Το ΝΑΤΟ και οι ρωσικές ένοπλες δυνάμεις κάνουν έντονη την παρουσία τους στον Αρκτικό Κύκλο εδώ και καιρό. Ετσι, στο πλαίσιο των ασκήσεων και των γυμνασίων που εκτελούνται και από τις δύο πλευρές, 650 αμερικανοί πεζοναύτες πήγαν στη μεθόριο Νορβηγίας- Ρωσίας, στον Βορρά της σκανδιναβικής χώρας, και πραγματοποίησαν κοινή στρατιωτική άσκηση με 3.000 νορβηγούς στρατιωτικούς.
Το πρακτορείο Reuters έχει και ρεπορτάζ και φωτογραφικό υλικό.
«Ποια χώρα βρίσκεται στα βορειοανατολικά;» – ο αμερικανός λοχίας Ντάνιελ Κροκ ρώτησε στεντορείως την εικοσαμελή ομάδα του. Η απάντηση των φαντάρων, αναλόγως βροντόφωνη, λαχτάρησε ξανά τα πουλιά στο πευκοδάσος: «Η Ρωσία!»
Μερικές εκατοντάδες χιλιόμετρα από το σημείο της ΝΑΤΟϊκής άσκησης, στα ανατολικά, η Ρωσία εκσυγχρονίζει τις δυνάμεις της στη Χερσόνησο Κόλα, όπου εδρεύει ο ρωσικός στόλος του Βορρά. Οπως ανέφεραν τα νορβηγικά media, τις τελευταίες εβδομάδες οι Ρώσοι έκαναν μεγάλη ναυτική άσκηση με υποβρύχια στον Βόρειο Ατλαντικό.
Ο Κροκ ακούγεται ξανά: «Μη χρησιμοποιείτε τα GPS! Μπορεί να μπλοκαριστούν». Το ΝΑΤΟ έχει καταγγείλει ότι η Ρωσία παρεμποδίζει τα συστήματα GPS στη Νορβηγία, αλλά η Ρωσία αρνείται την κατηγορία. Υπάρχει ένταση. Μία ένταση που ενοχλεί τους ντόπιους, ιδιαιτέρως του κατοίκους της νορβηγικής πόλης Κίρκενες η οποία εδώ και τρεις δεκαετίες προσπαθεί να αναπτύξει εμπορικές σχέσεις και συνεργασία με τη Ρωσία. Οι Νορβηγοί της περιοχής μπορούν να περάσουν τα σύνορα χωρίς θεώρηση – και τα σύνορα είναι δίπλα τους. Πολλοί είναι αυτοί που πηγαίνουν στην «απέναντι» ρωσική πόλη Νικέλ για να αγοράσουν βενζίνη, επειδή είναι πολύ φθηνότερη εκεί, έτσι οι πινακίδες ενημερώνουν για τα πάντα σε διπλή γραφή: και με κυριλλικά στοιχεία και με σκανδιναβικά.
«Δεν μου αρέσει ο οργασμός στρατιωτικών ασκήσεων εκατέρωθεν των συνόρων, εμείς εδώ στον Βορρά δεν θέλουμε φασαρίες και εντάσεις, δουλεύουμε για να τις εξαλείψουμε» λέει ο Εϊρικ Βίκαν, συνιδιοκτήτης ενός ναυπηγείου στο Κιρκενές. Η εταιρεία του ιδρύθηκε το 1987 και δουλεύει σήμερα με επισκευές ρωσικών σκαφών κυρίως, καθώς ευνοήθηκε από τη μεταρρυθμιστική πολιτική του Μιχαήλ Γκορμπατσόφ το δεύτερο μισό της δεκαετίας του ’80. Ο Βίκαν απασχολεί 180 εργάτες, από τους οποίους το 1/3 είναι Ρώσοι.
Ενας ρώσος υπάλληλος του Βίκαν, ο 48χρονος μηχανικός Νικολάι Σάγκιν, εργαζόμενος στο ναυπηγείο, λέει ότι τα προβλήματα που είχε στη Ρωσία δεν τα έχει πλέον: «Τώρα έχω καλή δουλειά, καλό μισθό, μόνο θετικά πράγματα». Η συνοριακή ώσμωση πολιτών είναι αποτέλεσμα της λήξης του Ψυχρού Πολέμου, αφού και οι νορβηγικές κυβερνήσεις ευνόησαν την περιφερειακή συνεργασία. Σήμερα το 10% περίπου του πληθυσμού είναι Ρώσοι από τη Χερσόνησο Κόλα.
Υπάρχουν ακόμη και μεικτά θεατρικά σχήματα στην περιοχή, τα οποία δίνουν παραστάσεις και στα δύο κράτη, με μέλη καλλιτέχνες που επιδιώκουν να πάρουν διπλή υπηκοότητα, όπως ο χορογράφος Νικολάι Σκέτνεφ. Ακόμη και αυτοδιοικητικοί παράγοντες της νορβηγικής επαρχίας θεωρούν ότι «το Κίρκενες είναι μία ρωσική πόλη στη Νορβηγία» , όπως δήλωσε ο Ρούνε Ράφαελσεν, δήμαρχος εκεί. Δεν του αρέσει η συγκέντρωση τανκς στα σύνορα.
Από δικής της πλευράς, η Ρωσία επιρρίπτει ευθύνες για την αύξηση της έντασης στην αμερικανική πλευρά, στην παρουσία των πεζοναυτών στη Νορβηγία. Διότι την εκλαμβάνει σαν πρόκληση. Αλλά οι ανησυχίες των ΝΑΤΟϊκών δεν είναι αβάσιμες, εκπηγάζουν από την προσάρτηση της Κριμαίας στη Ρωσία το 2014. «Οι Ρώσοι τότε έστειλαν ξεκάθαρα μηνύματα» λέει ο νορβηγός υποστράτηγος Ρούνε Γιάκομπσεν, του γενικού επιτελείου του νορβηγικού στρατού. Ωστόσο θεωρεί ότι οι ρωσικές ένοπλες δυνάμεις συμπεριφέρονται λιγότερο επιθετικά στα σύνορα με τη Νορβηγία εν συγκρίσει με άλλες συνοριακές ζώνες, όπως λόγου χάρη στη Βαλτική.
Στις προσπάθειες για οικοδόμηση εμπιστοσύνης μεταξύ των δύο πλευρών ο Γιάκομπσεν συναντήθηκε με τον επικεφαλής των ρωσικών δυνάμεων στη Χερσόνησο Κόλα και με τον διοικητή του ρωσικού στόλου του Βορρά ναύαρχο Αλεξάντερ Μοϊσέφιεφ. «Ως μικρό έθνος που γειτνιάζει με μία υπερδύναμη, πρέπει να βρούμε τη σωστή ισορροπία».