Ο κύριος που υποκλίνεται με (προσποιητό;) σεβασμό προς τους συνέδρους του 19ου συνεδρίου του ΚΚΚ είναι ο Σι Τζινπίνγκ, ο διάδοχος του Μάο, ο νέος Μεγάλος Τιμονιέρης. Πάνω από όλα ο μεγάλος αντίπαλος της Δύσης | Reuters/THOMAS PETER
Επικαιρότητα

Σι Τζινπίνγκ, ο τελευταίος αυτοκράτορας

Το 19ο συνέδριο του ΚΚΚ επιβεβαίωσε τη δύναμη του κινέζου προέδρου που είναι πια και επίσημα ο πιο ισχυρός ηγέτης της Κίνας από την εποχή του Μάο. Το μεγάλο ερώτημα πια για τη Δύση είναι πού θέλει να φτάσει το Πεκίνο και πώς ο δυτικός κόσμος μπορεί να απαντήσει
Protagon Team

Το 19ο συνέδριο του Κομμουνιστικού Κόμματος της Κίνας έκλεισε την αυλαία με την αποθέωση του μοναδικού και αναμφισβήτητου πρωταγωνιστή. Ο Σι Τζινπίνγκ είναι και επισήμως ο πιο ισχυρός ηγέτης της Κίνας από την εποχή του Μάο. Οι Σκέψεις του -με το «Σ» κεφαλαίο- για τον κινέζικο δρόμο προς τον Σοσιαλισμό εντάχθηκαν και θα αποτελούν πλέον τμήμα της επίσημης ιδεολογίας του Κινεζικού Κομμουνιστικού Κόμματος. Μόνο σε έναν ακόμη Κινέζο είχε γίνει εν ζωή αυτή η τιμή: τον Μάο Τσετούνγκ.

Η συμβολική, αλλά πλήρης μηνυμάτων πολιτική πράξη διαδραματίστηκε κατά την τελευταία ημέρα του συνεδρίου στη διάρκεια της οποίας ο νέος Μεγάλος Τιμονιέρης δεσμεύτηκε να οδηγήσει την Κίνα -τη δεύτερη μεγαλύτερη οικονομία του πλανήτη- σε μία νέα εποχή διεθνούς κυριαρχίας και επιρροής. «Το συνέδριο ομόθυμα συναινεί ότι η Σκέψη του Σι Τζινπίνγκ θα αποτελεί στο εξής οδηγό της δράσης του κόμματος» ανέφερε η επίσημη ανακοίνωση.

Απευθυνόμενος στους περισσότερους από 2.200 συνέδρους ο Σι είπε μεταξύ άλλων: «Σήμερα εμείς, οι περισσότεροι από 1,3 δισεκατομμύρια Κινέζοι ζούμε με αγαλλίαση και αξιοπρέπεια. Η χώρα μας ακτινοβολεί δυναμισμό. Ο κινέζικος πολιτισμός εκπέμπει αίγλη και λάμψη. Το κόμμα επιδεικνύει ισχύ και πυγμή. Το σοσιαλιστικό μας σύστημα αποδεικνύει τη δύναμη και τη ζωντάνια του. Το κινεζικό έθνος έχει μπροστά του λαμπρές προοπτικές».

Για πολλούς η απόφαση να ενταχθεί η σκέψη του Σι στα κομματικά καταστατικά κείμενα δείχνει και την απόφασή του να παραμείνει στην εξουσία και μετά τη λήξη της δεύτερης πενταετούς θητείας του το 2022. Το ίδιο αναμένεται να είναι το μήνυμα και από την ανακοίνωση των μελών του νέου Πολιτικού Γραφείου, με ένα κομματικό τελετουργικό που θα συμβολίζει την έναρξη της δεύτερης θητείας του Σι. Αν στη -συνήθως- εξαμελή Μόνιμη Επιτροπή δεν υπάρχει κανένας προφανής διάδοχος τότε η βασιλεία του Σι δεν θα λήξει πριν από το 2027, εκτιμά ο Guardian.

Ο αμερικανός ειδικός επί της κινεζικής πολιτικής Μπιλ Μπίσοπ και εκδότης του Sinocism newsletter για την κινεζική πολιτική, εκτιμά ότι η «στέψη» του Σι Τζινπίνγκ επιβεβαιώνει τα μοναδικά επίπεδα πολιτικής ισχύος που απέκτησε: «Σημαίνει ότι ο Σι είναι ουσιαστικά αχόρταγος για εξουσία. Αν προκαλέσεις τον Σι προκαλείς το Κόμμα και δεν θα ήθελες ποτέ να προκαλέσεις το Κόμμα».

Η Σούζαν Σερκ επικεφαλής του Κινεζικού Κέντρου του 21ου αιώνα του Πανεπιστημίου του Σαν Ντιέγκο, πιο επιφυλακτική, δήλωσε ότι αναμένει την ανακοίνωση της σύνθεσης της Μόνιμης Επιτροπής του Πολιτικού Γραφείου για να κρίνει αν ο Σι βαδίζει προς ένα καθεστώς δικτατορικού τύπου. Αν δεν υπάρχει ούτε ένα από τα ονόματα των φερόμενων ως πιθανών διαδόχων, αυτό κατά την Σερκ θα σημαίνει ότι ο Σι δεν προτίθεται να κάνει στην άκρη το 2022 σπάζοντας τον άγραφο κανόνα που ισχύει από το 1990 ότι η συνολική θητεία του Γενικού Γραμματέα δεν θα υπερβαίνει τα δέκα έτη. «Αν αυτό συμβεί είμαι έτοιμη να τον αποκαλέσω δικτάτορα», λέει η Σερκ, η οποία υπηρέτησε ως ανώτατη αξιωματούχος του αμερικανικού υπουργείου Εξωτερικών επί Μπιλ Κλίντον.

