Σε έναν ευρύ, ανοιχτό και γόνιμο διάλογο κάλεσε ο Πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας, από την ειδική εκδήλωση στον προαύλιο χώρο της Βουλής, τις πολιτικές και κοινωνικές δυνάμεις και πρώτα απ’ όλα τους ίδιους τους πολίτες για ένα νέο Σύνταγμα, που θα σηματοδοτήσει τη νέα Μεταπολίτευση, όπως είπε.
«42 χρόνια μετά την αποκατάσταση της Δημοκρατίας στον τόπο μας, ο κύκλος της Μεταπολίτευσης κλείνει, έχοντας χαρίσει μια ανεκτίμητη μακρά περίοδο κοινωνικής ειρήνης και δημιουργίας, αλλά και έχοντας αφήσει ένα κράτος με μεγάλες παθογένειες, που η κρίση και η συνακόλουθη επιτροπεία των μνημονίων, όχι μόνο δεν άμβλυναν αλλά τις μεγεθύνουν απελπιστικά», τόνισε ο Αλέξης Τσίπρας.
Ο Πρωθυπουργός τόνισε ότι «η οικονομική κρίση ήταν τελικά το αποτέλεσμα της ήττας της Μεταπολίτευσης, όχι της κατίσχυσής της, όπως ισχυρίζεται σήμερα το παλιό πολιτικό σύστημα, σε αγαστή συνεργασία και συμμαχία με την τεχνοκρατική ελίτ».
Σημείωσε ότι προβάλλει το αμείλικτο το ερώτημα: «Τι να κάνουμε», για να υπογραμμίσει ότι η απάντηση δεν μπορεί να είναι η εθνική αναδίπλωση, ούτε η αναπόληση ενός μακρινού και ανεπίστρεπτου παρελθόντος, ούτε και η κενή περιεχομένου επίκληση της καινοτομίας για να συγκαλυφτεί η επιθυμία να συνεχίσουμε σαν να μην συνέβη τίποτα.
«Η απάντηση στα σημερινά προβλήματα, στις νέες προκλήσεις και την νέα πολιτική πραγματικότητα που διαμορφώθηκε ιδιαίτερα την τελευταία εξαετία», σημείωσε, «δεν μπορεί παρά να είναι το πέρασμα σε μια νέα Μεταπολίτευση».
«Από εδώ, από τη Βουλή των Ελλήνων, τον ναό της Δημοκρατίας», ο Αλέξης Τσίπρας κάλεσε όλους και όλες, τις πολιτικές και κοινωνικές δυνάμεις του τόπου και πρώτα απ’ όλα τους ίδιους τους πολίτες, τον ίδιο τον λαό, σε έναν ευρύ, ανοικτό και γόνιμο διάλογο για ένα νέο Σύνταγμα, που θα σηματοδοτήσει τη νέα μεταπολίτευση. «Για το Σύνταγμα που θα οδηγήσει σε μια νέα Ελλάδα. Την Ελλάδα του 2021».
Αμέσως μετά, με στόχο την «επαναθεμελίωση της δημοκρατίας, τη διεύρυνση των ελευθεριών και της λαϊκής παρέμβασης», όπως ο ίδιος είπε, ο Αλέξης Τσίπρας παρουσίασε τους βασικούς άξονες της Συνταγματικής αναθεώρησης:
“Πρώτος άξονας: δέσμη αλληλοσυνδεόμενων μεταρρυθμίσεων στην αρχιτεκτονική του Πολιτεύματος
- η συνταγματική καθιέρωση της απλής αναλογικής
- η εποικοδομητική ψήφος δυσπιστίας. Η υποχρέωση δηλαδή η πρόταση δυσπιστίας εναντίον της κυβέρνησης, να συνοδεύεται και από πρόταση για νέο Πρωθυπουργό. Πράγμα που εξυπηρετεί το σκοπό της κυβερνητικής σταθερότητας
- δυνατότητα εκλογής του Προέδρου της Δημοκρατίας από το κοινοβούλιο, μόνο αν εξασφαλίζεται η μέγιστη συναίνεση των δύο τρίτων της Βουλής στο πρόσωπό του σε δύο διαδοχικές ψηφοφορίες. Αν αποβούν άκαρπες, τότε η τρίτη ψηφοφορία θα ανήκει στο εκλογικό σώμα, που θα αποφασίζει την εκλογή του Προέδρου με καθολική ψηφοφορία που θα διεξάγεται ανάμεσα στους δύο πλειοψηφήσαντες υποψηφίους της τελευταίας ψηφοφορίας στο κοινοβούλιο.
