Πρόκειται για μαραθώνιο που ελάχιστοι θα αντέξουν να φτάσουν ως το τέρμα. Συν ότι ουδείς γνωρίζει αυτή τη στιγμή πόσο μακριά βρίσκεται ο τερματισμός. Οι εκλογές στην Ισπανία ανέδειξαν ένα επιφανειακό αδιέξοδο που μένει να πληρωθεί με τον ένα ή τον άλλο τρόπο. Μπορεί το Λαϊκό Κόμμα του Μαριάνο Ραχόι να έλαβε το μεγαλύτερο μέρος των εδρών (123), ωστόσο δεν μπορεί να σχηματίσει κυβέρνηση και κυρίως δεν μπορεί να βρει συμμάχους που θα συνδράμουν σε ένα κυβερνητικό σχήμα.
Το σχετικό ρεπορτάζ του βρετανικού Guardian είναι άκρως ενδεικτικό για το τι μπορεί να συμβεί το επόμενο διάστημα. Ενδέχεται να υπάρξει μια παρόμοια κατάσταση με την Πορτογαλία όπου μπορεί να επικράτησε το συντηρητικό κόμμα, αλλά κυβέρνηση σχημάτισαν οι σοσιαλιστές με τη βοήθεια των αριστερών δυνάμεων.
Τις επόμενες ημέρες και εβδομάδες, ο βασιλιάς Φίλιππος Στ’, θα δεχθεί τους αρχηγούς των κομμάτων για να ακούσει τις θέσεις του και αναλόγως θα δώσει το χρίσμα σε εκείνο που μπορεί να σχηματίσει κυβέρνηση. Εάν κάτι τέτοιο δεν καταστεί εφικτό, τότε ο βασιλιάς θα πρέπει να βρει τον επόμενο υποψήφιο και αν το αδιέξοδο αγγίξει το διάστημα των δύο μηνών, τότε θα προκηρυχθούν νέες εκλογές.
Αυτή τη στιγμή, αν και το αποτέλεσμα είναι ακόμη νωπό, αρχίζουν να σχηματοποιούνται κάποια δεδομένα. Οι σοσιαλιστές δεν έχουν κανένα σκοπό να στηρίξουν μια κυβέρνηση με πρωθυπουργό τον Μαριάνο Ραχόι. Μπορεί το ποσοστό που έλαβαν (μόλις 22%) να είναι το χειρότερο της ιστορίας τους, ωστόσο αποτελούν έναν σημαντικό παράγοντα για το σχηματισμό κυβέρνησης. Ο Σέζαρ Λουένα, εις των σημαντικών στελεχών του κόμματος, είναι κατηγορηματικός: «Οι Ισπανοί ψήφισαν για αλλαγή, επομένως θα πρέπει να μεταφράσουμε σωστά το μήνυμά τους».
Από την μεριά του, το Podemos (ποσοστό 21% και 69 έδρες), εναντιώνεται σε όλα τα σενάρια που διατηρούν τον Ραχόι στην καρέκλα του πρωθυπουργού, κάτι που το δήλωσε εξαρχής ο επικεφαλής τους Πάμπλο Ιγκλέσιας. Ο μόνος που δηλώνει υπέρ της παραμονής του Ραχόι είναι ο ηγέτης των Cuidadanos, Αλμπερτ Ριβέρα, αλλά και πάλι οι έδρες του κόμματός του δεν φτάνουν. Μάλιστα για να πείσει τους αρνητές χρησιμοποιεί ως αντιπαράδειγμα την Ελλάδα «δεν γίνεται να υποστούμε την ίδια χαοτική κατάσταση της Ελλάδας», ανέφερε χαρακτηριστικά.
Tο Podemos που δεν είναι ένα συμπαγές κόμμα, θα πρέπει να πάρει την έγκριση από διάφορες αριστερές… συνιστώσες για να προχωρήσει σε συμφωνία με τους σοσιαλιστές
Ολα αυτά τα δεδομένα κατατείνουν στο συμπέρασμα ότι μια κυβέρνηση που θα σχηματιστεί από του σοσιαλιστές και το Podemos είναι πλέον πιο πιθανή από ποτέ. Τα δύο κόμματα μπορούν να βρουν κοινό τόπο συνεργασίας στη βάση της αλλαγής, αλλά διαφωνούν στο θέμα της ανεξαρτησίας της Καταλονίας. Το Σοσιαλιστικό Κόμμα τάσσεται υπέρ μια θεσμικής και συνταγματικής διευθέτησης, το Podemos θεωρεί κρίσιμη της διεξαγωγή ενός δημοψηφίσματος.
Επιπλέον, το Podemos που δεν είναι ένα συμπαγές κόμμα, θα πρέπει να πάρει την έγκριση από διάφορες αριστερές συνιστώσεις για να προχωρήσει σε συμφωνία με τους σοσιαλιστές.
Επιπροσθέτως, ακόμη και αν τελικά τα δύο κόμματα συμφωνήσουν για συνεργασία, θα χρειαστούν την αρωγή και άλλων μικρότερων κομμάτων για να προωθήσουν την ατζέντα των θεμάτων που θα κληθούν να διαχειριστούν. Αυτί σημαίνει ότι είναι πολύ πιθανό οι σοσιαλιστές να κάνουν πίσω στο θέμα της Καταλονίας, με στόχο να κερδίσουν την εμπιστοσύνη των αποσχιστικών κομμάτων που μπήκαν στην ισπανική Βουλή. Η εφεδρεία των Cuidadanos δεν θα πρέπει να θεωρείται δεδομένη, λόγω της ισχυρής θέλησης του Αλμπερτ Ριβέρα να στηρίξει τον Μαριάνο Ραχόι.
