Σαράντα ολόκληρα χρόνια συμπληρώνει αύριο το ΠΑΣΟΚ και, δυστυχώς γι' αυτό, τα γενέθλιά του παραπέμπουν σε αυτό που χρησιμοποιούμε συνήθως για μακαρίτες, «στα σαράντα…». Αιτία, η πολυδιάσπασή του, ανεξάρτητα από το ποιος έχει τη σφραγίδα του κόμματος και διαθέτει γραφεία στη Χαριλάου Τρικούπη. Αναρωτιέμαι τελικά, για το πόσα ΠΑΣΟΚ υπάρχουν. Ένα, δύο ή περισσότερα;
Τυπικά, υπάρχει ένα, αυτό με ηγέτη τον Ευάγγελο Βενιζέλο. Αυτός έχει το δικαίωμα να λέει πως είναι αρχηγός του ΠΑΣΟΚ, το οποίο, παρά τις περί του αντιθέτου προειδοποιήσεις του ιδρυτή του («το ΠΑΣΟΚ δεν χαρίζεται, δεν κληρονομείται, ούτε τεμαχίζεται σε τιμάρια»), και κληρονομήθηκε και τεμαχίστηκε. Αυτό, το ΠΑΣΟΚ Βενιζέλου δηλαδή, είναι ένα μόνο κομμάτι του παλαιού ΠΑΣΟΚ. Υπάρχει ένα δεύτερο, το οποίο προσδιορίζεται ως το «ΠΑΣΟΚ του Γιώργου Παπανδρέου». Οι διαφορές του πρώτου με το δεύτερο είναι πολλές και μάλλον δεν αφορούν μόνο στην προσωπική αντιπάθεια που έχει ο Βενιζέλος για τον Γιώργο και το αντίθετο. Αναδεικνύονται ιδιαίτερα από τον τρόπο με τον οποίο γιορτάζουν τα 40 χρόνια από την ίδρυση του κόμματος (κάποιοι το ελεγαν και κίνημα).
Το ΠΑΣΟΚ του Γιώργου, γιόρτασε τα γενέθλιά του χθες βράδυ σε εκδήλωση του Ιδρύματος Ανδρέα Παπανδρέου, όπου -για λόγους μη περαιτέρω διάσπασης- μετείχε και ο Ε. Βενιζέλος. Το ΠΑΣΟΚ του τελευταίου, θα κάνει τη δική του εκδήλωση αύριο στο Ζάππειο. Σ' αυτή, δεν θα πάει ο Γ. Παπανδρέου, ο οποίος επικαλέστηκε ανειλημμένη υποχρέωση στο εξωτερικό. Αν έπρεπε να πει την αλήθεια, θα έλεγε πως «δεν έχω καμιά διάθεση ν' αφήσω τον Βενιζέλο ήσυχο και να μην τον αμφισβητώ, όπως έκανε και αυτός επι δικής μου προεδρίας». Δεν το είπε όμως. Το εννόησε. Και δεν ειναι η πρώτη φορά.
Οι δύο εκδηλώσεις, έχουν και μια άλλη παράμετρο, ενός τρίτου ΠΑΣΟΚ, για το οποίο δεν είμαι σίγουρος πού βρίσκεται πιο κοντά. Στο ΠΑΣΟΚ του Βενιζέλου ή στο ΠΑΣΟΚ του Γιώργου; Ή μήπως αποτελεί ένα απόλυτα ξεχωριστό ΠΑΣΟΚ; Εννοώ το ΠΑΣΟΚ του Σημίτη, το οποίο επί πρωθυπουργίας του είχε σίγουρα εντελώς διαφορετικά χαρακτηριστικά από το ΠΑΣΟΚ που είχαμε γνωρίσει ως τότε. Ανεξάρτητα αν κάποιος βάζει σ' αυτά τα χαρακτηριστικά θετικό ή αρνητικό πρόσημο. Αυτό το τρίτο ΠΑΣΟΚ, μπορεί κάποιος να εκτιμήσει βάσιμα πως έχει πολλά στελέχη του που δεν βρίσκονται σε κανένα από τα δυο άλλα ΠΑΣΟΚ, αλλά σε άλλες κινήσεις (π.χ. «58») ή ιδιωτεύουν. Και εδω τελειώνει το ερώτημα «πόσα ΠΑΣΟΚ υπάρχουν»; Όχι βέβαια.
Διάβαζα τις προάλλες ένα άρθρο του βουλευτή του ΣΥΡΙΖΑ και πρώην βουλευτή του ΠΑΣΟΚ Παναγιώτη Κουρουμπλή. Είχε τον τίτλο «Τι θα έκανε ο Ανδρέας Παπανδρέου εάν ζούσε σήμερα;». Τόσο κολακευτικά λόγια για τον ιδρυτή του ΠΑΣΟΚ και το ίδιο το κόμμα και τη λειτουργία του στο παρελθόν, δύσκολα θα βρεις. Ούτε ο Γιώργος Παπανδρέου δεν θα έγραφε τόσο θερμά λόγια!
Άρα, συμπεραίνω, πως υπάρχει ένα ακόμα ΠΑΣΟΚ, αυτό που φιλοξενείται στον ΣΥΡΙΖΑ. Και δεν είναι μόνο ο Κουρουμπλής που θεωρεί πως το σημερινό ΠΑΣΟΚ «είναι ιδεολογικό σκιάχτρο του παλιού του εαυτού». Το λένε πολλά, πάρα πολλά στελέχη και βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ που είχαν μακρά θητεία στο παλαιό ΠΑΣΟΚ. Αν μάλιστα δούμε το θέμα αριθμητικά (τα ποσοστά επιρροής δηλαδή του ΣΥΡΙΖΑ, που απο 3-4% εφτασαν σε ελάχιστο χρόνο το 27%), εύκολα καταλήγουμε στο συμπέρασμα πως το «ΠΑΣΟΚ του ΣΥΡΙΖΑ» είναι μάλλον το πιο πολυάριθμο από άποψης ποσοστών συγκριτικά με τα υπόλοιπα ΠΑΣΟΚ.
Και η επόμενη απορία μου (που έχει και ένα μικρό χαρακτήρα προβοκάτσιας!), είναι «γιατί και το "ΠΑΣΟΚ του ΣΥΡΙΖΑ" δεν κάνει τη δική του εκδήλωση για τα 40 χρόνια από την ίδρυσή του;». Το δικαιούται. Και κανένας από τον ΣΥΡΙΖΑ, δεν θα του φέρει αντίρρηση. Εδώ ο ίδιος ο πρόεδρός του (του ΣΥΡΙΖΑ, όχι του ΠΑΣΟΚ!), μιμείται συχνά τον ιδρυτή του πάλαι ποτέ ένδοξου κινήματος…