Επίθεση κατά οικισμών του Ναγκόρνο-Καραμπάχ εξαπέλυσε το πρωί της Κυριακής το Αζερμπαϊτζάν με αποτέλεσμα τον θάνατο αμάχων και στρατιωτικών, κάτι που προκάλεσε την απάντηση της Αρμενίας.
Η περιοχή του Ναγκόρνο-Καραμπάχ ανακοίνωσε πως 16 στρατιώτες του σκοτώθηκαν και περισσότεροι από 100 τραυματίστηκαν στις συγκρούσεις με τις δυνάμεις του Αζερμπαϊτζάν.
Ο πρωθυπουργός της Αρμενίας, Νικόλ Παρσινιάν, κάλεσε τον πληθυσμό της διαφιλονικούμενης περιοχής να σπεύσει στα καταφύγια.
«Ας υποστηρίξουμε σθεναρά το κράτος μας, τον στρατό μας (…) και θα νικήσουμε. Ζήτω ο ένδοξος αρμενικός στρατός!», έγραψε στο Facebook.
Από την πλευρά του, ο πρόεδρος του Αζερμπαϊτζάν Ιλχάμ Αλίεφ υποσχέθηκε σε τηλεοπτική ομιλία του τη νίκη στις μάχες ανάμεσα στον στρατό του και τις δυνάμεις της Αρμενίας και των αυτονομιστών του Ναγκόρνο-Καραμπάχ.
«Ο αζερινός στρατός μάχεται σήμερα στο έδαφός του, υπερασπίζεται την εδαφική ακεραιότητά του, καταφέρει συντριπτικά πλήγματα στον εχθρό. Η υπόθεσή μας είναι δίκαιη και θα νικήσουμε», δήλωσε.
Ο Παρσινιάν κάλεσε τη διεθνή κοινότητα να διασφαλίσει ότι η Τουρκία δεν θα εμπλακεί στη διαμάχη της Αρμενίας με το Αζερμπαϊτζάν.
Ο ίδιος τόνισε ότι η συμπεριφορά της Τουρκίας θα μπορούσε να έχει καταστροφικές συνέπειες για τον νότιο Καύκασο και τις γειτονικές περιοχές.
Επιπλέον, ο αρμένιος πρωθυπουργός είπε ότι το Αζερμπαϊτζάν «κήρυξε τον πόλεμο» στον λαό της Αρμενίας.
«Το απολυταρχικό καθεστώς (του Αζερμπαϊτζάν) κήρυξε και πάλι τον πόλεμο στον λαό της Αρμενίας», δήλωσε ο Παρσινιάν, εκτιμώντας πως το Μπακού και το Ερεβάν βρίσκονται στα πρόθυρα ενός «πολέμου μεγάλης κλίμακας» που θα μπορούσε να έχει «απρόβλεπτες συνέπειες» και θα επεκταθεί εκτός του Καυκάσου.
Το υπουργείο Αμυνας της Αρμενίας ανακοίνωσε πως τα στρατεύματά του κατέρριψαν δύο ελικόπτερα και τρία μη επανδρωμένα αεροπλάνα του Αζερμπαϊτζάν σε απάντηση στην επίθεση, που έγινε στις 7:10 (ώρα Ελλάδας) και είχε στόχο οικισμούς αμάχων, περιλαμβανομένης της περιφερειακής πρωτεύουσας Στεπανακέρτ.
«Η απάντησή μας θα είναι αναλογική και η στρατιωτικοπολιτική ηγεσία του Αζερμπαϊτζάν φέρει την πλήρη ευθύνη για την κατάσταση», αναφέρει σε δήλωσή του το αρμενικό υπουργείο Αμυνας.
Το υπουργείο Αμυνας του Αζερμπαϊτζάν, από την πλευρά του, ανακοίνωσε πως εξαπέλυσε στρατιωτική επιχείρηση κατά μήκος της «γραμμής επαφής», μιας ναρκοθετημένης περιοχής που χωρίζει τις υποστηριζόμενες από την Αρμενία δυνάμεις από τα αζερινά στρατεύματα στην περιοχή, μετέδωσαν ρωσικά πρακτορεία ειδήσεων.
