Σε νέο πεδίο σύγκρουσης μεταξύ κυβέρνησης και αντιπολίτευσης εξελίχθηκε η διεθνής σύνοδος του Βερολίνου για τη Λιβύη, όπου δεν προσκλήθηκε η Ελλάδα.
ΣΥΡΙΖΑ και Κίνημα Αλλαγής καταλόγισαν ευθύνες στην κυβέρνηση για την απουσία της Ελλάδας από τη λίστα των προσκεκλημένων χωρών, με την Κουμουνδούρου να κάνει λόγο στη σχετική ανακοίνωσή της για «πισωγύρισμα στην εξωτερική πολιτική της χώρας μας».
Από το κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης σημειώνεται μάλιστα ότι «η Ελλάδα συμμετείχε στην προηγούμενη Διεθνή Διάσκεψη για τη Λιβύη, στο Παλέρμο της Ιταλίας τον Νοέμβριο του 2018 και μάλιστα σε κορυφαίο επίπεδο, δια του τότε Πρωθυπουργού Αλέξη Τσίπρα».
«Συνεπώς», καταλήγει η ανακοίνωση, «μάλλον δεν είναι η Τουρκία απομονωμένη από τη διεθνή κοινότητα, αλλά η Ελλάδα απούσα από μια κρίσιμη διαδικασία που πλέον αφορά τα ίδια τα κυριαρχικά της δικαιώματα. Και αυτό αποτελεί βαριά ευθύνη της κυβέρνησης Μητσοτάκη».
Κοτζιάς: η κυβέρνηση έπρεπε να είχε κάνει χρήση του βέτο
Επικριτικός ως προς τη στάση της κυβέρνησης εμφανίστηκε και ο πρώην υπουργός Εξωτερικών, Νίκος Κοτζιάς, που θύμισε τι είχε πράξει εκείνος, όταν είχε τα ηνία της ελληνικής διπλωματίας και η ιταλική κυβέρνηση προανήγγειλε τη διάσκεψη του Παλέρμο.
«Οταν Ιταλοί ετοίμαζαν της διάσκεψη του Παλέρμο για Λιβύη, τους έστειλα προκαταβολικά σαφές μήνυμα. Χωρίς παρακάλια: “καμία απόφαση δεν θα προχωρήσει αν δεν κληθεί η Ελλάδα. Αλλιώς το βέτο θα είναι στο τραπέζι Συμβουλιου ΥΠΕΞ ως προς θέματα διάσκεψης”. Ετσι οφειλαν να κινηθούν και τώρα», σχολίασε σε ανάρτησή του στο Twitter.
Για τεράστιες ευθύνες της κυβέρνησης Μητσοτάκη -χωρίς να απαλλάσσεται από τις διαπιστωμένες αβελτηρίες της προηγούμενης κυβέρνησης, όπως χαρακτηριστικά αναφέρεται- μιλά και το Κίνημα Αλλαγής.
Απαντώντας, ο κυβερνητικός εκπρόσωπος, Στέλιος Πέτσας, κατηγόρησε για μία ακόμη φορά την αξιωματική αντιπολίτευση για αλόγιστη απόπειρα κομματικής εκμετάλλευσης της εξωτερικής πολιτικής.
«Το να επιχαίρει ο ΣΥΡΙΖΑ επειδή η Ελλάδα δεν προσεκλήθη σε μια διάσκεψη οι ρίζες της οποίας χρονολογούνται από εποχής του, μας ξεπερνά.
Ας αναλογιστεί τις ευθύνες του, καθώς τον Ιούνιο του 2015, οπότε η Γερμανία διοργάνωσε την πρώτη συνάντηση υψηλών αξιωματούχων του σχήματος Ρ5+5, που μετεξελίχθηκε στη Διαδικασία του Βερολίνου, αμέλησε έστω να θέσει το ενδεχόμενο συμμετοχής της Ελλάδας. Απούσα λοιπόν τότε η χώρα μας με ευθύνη του ΣΥΡΙΖΑ, όπως και στις διασκέψεις του Αμπου Ντάμπι (2017) και των Παρισίων (2018)», παρατήρησε χαρακτηριστικά ο κυβερνητικός εκπρόσωπος για να συμπληρώσει:
«Ο ΣΥΡΙΖΑ όφειλε, επίσης, να γνωρίζει ότι η διάσκεψη στο Παλέρμο αποτέλεσε μια ιταλική πρωτοβουλία, τελείως ξεχωριστή διαδικασία από αυτή του Βερολίνου.
Τελικά, το μόνο πισωγύρισμα είναι η αλόγιστη απόπειρα κομματικής εκμετάλλευσης της εξωτερικής πολιτικής. Και σε αυτό, πάλι απομονωμένος βρίσκεται».
Ακολούθησε η ανταπάντηση του ΣΥΡΙΖΑ με μία μακροσκελή ανακοίνωση από το γραφείο Τύπου, όπου μεταξύ άλλων γίνεται λόγος για «κακοφωνία» μεταξύ υπουργών της κυβέρνησης για μία σειρά θεμάτων της εξωτερικής πολιτικής.