- λελογισμένη αύξηση των αρμοδιοτήτων του με στόχο να ενισχύσουμε το ρυθμιστικό, σταθεροποιητικό και εγγυητικό του ρόλο αλλά και για να εμπλέξουμε όποτε είναι αναγκαίο, τον ίδιο το λαό στη διαδικασία της εκλογής του, χωρίς όμως να διακόπτεται η θητεία της κυβέρνησης και να διαλύεται η Βουλή. Η λελογισμένη αύξηση των αρμοδιοτήτων μπορεί να ενισχύσει τον ρυθμιστικό ρόλο του Προέδρου χωρίς να αγγίζεται ο πυρήνας του Πολιτεύματος. Για παράδειγμα: Το δικαίωμα του Προέδρου να απευθύνεται στη Βουλή για σπουδαίο λόγο, να συγκαλεί το Συμβούλιο των Πολιτικών Αρχηγών, αλλά και να παραπέμπει ψηφισμένο νόμο σε ειδικό γνωμοδοτικό όργανο, αποτελούμενο αποκλειστικά από δικαστές για να κρίνει επί της συνταγματικότητας του.
Προτείνουμε να θεσμοθετήσουμε πρώτον τις θητείες για τους Βουλευτές, έτσι ώστε κανένας Βουλευτής να μην μπορεί να εκλέγεται για πάνω από δύο συνεχόμενες κοινοβουλευτικές περιόδους ή για οκτώ συνεχόμενα έτη.
Και δεύτερον, την υποχρέωση Πρωθυπουργός, εκτός φυσικά των υπηρεσιακών, να ορίζεται αποκλειστικά αιρετός από το λαό, δηλαδή μόνο εν ενεργεία Βουλευτής
Δεύτερος άξονας: ενίσχυση των θεσμών άμεσης δημοκρατίας
- Υποχρέωση κύρωσης με δημοψήφισμα, οποιασδήποτε συνθήκης μεταβιβάζει κυριαρχικές αρμοδιότητες του Κράτους.
- Δυνατότητα διενέργειας Δημοψηφίσματος με λαϊκή πρωτοβουλία και συλλογή άνω των 500.000 υπογραφών για εθνικά θέματα.
- Δυνατότητα διενέργειας Δημοψηφίσματος με λαϊκή πρωτοβουλία και συλλογή άνω του 1 εκατομμυρίου υπογραφών, για ψηφισμένο νόμο, με εξαίρεση νόμους που αφορούν τα δημοσιονομικά.
- Δυνατότητα διενέργειας Δημοψηφίσματος με λαϊκή πρωτοβουλία και συλλογή άνω του 1 εκατομμυρίου υπογραφών για νομοθετική πρωτοβουλία από τους ίδιους τους πολίτες.
Τρίτος άξονας: ενίσχυση του κράτους δικαίου
Σε ό,τι αφορά τον συνταγματικό έλεγχο – και επειδή πολύς λόγος έχει γίνει για την συγκρότηση Συνταγματικού δικαστηρίου που θα αντικαταστήσει τον διάχυτο και παρεμπίπτοντα συνταγματικό έλεγχο των δικαστηρίων κάθε βαθμού. Εδώ χρειάζεται προσοχή και σε βάθος συζήτηση. Διότι δεν μπορούμε να μετατρέψουμε τον δικαστή σε νομοθέτη. Την ίδια στιγμή όμως δεν μπορούμε παρά να αναγνωρίσουμε την ανάγκη για ασφάλεια δικαίου αλλά και για ταχύτητα στην απονομή της δικαιοσύνης σε έναν κόσμο που διαρκώς μετασχηματίζεται. Πρέπει, λοιπόν, να βρεθεί η χρυσή τομή. Η θεσμοθέτηση ενός ειδικού γνωμοδοτικού οργάνου, αποτελούμενου αποκλειστικά από δικαστές των Ανώτατων Δικαστηρίων που σε εξαιρετικές περιπτώσεις, μετά από πρόταση του ΠτΔ ή της Κυβέρνησης ή 120 Βουλευτών θα γνωμοδοτεί επί ψηφισμένου νομοσχεδίου εντός συντομότατης μάλιστα προθεσμίας, βρίσκει το απαιτούμενο σημείο ισορροπίας μεταξύ των αρχών που θέλουμε να υπηρετήσουμε.