Το υπουργείο ανακοίνωσε πως ένα αζερινό ελικόπτερο καταρρίφθηκε, όμως το πλήρωμά του επέζησε.
Λίγο αργότερα, το Αζερμπαϊτζάν ανακοίνωσε ότι κατέλαβε έξι χωριά που βρίσκονταν υπό τον έλεγχο της Αρμενίας.
«Απελευθερώσαμε έξι χωριά, πέντε στο Φιζούλι, ένα στο Τζεμπράιλ», είπε στο Γαλλικό Πρακτορείο ο εκπρόσωπος τύπου του υπουργείου Αμυνας του Αζερμπαϊτζάν.
Οι δύο πρώην σοβετικές χώρες βρίσκονται από καιρό σε σύγκρουση για την αποσχισθείσα αζερική περιφέρεια του Ναγκόρνο-Καραμπάχ, όπου ζουν κυρίως Αρμένιοι, και οι μεθοριακές συγκρούσεις έχουν ενταθεί τους τελευταίους μήνες.
Το αρμενικό υπουργείο Εξωτερικών καταδίκασε «την επίθεση της στρατιωτικοπολιτικής ηγεσίας του Αζερμπαϊτζάν» και δήλωσε πως η αρμενική πλευρά θα δώσει την κατάλληλη στρατιωτική και πολιτική απάντηση.
Οι Αρμένιοι του Ναγκόρνο-Καραμπάχ κήρυξαν την ανεξαρτησία του θυλάκου στη διάρκεια σύγκρουσης που ξέσπασε το 1991, ενώ κατέρρεε η Σοβετική Ενωση.
Μολονότι το 1994 συμφωνήθηκε κατάπαυση του πυρός, το Αζερμπαϊτζάν και η Αρμενία συχνά αλληλοκατηγορούνται για επιθέσεις γύρω από το Ναγκόρνο-Καραμπάχ και κατά μήκος των συνόρων Αζερμπαϊτζάν-Αρμενίας.
Μετά την επίθεση, η προεδρία της αυτονομιστικής περιφέρειας του Αζερμπαϊτζάν Ναγκόρνο-Καραμπάχ, η οποία υποστηρίζεται από την Αρμενία, κήρυξε «γενική επιστράτευση».
«Κήρυξα στρατιωτικό νόμο και γενική επιστράτευση για τους άνω των 18 ετών», δήλωσε ο ηγέτης του Καραμπάχ, Αραΐκ Αρουτιουνιάν, στη διάρκεια έκτακτης συνεδρίασης του τοπικού κοινοβουλίου, ανακοίνωσε η προεδρία.
Αμαχοι και στρατιωτικοί έχουν χάσει τη ζωή τους στις σφοδρές μάχες που ξέσπασαν την Κυριακή στην περιοχή του Ναγκόρνο-Καραμπάχ, ανακοίνωσαν το Αζερμπαϊτζάν και αρμένιοι αυτονομιστές, που αλληλοκατηγορούνται για το ποιος άρχισε τις εχθροπραξίες.
«Νεκροί και τραυματίες έχουν αναφερθεί μεταξύ των αμάχων και των στρατιωτικών», ανακοινώθηκε από την αζερινή προεδρία, ενώ ο δημόσιος μεσολαβητής του Καραμπάχ δήλωσε πως υπάρχουν «θύματα μεταξύ των αμάχων» στον πληθυσμό της περιοχής.
Μια γυναίκα και ένα παιδί έχασαν τη ζωή τους στην περιοχή, ανακοίνωσε από την πλευρά του ο εκπρόσωπος του αρμενικού υπουργείου Αμυνας.
Η Ρωσία, από την πλευρά της, απηύθυνε έκκληση για «άμεση κατάπαυση του πυρός» στο Ναγκόρνο-Καραμπάχ.