Οι σοσιαλιστές προσπαθούν να δείξουν στους επίδοξους συνεργάτες τους ότι οφείλουν να δουν την «μεγάλη εικόνα» που είναι μια ευρεία συνταγματική αναθεώρηση και η οικονομική σταθερότητα της χώρας.
Στο βάθος υπάρχει πάντα ο βασιλιάς Φίλιππος, ο οποίος σε αντίθεση με τον πατέρα του Χουάν Κάρλος, δοκιμάζει την εμπιστοσύνη της πλατιάς πλειοψηφίας λόγω της νηφαλιότητας που επιδεικνύει στις δημόσιες τοποθετήσεις του. Το σίγουρο είναι ότι άπαντες στην Ισπανία θα κρατηθούν από τα χείλη του στο χριστουγεννιάτικο μήνυμα που θα απευθύνει, με σκοπό να βγάλουν ένα αποτέλεσμα για το ποιο θα είναι το μέλλον της χώρας.
Τα 10 ζητήματα που ανέδειξαν οι εκλογές
Σε μια εις βάθος ανάλυση των εκλογών στην Ισπανία προχωράει και το γνωστό σάιτ Politico. Αποδελτιώνοντας τα αποτελέσματα, καταλήγει στα 10 σημεία αιχμής που βγήκαν από τις ισπανικές κάλπες.
Αυτά είναι τα εξής:
- Ο Ραχόι είναι σκληρό καρύδι. Με την οικονομική κρίση να έχει χτυπήσει την Ισπανία και τα προβλήματα να συσσωρεύονται, ο ηγέτης του Λαϊκού Κόμματος παρέμεινε πρώτος, αν και αισθητά τραυματισμένος. Πάντως, αν καταφέρει να μείνει στην πρωθυπουργική θέση θα είναι ένα σημαντικό –προσωπικό- επίτευγμα.
- Πίσω από τον Ραχόι υπήρξαν δύο άνθρωποι «κλειδιά» στην προεκλογική καμπάνια του Λαϊκού Κόμματος που μάλλον θα πρέπει να δεχθούν συγχαρητήρια. Ο υπεύθυνος της προεκλογικής καμπάνιας, Χόρχε Μορέγκας και η αντιπρόεδρος Σοράγια Σάενζ ντε Σανταμαρία, η επονομαζόμενη ως «Μέρκελ της Ισπανίας» και πιθανή αντικαταστάτρια του Ραχόι, αν ο σκληροτράχηλος πολιτικός αναγκαστεί να πάει στην άκρη.
- Οι Cuidadanos μπορούν να αποδειχθούν ισχυροί χαμένοι. Αυτή τη στιγμή προβάλουν ως οι μόνοι πιθανοί εταίροι του Ραχόι και αν τελικά συνδράμουν στην προσπάθειά του να μείνει στην εξουσία είναι δεδομένο πως θα ζητήσουν πολλά ανταλλάγματα.
- Υπάρχουν δεδομένα, πιθανές συνεργασίες, τακτικισμοί, λογής καραμπόλες, αλλά στο βάθος του δρόμου μπορούν να υπάρξουν και νέες εκλογές. Το σίγουρο είναι ότι στην Ισπανία δεν μπορεί να υπάρξει μεγάλος συνασπισμός στο στυλ της Γερμανίας, καθώς αυτό θα σήμαινε την αυτοκτονία των Σοσιαλιστών.
- Το Podemos τα πήγαν πολύ καλά. Η αλήθεια είναι ότι τους τελευταίους μήνες τα ποσοστά του ακολούθησαν τη διαδρομή ενός ασανσέρ. Ωστόσο, η επιτυχία του δείχνει στα άλλα κόμματα της Αριστεράς πως μόνο μέσω συμμαχιών, και όχι κατά μόνας μάχη, μπορούν να πετύχουν κάτι καλό εκλογικά.
- Ο νέος διαχωρισμός ανάμεσα στο παλαιό και το νέο εμφανίστηκε και στην Ισπανία. Υπάρχουν πόλεις-κάστρα για τα δύο μεγάλα παραδοσιακά κόμματα, αλλά και πόλεις όπως η Βαλένθια, η Βαρκελώνη και η Μαδρίτη που αναζήτησαν τους νέους ηγέτες τους μακριά από τους γνωστούς του παρελθόντος.
- Ο δικομματισμός τελείωσε. Το είδαμε να συμβαίνει στην Ελλάδα, τώρα γίνεται και στην Ισπανία. Τα ποσοστά τους έπεσαν σημαντικά, ενώ οι έδρες τους είναι πολύ περισσότερες από την πραγματική τους δύναμη λόγω του περίεργου εκλογικού συστήματος.
- Οποιος και αν είναι ο επόμενος πρωθυπουργός, θα είναι «μικροκαμωμένος» με την έννοια ότι δεν θα έχει την ισχυρή θέληση του λαού για να διοικήσει. Πρώτη φορά θα βρεθεί ένα κόμμα θα αναδείξει πρωθυπουργό να μην έχει ποσοστό άνω του 30%.
- Ο κατακερματισμός της Καταλονίας. Δεν είναι εύκολο θέμα – αντιθέτως. Θα μπει στη ζυγαριά των συζητήσεων που κάνουν τα κόμματα της κεντροαριστεράς για να σχηματίσουν κυβέρνηση και να πείσουν τα αποσχιστικά κόμματα να συνδράμουν.
- Συνακόλουθα με το προηγούμενο, οι Καταλανοί φαίνεται να έχουν το κλειδί των εξελίξεων.