Γιγαντιαίο πόστερ με το πορτραίτο του Σι, κυριαρχεί σε δρόμο της Σανγκάης. Οπως κυριαρχεί πλέον, σε επίπεδο Μάο, ο πρόεδρος της Κίνας σε πολιτικό και ιδεολογικό επίπεδο (φωτό: REUTERS/Aly Song)

Ο Γκίντεον Ράχμαν, αρθρογράφος για διεθνή θέματα στους Financial Times γράφοντας και αυτός τα συμπεράσματά του από το συνέδριο του ΚΚΚ δεν κρύβει ότι έμεινε εντυπωσιασμένος από την εικόνα ισχύος που εξέπεμψε το Πεκίνο. Είναι ένα ορόσημο κατά τη γνώμη του έμπειρου βρετανού δημοσιογράφου που δηλώνει ότι η πρόκληση και η σύγκρουση μεταξύ Κίνας και Δύσης είναι ανοιχτή πια σε κάθε τομέα – ιδεολογικό, οικονομικό και γεωπολιτικό. Και η στάση του Πεκίνου προκύπτει από την πεποίθηση -στα όρια της αλαζονείας- ότι ενώ η Κίνα είναι σε φάση ανόδου και ακμής, οι αντίπαλοί της βρίσκονται σε παρακμή.

Στο επίπεδο των ιδεών η απόρριψη του φιλελευθερισμού δεν θα μπορούσε να είναι πιο απόλυτη. Τις τελευταίες δεκαετίες η κομμουνιστική Κίνα έβαλε με πραγματισμό στην άκρη ουκ ολίγες από τις ιδρυτικές της αρχές και βεβαιότητες, αλλά όχι εκείνη που αφορά το Κόμμα, που ήταν και παραμένει ο μοναδικός φορέας που μπορεί να την οδηγήσει στην ανάπτυξη και στην πρόοδο.

Σε ένα διεθνές πλαίσιο ασταθές μεταξύ της Αμερικής του χαοτικού Τραμπ και της Ευρώπης που δείχνει σε αποσύνθεση, η Δύση δείχνει πιο αδύναμη από ποτέ και αυτό είναι πραγματικό πρόβλημα και για τους κινέζους διανοούμενους που ακόμα ελπίζουν σε περισσότερη ελευθερία, αλλά τη βλέπουν να περιορίζεται ακόμα περισσότερο. Κατά κάποιο τρόπο αποδεικνύεται απατηλή η πρόβλεψη (και κρυφή ελπίδα ίσως) πολλών ότι η καταπίεση θα είχε μακροπρόθεσμα οικονομικό κόστος.

Η Κίνα είναι όλο και πιο βέβαιη ότι μπορεί να συνδυάσει τον πολιτικό έλεγχο με την οικονομική ανάπτυξη και την τεχνολογική καινοτομία. Δεν είναι μόνο οι καταπληκτικοί ρυθμοί οικονομικής ανάπτυξης (στο 6,9 %) που δίνουν στους Κινέζους αυτήν τη βεβαιότητα αλλά και το συντριπτικό προβάδισμα σε ένα ενδεικτικό τομέα, όπως οι πληρωμές μέσω κινητών, γράφει ο Γκίντεον Ράχμαν. Αν αυτό φαίνεται λίγο ή δευτερεύον ας αναλογιστεί κανείς ότι αφορά έναν πληθυσμό 1,3 δισεκατομμυρίων ατόμων (στην Κίνα ως και η ελεημοσύνη στους άπορους γίνεται μέσω ειδικής εφαρμογής στο κινητό). Και αποτελεί γροθιά στην αλαζονεία της άλλης πλευράς -της Δύσης- ότι έχει και θα έχει εσαεί το τεχνολογικό προβάδισμα.

Τέλος υπάρχει και η γεωπολιτική πλευρά. Ο Νέος Δρόμος του Μεταξιού δεν είναι μία αφηρημένη έννοια, αλλά σηματοδοτεί το σχέδιο του Πεκίνου να κάνει το σύνολο της Ευρωασίας (από κινεζική σκοπιά) την οικονομική και στρατηγική περιοχή που θα υπερισχύσει της ευρωατλαντικής. Για παράδειγμα ήδη είκοσι πόλεις της Κίνας συνδέονται σιδηροδρομικά με την Ευρώπη, ενώ οι εμπορικές μεταφορές μέσω τρένων τετραπλασιάστηκαν από το 2013. Και δεν πρέπει να ξεχνάει κανείς το θαλάσσιο δίκτυο και τα λιμάνια που το στηρίζουν από το Πακιστάν ως τον Πειραιά.

Τα λόγια του Σι, που σε κάποιους φάνηκαν αλαζονικά, στα αυτιά του Ράχμαν ήχησαν ως ρητορική συντηρητική και προσεκτική σε σχέση με αυτά που η Κίνα είναι έτοιμη να κάνει. Διότι οι εποχές που η Δύση ρωτούσε με μια δόση ειρωνείας πότε θα ξυπνήσει ο γίγαντας πέρασαν ανεπιστρεπτί. Ο γίγαντας έχει ξυπνήσει και ήδη βρυχάται…