Ανακοίνωση του ελληνικού ΥΠΕΞ
«Παρακολουθούμε με ιδιαίτερη ανησυχία την κλιμάκωση της έντασης στην περιοχή του Ναγκόρνο-Καραμπάχ, που προκάλεσε και θύματα μεταξύ αμάχων.
Καλούμε όλα τα μέρη να επιδείξουν αυτοσυγκράτηση, να προβούν σε άμεση παύση των εχθροπραξιών και να επιστρέψουν στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων στο πλαίσιο της Ομάδας Μινσκ.
Η ειρηνική επίλυση των διαφορών στο πλαίσιο του διεθνούς δικαίου είναι μονόδρομος για την περιφερειακή ασφάλεια και σταθερότητα. Αναμένουμε ότι κάθε ενέργεια και δήλωση από πλευράς εμπλεκομένων αλλά και τρίτων θα εντάσσεται σε αυτή τη λογική, αποφεύγοντας την υποδαύλιση της έντασης».
Στο μεταξύ, τηλεφωνική επικοινωνία με τον υπουργό Εξωτερικών της Αρμενίας Ζοράμπ Μνατσακανιάν είχε νωρίτερα ο υπουργός Εξωτερικών Νίκος Δένδιας.
Κατά τη διάρκεια της συνομιλίας επιβεβαιώθηκαν οι ισχυροί δεσμοί φιλίας Ελλάδας και Αρμενίας. Ο κ. Δένδιας καταδίκασε την απώλεια ζωών και επιβεβαιώθηκε η ετοιμότητα της Ελλάδος να βοηθήσει στις προσπάθειες για άμεση αποκλιμάκωση στο Ναγκόρνο-Καραμπάχ, σύμφωνα με σχετική ανάρτηση του υπουργείου Εξωτερικών στο twitter.
Αντιδράσεις ΕΕ – Ρωσίας
Ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Σαρλ Μισέλ απηύθυνε έκκληση για παύση των εχθροπραξιών και την άμεση επιστροφή στις διαπραγματεύσεις.
«Οι πληροφορίες που αφορούν το Ναγκόρνο Καραμπάχ είναι πηγή σοβαρότατων ανησυχιών», έγραψε ο Σαρλ Μισέλ σε μήνυμά του στο Twitter. «Η στρατιωτική δράση πρέπει να σταματήσει, επειγόντως, για να αποτραπεί οποιαδήποτε κλιμάκωση της βίας. Μια άμεση επιστροφή στις διαπραγματεύσεις, χωρίς προαπαιτούμενα, είναι ο μοναδικός δυνατός δρόμος».
Η Γαλλία κάλεσε το Γερεβάν και το Μπακού να σταματήσουν τις εχθροπραξίες και να ξαναρχίσουν αμέσως τον διάλογο.
«Η Γαλλία ανησυχεί πολύ για την αντιπαράθεση», επισημαίνει η εκπρόσωπος τύπου του γαλλικού ΥΠΕΞ Ανιές μπον ντε Μουλ, σε μια ανακοίνωση.
Την έντονη ανησυχία του για την κλιμάκωση στην περιοχή του Ναγκόρνο-Καραμπάχ εξέφρασε ο πρόεδρος της Ρωσίας Βλαντίμιρ Πούτιν σε τηλεφωνική επικοινωνία που είχε με τον πρωθυπουργό της Αρμενίας Νικόλ Πασινιάν.
Η τηλεφωνική αυτή επικοινωνία, που έγινε με πρωτοβουλία της Αρμενίας, «επικεντρώθηκε στην κατάσταση στη ζώνη του Ναγκόρνο-Καραμπάχ, ανέφερε το Κρεμλίνο. «Η ρωσική πλευρά εξέφρασε σοβαρές ανησυχίες για τις ένοπλες συγκρούσεις ευρείας κλίμακας. Σημειώθηκε ότι είναι σημαντικό τώρα να γίνει ό,τι είναι δυνατόν για να αποφευχθεί η περαιτέρω κλιμάκωση της σύγκρουσης και να σταματήσουν οι εχθροπραξίες», πρόσθεσε η υπηρεσία Τύπου του Κρεμλίνου.