Ενίσχυση, όμως, του Κράτους Δικαίου σημαίνει και απαρέγκλιτη τήρηση της αρχής της ισότητας μεταξύ των πολιτών. Σημαίνει ότι δεν μπορούμε να επιτρέψουμε ρυθμίσεις που έχουν μετατρέψει Υπουργούς και Βουλευτές σε κάστα που απολαμβάνει ειδικά προνόμια και λειτουργεί ανεξέλεγκτα.
Κατάργηση βουλευτικής ασυλίας, ίδια ποινική αντιμετώπιση με τους πολίτες, δυνατότητα εξαίρεσης μόνο με για σχετικές με την άσκηση των καθηκόντων κατηγορίες.
Θα τροποποιηθεί ριζικά η κατάπτυστη διάταξη που ρυθμίζει τα περί της ευθύνης των Υπουργών.
Για τις ανεξάρτητες αρχές: Η τεχνοκρατική ιδεολογία έχει αποθεώσει τη λειτουργία τους και επιθυμεί διακαώς την διαρκή διεύρυνση των αρμοδιοτήτων και των εξουσιών τους. Με δεδομένη βέβαια την ολοένα και πιο τεχνική φύση της άσκησης της εξουσίας δεν αμφισβητώ την αναγκαιότητα ύπαρξης Ανεξάρτητων Αρχών. Ανεξαρτησία δεν σημαίνει όμως και πλήρης απουσία κοινοβουλευτικού ελέγχου. Αντικείμενο του διαλόγου ο τρόπος ελέγχου των ανεξάρτητων αρχών. Σκεπτικοί με τον πολλαπλασιασμό τους. Οι Ανεξάρτητες Αρχές να συγκροτούνται με μικρότερες πλειοψηφίες σε περίπτωση που τα 4/5 δεν συγκεντρωθούν σε συγκεκριμένη προθεσμία.
Τέταρτος άξονας της πρότασης σχέσεις Κράτους-Εκκλησίας
Ρητή κατοχύρωση της θρησκευτικής ουδετερότητας του Κράτους με διατήρηση όμως για ιστορικούς και πρακτικούς λόγους της αναγνώρισης της Ορθοδοξίας ως κρατούσας θρησκείας.
Πέμπτος άξονας: κοινωνικά δικαιώματα
- ρητή απαγόρευση άρσης του δημόσιου ελέγχου των αγαθών του νερού και της ηλεκτρικής ενέργειας
- σαφής και αποτελεσματική κατοχύρωση των συλλογικών διαπραγματεύσεων ως του μοναδικού μέσου για τον προσδιορισμό του μισθού. Συνταγματική κατοχύρωση της υποχρεωτικότητας της διαιτησίας».
Οι αντιδράσεις της αντιπολίτευσης
Με καυστικό τρόπο σχολίασε η ΝΔ τα όσα εξήγγειλε ο κ. Τσίπρας για την αναθεώρηση του Συντάγματος. Μάλιστα το κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης στάθηκε ιδιαίτερα στο γεγονός της σκηνοθεσίας της ομιλίας του κ. Τσίπρα και τόνισε ότι από τα συνθήματα απουσίαζε μόνο η… «Νέα Δημοκρατία».
Φώφη Γεννηματά: «Ο κ. Τσίπρας επέλεξε το σόου από την ουσία»
Επίθεση στον Πρωθυπουργό ότι επέλεξε ξανά το σόου από την ουσία εξαπέλυσε η πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ, κατηγορώντας τον κ. Τσίπρα ότι στο μείζον θεσμικό ζήτημα απέφυγε τη Βουλή, επέλεξε να μείνει στο προαύλιό της.
Σύμφωνα με την κυρία Γεννηματά ο Πρωθυπουργός αγνόησε το αναθεωρητικό πλαίσιο που προβλέπει το Σύνταγμα, με προφανή στόχο, όπως λέει να αποσπάσει την προσοχή των πολιτών από τα μεγάλα προβλήματα που βιώνουν. «Για να το πετύχει δεν διστάζει να υποβιβάσει την κορυφαία δημοκρατική λειτουργία που απαιτεί συνεννόηση και συναίνεση, σε κομματική αντιπαράθεση και εργαλείο εξυπηρέτησης δικών του επιδιώξεων. Χρησιμοποιεί παλαιοκομματικές και καταδικασμένες πρακτικές στο όνομα του δήθεν νέου. Πρακτικές που εκφράζουν το «πιο παλιό, από το παλιό» στην πολιτική» αναφέρει.
