Παράλληλο πρόγραμμα με το τρίτο Μνημόνιο δήλωσε ότι ετοιμάζει ο Αλέξης Τσίπρας και ο ΣΥΡΙΖΑ, για παράλληλο πρόγραμμα που σχεδιάζει και η Ν.Δ. μίλησε ο Βαγγέλης Μεϊμαράκης, με στόχο, όπως λένε, την εξισορρόπηση της εφαρμογής των επώδυνων μέτρων που προβλέπει η νέα δανειακή σύμβαση. Θα το ανακοινώσουν, εντός των ημερών, στον ελληνικό λαό ζητώντας του να ψηφιστούν στην κάλπη της 20ής Σεπτεμβρίου.
Η στάση τους, ωστόσο, γεννά εύλογα ερωτηματικά καθώς συμπεριφέρονται ως…. μετανοούσες Μαγδαληνές. Ως ο κ. Τσίπρας να έκανε λάθος που συμφώνησε το Μνημόνιο και το ψήφισε μαζί με τη Ν.Δ. και τα άλλα φιλοευρωπαϊκά κόμματα και δεν ομολογεί. Ως να έκανε λάθος ο κ. Μεϊμαράκης που συνέβαλε για να κρατηθεί η Ελλάδα στην Ευρώπη, όπως έλεγε τις δύσκολες μέρες του Ιουλίου και του Αυγούστου και δεν το παραδέχεται.
Γι' άλλη μια φορά το πολιτικό μας σύστημα δείχνει να είναι κατώτερο των περιστάσεων. Να σκέφτεται το πώς θα αποφευχθεί η ανάληψη της ευθύνης για να βγει η χώρα από την κρίση, την ανάληψη, με άλλα λόγια, του πολιτικού κόστους. Να διαχειρίζεται την αμηχανία του.
Σαν να μην ψήφισαν ποτέ το τρίτο «αριστερό» Μνημόνιο, πριν από τρεις εβδομάδες, ούτε υπήρξε ποτέ το πρώτο, επί ΠΑΣΟΚ ούτε το δεύτερο επί Ν.Δ. Λες και δεν κυβέρνησε την Ελλάδα τους τελευταίους επτά μήνες ο κ. Τσίπρας και η κυβέρνησή του, λες και δεν προηγήθηκε η διετία της κυβέρνησης Σαμαρά. Και πως όλα δυστυχώς έγιναν έτσι ξαφνικά και αναπόφευκτα.
Εμφανίζουν μια εικόνα μετάνοιας και εξαναγκασμού για τις αποφάσεις τους. Το είπε απερίφραστα ο κ. Τσίπρας. Εξαναγκάστηκε να συμφωνήσει. Δείχνουν να νοιάζονται και αυτή τη φορά να μην θέλουν να αναλάβουν το κόστος των δύσκολων αποφάσεων. Να μην «δυσαρεστήσουν» αλλά να χαϊδέψουν και πάλι.
Το Μνημόνιο ασφαλώς και δεν είναι θέσφατο ούτε το ιερό Ευαγγέλιο, μολονότι η ομάδα των σκληρών Ευρωπαίων εταίρων, υπό τον κ. Σόιμπλε, θεωρεί αμάρτημα τη μή εφαρμογή των συμφωνιών, ακόμη και από θρησκειολογικής πλευράς. Αλλά, αν τα δυο μεγάλα κόμματα αντιλαμβάνονται ότι δεν αντέχουν το κοινωνικό και πολιτικό κόστος της εφαρμογής του αναζητώντας εξισορροπητικά μέτρα, τότε γιατί δεν θα μπορούν αυτά να αποτελέσουν τη βάση της προγραμματικής συμφωνίας για τον σχηματισμό κυβέρνησης την επομένη των εκλογών; Να γίνουν το κυβερνητικό πρόγραμμα της νέας κυβέρνησης με συνεννόηση ευρύτερων πολιτικών δυνάμεων (Ποτάμι, Δημοκρατική Συμπαράταξη).
Κατά τη γνώμη μου, αυτό το οποίο θέλουν να αποφύγουν, κατά βάθος, είναι να εφαρμόσουν μεγάλες μεταρρυθμίσεις ώστε να εξαλειφθούν οι αιτίες που οδήγησαν από το 2010 στα Μνημόνια. Γιατί στην περίπτωση αυτή, θα είναι υποχρεωμένα να συγκρουστούν με τα συμπλέγματα εξουσίας με τα οποία διαχρονικά αλληλοϋποστηρίζονται.
Αντί, λοιπόν, να οικειοποιηθούν το πρόγραμμα, όπως ζητούν επίμονα από το 2010 οι εταίροι, και συμβαίνει, μετά τίς αρχικές παλινωδίες, στη Κύπρο η οποία μάλιστα οσονούπω βγαίνει από το Μνημόνιο ή όπως έκαναν νωρίτερα οι Ιρλανδοί και οι Πορτογάλοι. Αντί να οικοδομήσουν κλίμα συναίνεσης και συνεννόησης για το πώς θα το εφαρμόσουν, αντί να αποδεχθούν τη σκληρή πραγματικότητα, προσπαθούν να αποφύγουν να πιουν από το πικρό ποτήρι. Έτσι όμως αναπαράγουν το πρόβλημα και ξεχνούν ότι όσα αποφεύγουν να πράξουν, μαζεύονται και φορτώνονται στο επόμενο Μνημόνιο, με το χρέος να εκτοξεύεται.
Όλοι γνωρίζουμε ότι την επομένη των εκλογών οποιαδήποτε κυβέρνηση σχηματισθεί είναι υποχρεωμένη να εφαρμόσει το Μνημόνιο. Θα το απαιτήσουν, per mare per terra,και ήδη το κάνουν ακόμη και προς την υπηρεσιακή κυβέρνηση, οι δανειστές της τρόικας (επιστολή Γιούνκερ στη κ. Θάνου). Συνεπώς, όσο πιο γρήγορα και από κοινού συμφωνηθεί η εφαρμογή του Μνημονίου, τόσο πιο γρήγορα θα ξεμπερδέψουμε με τα Μνημόνια.
Το momentum μοιάζει κατάλληλο, γιατί ούτε το Μνημόνιο Παπανδρέου ούτε το Μνημόνιο Σαμαρά το ψήφισαν τα υπόλοιπα κόμματα. Τώρα όμως ουδείς είναι …αμνημόνευτος, πλην ΚΚΕ, Λαϊκής Ενότητας και Χρυσής Αυγής, για διαφορετικούς λόγους. Κατά συνέπεια παρουσιάζεται η μεγάλη ευκαιρία για να τελειώνουμε και να πάμε… για άλλα. Κι εκεί ο καθένας ας ξεδιπλώσει τις απόψεις του, τις ιδέες του και το σχέδιό του μπροστά στους Έλληνες πολίτες.
*Ο Μιχάλης Μιχαήλ είναι δημοσιογράφος.