«Καλούμε τα μέρη να παύσουν αμέσως το πυρ και να αρχίσουν διαπραγματεύσεις για τη σταθεροποίηση της κατάστασης», ανέφερε και το ρωσικό υπουργείο Εξωτερικών σε ανακοίνωσή του διευκρινίζοντας ότι «σφοδροί βομβαρδισμοί λαμβάνουν χώρα κατά μήκος της γραμμής επαφής και από τις δύο πλευρές».
Στο πλευρό του Αζερμπαϊτζάν ο Ερντογάν
Στην Αγκυρα, η τουρκική προεδρία έγραψε στο Twitter πως καταδικάζει «αυστηρά την επίθεση της Αρμενίας εναντίον του Αζερμπαϊτζάν» και διαβεβαίωσε πως το Αζερμπαϊτζάν έχει «την πλήρη υποστήριξη της Τουρκίας».
Ο Ερντογάν υποσχέθηκε την πλήρη στήριξη της Αγκυρας στο Αζερμπαϊτζάν και κάλεσε την Αρμενία να «σταματήσει την επιθετικότητά της».
«Ο τουρκικός λαός θα στηρίξει τους αζέρους αδελφούς μας με όλα μας τα μέσα, όπως πάντα», δήλωσε ο Ερντογάν σε μήνυμα στο Twitter. Ο ίδιος επέκρινε τη διεθνή κοινότητα που δεν «αντέδρασε με επαρκή τρόπο, όπως έπρεπε» απέναντι στην «επιθετικότητα» της Αρμενίας.
Ο Ερντογάν έκανε επίσης γνωστό ότι είχε τηλεφωνική συνδιάλεξη με τον πρόεδρο του Αζερμπαϊτζάν Ιλχάμ Αλίγιεφ, του οποίου χαιρέτισε τη «συνετή και αποφασιστική στάση».
Επιπλέον, ο τούρκος πρόεδρος κάλεσε τον λαό της Αρμενίας να αναλάβει το μέλλον του εναντίον μιας «ηγεσίας που τον σέρνει στην καταστροφή και εκείνους που τον χρησιμοποιούν σαν μαριονέτα».
«Ενώ καλώ τον λαό της Αρμενίας να αναλάβει το μέλλον του εναντίον της ηγεσίας του που τους σέρνει στην καταστροφή και εκείνους που τους χρησιμοποιούν ως μαριονέτες, καλούμε, επίσης, ολόκληρο τον κόσμο να σταθεί στο πλευρό του Αζερμπαϊτζάν στη μάχη του εναντίον της εισβολής και της αγριότητας», επισήμανε ο Ερντογάν.
Την ίδια ώρα, ο υπουργός Εξωτερικών της Τουρκίας Μεβλούτ Τσαβούσογλου είχε σήμερα τηλεφωνική συνομιλία με τον ρώσο ομόλογό του Σεργκέι Λαβρόφ με τους δύο άνδρες να αναφέρονται στην «αρμενική επιθετικότητα», σύμφωνα με τουρκική διπλωματική πηγή, που δεν υπεισήλθε σε λεπτομέρειες.
Τέλος, ο υπουργός Αμυνας της Τουρκίας είπε ότι η Αγκυρα θα στηρίξει το Αζερμπαϊτζάν «με όλα της τα μέσα» και κάλεσε την Αρμενία «να εγκαταλείψει την εχθρικότητά της».
«Θα στηρίξουμε τους αδελφούς μας από το Αζερμπαϊτζάν με όλα μας τα μέσα στη μάχη τους να προστατεύσουν την εδαφική ακεραιότητά τους», δήλωσε ο Χουλουσί Ακάρ.
«Το μεγαλύτερο εμπόδιο στην ειρήνη και τη σταθερότητα στον Καύκασο είναι η εχθρική στάση της Αρμενίας και πρέπει αμέσως να εγκαταλείψει αυτήν την εχθρικότητα που θα βάλει φωτιά στην περιοχή», συμπλήρωσε ο Ακάρ.