Αναλυτικά η ανακοίνωση έχει ως εξής:
Πρώτον, δεν υπάρχει Έλληνας που επιχαίρει για την απουσία της χώρας από τη Διάσκεψη του Βερολίνου για τη Λιβύη.
Δεύτερον, δεν υπάρχει Έλληνας που επιχαίρει για τις αντιφατικές δηλώσεις και την απίστευτη κακοφωνία που σημειώνεται μεταξύ των υπουργών και στελεχών της κυβέρνησης τους τελευταίους μήνες για το:
– αν πρέπει να συνεχιστεί ο διάλογος για Μέτρα Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης με την Τουρκία,
– αν έγιναν κινήσεις για επέκταση των ευρωπαϊκών κυρώσεων για παράνομες δραστηριότητες έξω από την Κρήτη
– αν η δήλωση στήριξης του πρωθυπουργού στην εκτέλεση του Ιρανού στρατηγού ήταν σωστή
– αν υπάρχει όντως διακριτή πρωτοβουλία των ΗΠΑ για αποφυγή θερμού επεισοδίου με την Τουρκία έξω από την Κρήτη μετά την επίσκεψη του πρωθυπουργού στη Ουάσιγκτον
– αν παλεύουμε να συμμετάσχουμε στην επικείμενη Σύνοδο στο Βερολίνο, όπως δηλώνει ο Κυβερνητικός Εκπρόσωπος, ή δεν θα συμμετάσχουμε, όπως δηλώνει ο υπουργός Εξωτερικών.
Τρίτον, η θεωρία ότι φταίει η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ για τη μη συμπερίληψη της χώρας στη σημερινή Διαδικασία είναι τουλάχιστον αστεία. Η πρόταση του ειδικού απεσταλμένου του ΟΗΕ, Ghassan Salame, για την ειρήνη στη Λιβύη μετά την αναζωπύρωση των συγκρούσεων τον Απρίλιο 2019, παρουσιάστηκε στις 29 Ιουλίου 2019. Μετά πραγματοποίησε επισκέψεις σε πρωτεύουσες και έκανε επίσημα την πρότασή του στο Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ για έναρξη μιας νέας Διαδικασίας, στο Βερολίνο στις 4 Σεπτεμβρίου. Η πρώτη συνάντηση έγινε στα μέσα Σεπτέμβρη στο Βερολίνο.
Τέταρτον, ελπίζουμε η κυβέρνηση να μην υπονοεί ότι επειδή η Ελλάδα δεν συμμετείχε στη Διάσκεψη του Βερολίνου του 2015, που ολοκλήρωσε τους στόχους της με τη συμφωνία ειρήνης του Skhirat το Δεκέμβριο 2015, αποδυναμώθηκε η θέση της στη διεκδίκηση συμμετοχής την Κυριακή. Η σημερινή Διάσκεψη, τέσσερα χρόνια μετά, αποτελεί μέρος μιας ριζικά διαφορετικής διαδικασίας στην οποία συμμετέχουν 5 χώρες που δεν παραβρέθηκαν το 2015, συμπεριλαμβανόμενης της Τουρκίας, της Αλγερίας και του Κονγκό. Μετά λύπης σημειώνουμε δε ότι η Αλγερία συμμετέχει για πρώτη φορά μετά από παρέμβαση που πραγματοποίησε ο Τούρκος Πρόεδρος στην Τυνησία στις 25/12/2019, στην οποία τόνισε ότι “Η Ελλάδα δεν έχει καμία σχέση με τη Λιβύη” και “είναι αδιανόητο να μη συμμετέχει στη Διαδικασία…η Αλγερία”.
Πέμπτον, η Διάσκεψη του Παλέρμο του Νοεμβρίου 2018, στην οποία συμμετείχε ο τότε πρωθυπουργός, προφανώς και δεν ήταν η μόνη Διάσκεψη για την ειρήνη στη Λιβύη των τελευταίων χρόνων ή μέρος της Διαδικασίας του Βερολίνου του 2019. Αλλά ήταν η τελευταία διεθνής πρωτοβουλία πριν τη Διαδικασία του Βερολίνου του 2019. Συνεπώς, αφού εξασφαλίσαμε τη συμμετοχή της χώρας εκεί, η μη πρόσκλησή μας σήμερα στη Διαδικασία του Βερολίνου, σε μια συγκυρία όπου είχαμε ακόμα περισσότερους λόγους να είμαστε, δεδομένου ότι διακυβεύονται μείζονα εθνικά μας συμφέροντα, αποτελεί προφανές πισωγύρισμα για την εξωτερική μας πολιτική.
Είναι ακατανόητο δε πώς ο Πρωθυπουργός ισχυρίζεται ότι είχε επιτυχημένα ταξίδια στις ΗΠΑ, Γαλλία, Γερμανία, Αίγυπτο, Κίνα αλλά αδυνατεί να κινητοποιήσει τη στήριξη αυτών των χωρών για επίτευξη του ανωτέρω στόχου.