Διαμηνύει ότι ο διάλογος για τη συνταγματική αναθεώρηση «δεν μπορεί να γίνει όπως τον σκηνοθετεί ο Πρωθυπουργός. Δεν υπάρχει κανένα περιθώριο για εξωκοινοβουλευτικά παιχνίδια και προσχήματα. Ολα, λοιπόν, στη Βουλή. Εμείς είμαστε έτοιμοι με τις προτάσεις μας για προοδευτικές και τολμηρές αλλαγές που απαιτούνται στο Σύνταγμά μας».
«Η Κυβέρνηση έχει τους πενήντα βουλευτές που απαιτεί το Σύνταγμα. Δεν απομένει πλέον παρά να προκαλέσει την αναθεωρητική διαδικασία που αυτό προβλέπει. Τα υπόλοιπα εκ του πονηρού» σημειώνει η κυρία Γεννηματά.
Λεβέντης: «Διαφωνώ με την απευθείας εκλογή Προέδρου της Δημοκρατίας»
Δεν συμφωνεί με όλες τις προτάσεις του Αλέξη Τσίπρα για τη Συνταγματική Αναθεώρηση ο Βασίλης λεβέντης – ήταν ο μόνος από τους πολιτικούς αρχηγούς ο οποίος παρακολούθησε το βράδυ της Δευτέρας την ομιλία του Αλέξη Τσίπρα.
Σε δηλώσεις του στο προαύλιο της Βουλής, έπειτα από την παρουσίαση των προτάσεων του Πρωθυπουργού για τη Συνταγματική Αναθεώρηση, ο πρόεδρος της Ενωσης Κεντρώων είπε πως δεν συμφωνεί με όλα όσα είπε ο Τσίπρας, σημειώνοντας χαρακτηριστικά: «Διαφωνώ με την απευθείας εκλογή Προέδρου της Δημοκρατίας. Διαφωνώ επίσης και με τα πολλά δημοψηφίσματα».
ΛΑΕ: «Ο νεομνημονιακός Τσίπρας το μόνο που επιδιώκει είναι ένα μνημονιακό Σύνταγμα»
Για κακόγουστη κυβερνητική και κομματική επικοινωνιακή φιέστα κάνει λόγο η Λαϊκή Ενότητα, σχολιάζοντας την πρόταση για τη Συνταγματική Αναθεώρηση που παρουσίασε ο Αλέξης Τσίπρας και τον κατηγορεί ότι δημαγωγεί την ώρα που «πνίγει κάθε ίχνος δημοκρατίας και ετοιμάζει μνημονιακό πραξικόπημα».
Οπως αναφέρει σε σχόλιό της η ΛΑΕ «ο πρωθυπουργός που έχει προδώσει τις δεσμεύσεις του και τη λαϊκή εντολή. Ο Πρωθυπουργός που έχει κάνει το Σύνταγμα κουρελόχαρτο. Ο Πρωθυπουργός που έχει ακυρώσει στην πράξη τη Βουλή και την έχει μετατρέψει σε εκτελεστικό μνημονιακό όργανο. Ο Πρωθυπουργός που έχει αναγορεύσει το τρίτο μνημόνιο σε υπερΣύνταγμα και υπέρτατο Δίκαιο. Ο Πρωθυπουργός που έχει παραδώσει τον εθνικό πλούτο σε ξένα χέρια και την ιδιωτική περιουσία στα ξένα κερδοσκοπικά κεφάλαια. Ο Πρωθυπουργός της καταλήστευσης των συντάξεων, της φορολεηλασίας των μικρομεσαίων στρωμάτων και του ξεπουλήματος της χώρας».
Κατηγορεί τον κ. Τσίπρα ότι «τολμάει να επικαλείται ξανά την προσφυγή σε δημοψηφισματικές πρακτικές και την ώρα που εφαρμόζει νέες μνημονιακές συνταγές διάλυσης κάθε ίχνους εργασιακών κατακτήσεων και δουλεμπορίου, ανακαλύπτει τη Συνταγματική Αναθεώρηση ως όχημα αποπροσανατολισμού, αντιδραστικής μετάλλαξης του πολιτεύματος σε Προεδρική Δημοκρατία και νέας αντιδημοκρατικής εκτροπής».
«Ο νεομνημονιακός Τσίπρας και ο νεομνημονιακός ΣΥΡΙΖΑ το μόνο που επιδιώκουν είναι ένα μνημονιακό Σύνταγμα. Ο ελληνικός λαός δεν θα το επιτρέψει» καταλήγει.