέντε μήνες μετά τη βιοψία. Τώρα, οι απόγονοί της μήνυσαν την εταιρεία βιοτεχνολογίας Thermo Fisher, ζητώντας να αποκαλύψει πόσα δισεκατομμύρια δολάρια έχει βγάλει χάρη στα κύτταρα της Λακς και διεκδικώντας αποζημίωση. Είναι η πρώτη από μία σειρά μηνύσεων που προτίθενται να υποβάλουν οι συγγενείς της, η οποία μάλιστα υποβλήθηκε συμβολικά την 70ή επέτειο του θανάτου της, στις 4 Οκτωβρίου.

Ο Μπεν Κραμπ, δικηγόρος της οικογένειας, αποκάλεσε «εξωφρενικό» το γεγονός ότι η εταιρεία ελέγχει τα κύτταρα της γιαγιάς τους. «Πώς γίνεται να κατέχουν τα πνευματικά δικαιώματα των κυττάρων της και να κερδίζουν δισεκατομμύρια δολάρια, ενώ η ίδια της η οικογένεια, η σάρκα και το αίμα της, τα μαύρα παιδιά της, να μην παίρνουν τίποτα;», αναρωτήθηκε.

Η οικογένεια ζητεί επίσης από την Thermo Fisher να μην χρησιμοποιήσει ξανά τα κύτταρα της Λακς χωρίς την άδειά τους.

Η απίστευτη ιστορία της έγινε βιβλίο το 2010 και τηλεταινία το 2017.

Δείτε το τρέιλερ της τηλεταινίας «Η αθάνατη ζωή της Ενριέτα Λακς»: