Συμφωνία δεν υπάρχει ακόμη, αλλά υπάρχει διάθεση να εξευρεθεί κοινά αποδεκτή λύση στο ζήτημα της ψήφου των αποδήμων. Σε αυτό το κλίμα ολοκληρώθηκε την Τετάρτη η πρώτη συνεδρίαση της διακομματικής επιτροπής που πραγματοποιήθηκε στο υπουργείο Εσωτερικών, υπό τον Τάκη Θεοδωρικάκο και με την παρουσία του υπουργού Επικρατείας, Γιώργου Γεραπετρίτη.
Κατά τη συνεδρίαση, η οποία διάρκεσε περίπου 2,5 ώρες, αναλώθηκε κυρίως στην καταγραφή των θέσεων και των προτάσεων της κυβέρνησης και του κάθε κοινοβουλευτικού κόμματος. Αποφασίστηκε να υπάρξει νέα συνεδρίαση την ερχόμενη Δευτέρα, κατά την οποία η διαβούλευση θα πραγματοποιηθεί επί τεσσάρων σημείων, που στο μεταξύ θα έχει αποστείλει γραπτώς στα κόμματα το υπουργείο Εσωτερικών.
«Σε κάθε περίπτωση, η κυβέρνηση είναι αποφασισμένη να προχωρήσει και να νομοθετήσει τη διευκόλυνση αυτού του δικαιώματος γιατί το οφείλουμε στα παιδιά που έφυγαν από την πατρίδα στα χρόνια της κρίσης και στους εκατοντάδες χιλιάδες Έλληνες που ζουν μακριά από την πατρίδα τόσα χρόνια και έχουν αυτό το συνταγματικό δικαίωμα», σημείωσε ο υπουργός Εσωτερικών.
Πηγές του υπουργείου ανέφεραν ότι τα σημεία αυτά είναι:
– η ισοτιμία της ψήφου των αποδήμων με αυτήν των υπολοίπων Ελλήνων, δηλαδή η ετυμηγορία τους να προσμετράται στο γενικό εκλογικό αποτέλεσμα. Σύμφωνα με πληροφορίες, ο κ. Θεοδωρικάκος τόνισε στα μέλη της Επιτροπής ότι αυτή είναι η μόνη «κόκκινη γραμμή» της κυβέρνησης,
– ποιους εκλέγουν οι Έλληνες του εξωτερικού,
– με ποια διαδικασία θα ψηφίζουν και
– ποιες είναι οι προϋποθέσεις για συμμετοχή στις εκλογές, δηλαδή ποιους αφορά η ρύθμιση.
Πού συμφωνούν και πού διαφωνούν τα κόμματα
Όπως προκύπτει από τις δηλώσεις των μελών της επιτροπής μετά τη συνάντηση, οι θέσεις τους δεν διαφέρουν σε σχέση με αυτές που παρουσίασαν οι αρχηγοί τους στον Πρωθυπουργό την περασμένη Παρασκευή.
Για το πρώτο σημείο, την ισοτιμία της ψήφου, όλα τα κόμματα της αντιπολίτευσης πλην του ΣΥΡΙΖΑ, είναι θετικά στο να προσμετράται η ψήφος των ομογενών στο εκλογικό αποτέλεσμα.
Ο Γιώργος Κατρούγκαλος που εκπροσώπησε το κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης, είπε ότι το κόμμα του επιθυμεί να δοθεί λύση «σύμφωνα με τη δημοκρατική αρχή και με την ευρωπαϊκή και διεθνή εμπειρία» και τόνισε ότι «το εκλογικό σώμα είναι αυτό που έχει το δικαίωμα να αλλάζει την κυβέρνηση και όχι η κυβέρνηση αυτή να έχει δικαίωμα να αλλάζει το εκλογικό σώμα».
Καταλήγοντας, όπως αναφέρει το ΑΠΕ, επισήμανε την ανάγκη «να ακολουθήσουμε το παράδειγμα των ευρωπαϊκών χωρών με συγκεκριμένα κριτήρια τα οποία ανταποκρίνονται στη δημοκρατική αρχή». Να σημειωθεί ότι πολλές ευρωπαϊκές χώρες έχουν επιλέξει την εκπροσώπηση των ομογενών τους στα Κοινοβούλια, με ορισμένο αριθμό βουλευτών, χωρίς να προσμετράται η ψήφος τους στο τελικό αποτέλεσμα.
Για το ποιους θα εκλέγουν οι εκτός συνόρων Έλληνες, όλοι συμφωνούν ότι στο παραβάν θα μπαίνουν με τα ψηφοδέλτια Επικρατείας των κομμάτων, ενώ ισχυρό είναι το σενάριο της αύξησης των βουλευτών στα εν λόγω ψηφοδέλτια από 12 σε 15 ώστε να μπορούν τα κόμματα να εντάσσουν σε αυτά και ανθρώπους της ομογένειας.
Σχετικά με το πώς θα διεξάγεται η ψηφοφορία, η κυβέρνηση προτείνει την επιστολική ψήφο, προοπτική με την οποία συμφωνεί το ΚΙΝΑΛ και με αστερίσκους η Ελληνική Λύση, αλλά τα υπόλοιπα κόμματα προτείνουν την αυτοπρόσωπη παρουσία των εκλογέων στις κατά τόπους ελληνικές πρεσβείες, τα προξενεία και σε όποιο άλλο πρόσφορο χώρο. Προκειμένου να βρεθεί κοινά αποδεκτή λύση, το υπουργείο Εσωτερικών εμφανίζεται διατεθειμένο να κάνει πίσω και να προτείνει τη δυνατότητα της επιστολικής ψήφου μόνο για όσους κατοικούν πολύ μακριά από τα εκλογικά κέντρα.
Από πλευράς ΚΙΝΑΛ, ο Κώστας Σκανδαλίδης έκανε λόγο για «εθνική υποχρέωση να ψηφίσουμε για τους Έλληνες του εξωτερικού», τόνισε την ανάγκη «ο καθένας να βάλει λίγο νερό στο κρασί του» και πρόσθεσε πως «εμείς δεν θα είμαστε εμπόδιο σε μια πραγματικά θετική λύση».
Το τέταρτο σημείο, για τις προϋποθέσεις, αποτελεί και το μεγαλύτερο αγκάθι στην επίτευξη της συμφωνίας, καθώς η κάθε πλευρά και ιδίως το ΚΚΕ και το ΜέΡΑ25, θέτουν ορισμένες προϋποθέσεις που θα πρέπει να πληρούν όσοι θα αποκτήσουν το δικαίωμα του εκλέγειν.
Οπως ανέφερε ο βουλευτής του ΚΚΕ, Γιάννης Γκιόκας, το κόμμα του ζητεί να υπάρχουν οικονομικοί δεσμοί και φορολογικές υποχρεώσεις με την Ελλάδα (π.χ. ενεργό ΑΦΜ) και να μπει χρονικό όριο απουσίας από τη μητέρα πατρίδα (π.χ. 30 έτη). Την ύπαρξη οικονομικών δεσμών με την Ελλάδα θέτει ως προϋπόθεση και το ΜέΡΑ 25, το οποίο εκπροσώπησε η Φωτεινή Μπακαδήμα.
Από πλευράς Ελληνικής Λύσης, ο Νίκος Πολίτης, νομικός σύμβουλος του κόμματος, εξέφρασε επιφυλάξεις για την επιστολική ψήφο στο κατά πόσο διασφαλίζει τη διαφάνεια και ότι δεν θα υπάρξει αλλοίωση του εκλογικού αποτελέσματος.
Σύμφωνα με τις ίδιες πηγές του υπουργείου Εσωτερικών, η κεντρική άποψη που κυριάρχησε στη συνεδρίαση, είναι ότι δεν χρειάζονται συνταγματικές τροποποιήσεις, αλλά όπου απαιτηθεί, υπάρχει η δυνατότητα τροποποιήσεων, στο πλαίσιο της συνταγματικής αναθεώρησης που βρίσκεται σε εξέλιξη στη Βουλή.
«Η σημερινή συζήτηση επιβεβαίωσε ότι η κυβέρνηση είναι αποφασισμένη να κάνει τα πάντα ώστε να βρεθεί συναινετική λύση και τώρα περιμένουμε να κάνουν και τα άλλα κόμματα το ίδιο», τόνισαν χαρακτηριστικά.