Πέτυχα στο καφενείο της Βουλής έναν από τις “παλιοσειρές” του ΠΑΣΟΚ. Εναν από τους ανθρώπους που έμαθαν πολιτική δίπλα στον Ανδρέα Παπανδρέου. Εδωσα προσοχή στις σκέψεις του, γιατί μου κίνησε το ενδιαφέρον η ανάλυση που έκανε, ενόψει της αλλαγής ηγεσίας στο ΠΑΣΟΚ. Δεν είναι, έλεγε, ούτε πρωτοφανές, ούτε μεγάλη έκπληξη, ούτε τεκμήριο ανατροπής των πραγμάτων η συρρίκνωση του ΠΑΣΟΚ και η θεαματική αύξηση των ποσοστών των κομμάτων της Αριστεράς. Ούτε και στον χώρο της Δεξιάς, υποστήριζε, σημαίνει κάτι σπουδαίο η εμφάνιση μικρότερων κομμάτων γύρω-γύρω από τη ΝΔ. Το έχουμε ξαναδεί το έργο. Ο δικομματισμός δεν έχει ημερομηνία λήξης και πλανώνται όσοι πιστεύουν το αντίθετο. Καθώς θα πλησιάζουμε στις εκλογές, θα υπάρξει πόλωση. Τα δύο μεγάλα κόμματα θα θέσουν διλήμματα για το πως θα κυβερνηθεί η χώρα και θα έχεις να διαλέξεις. Θα έχουν περισσότερες απώλειες από ότι συνήθως, αλλά δεν θα αλλάξει ο πολιτικός χάρτης, γιατί στην πραγματικότητα οι προτάσεις διακυβέρνησης είναι δύο, όχι τρεις, ούτε τέσσερις, έλεγε με σιγουριά συνοψίζοντας την κατάσταση. Επικαλέστηκε και παραδείγματα από την Ευρώπη και την Αμερική. Παντού, υπάρχουν δύο βασικοί πόλοι στα πολιτικά συστήματα. Στην Ευρώπη, λέμε «Σοσιαλιστές και Συντηρητικοί». Στην Αμερική, «Δημοκρατικοί και Ρεπουμπλικάνοι». Το ίδιο κάνει. Αυτές είναι οι κυρίαρχες λογικές διακυβέρνησης, αυτές είναι και οι επιλογές.
Προσπάθησα να απαντήσω, επικαλούμενος όχι μόνο τις δημοσκοπήσεις, αλλά κυρίως τα πράγματα που ακούω από τους ανθρώπους γύρω μου. Του είπα ότι εγώ διαπιστώνω μία αποστροφή της μεγάλης πλειοψηφίας στην σκέψη μίας αυτοδύναμης κυβέρνησης. Οτι υπάρχουν πολλοί, πάρα πολλοί, οργισμένοι με τον τρόπο λειτουργίας του πολιτικού συστήματος, δηλαδή με τα κόμματα και με τα πρόσωπα που τα συναπαρτίζουν. Οτι, εκ των υστέρων, ο Παπαδήμος κρίνεται, αν μη τί άλλο, περισσότερο αποτελεσματικός από τον μέσο όρο του εκλεγμένου Ελληνα πολιτικού (το εξήγησε πειστικότατα χθες ο Γ.Καρελιάς). Οτι το πολιτικό σύστημα και τα κόμματα εδώ στην Ελλάδα, θεωρούνται συνώνυμα του ρουσφετιού, της διαφθοράς, του διορισμού ημετέρων, της αναξιοκρατίας και της αναποτελεσματικότητας (όταν πρόκειται για το συμφέρον του πολίτη).
Μέχρι το 2009, οι προεκλογικές εκστρατείες των κομμάτων ήταν θεμελιωμένες σε όμορφα παραμύθια. Το πλέον πρόσφατο ήταν το αμίμητο “λεφτά υπάρχουν”. Το πραγματικό πρόβλημα των κομμάτων σε αυτές τις εκλογές είναι ότι θα έχουν απέναντί τους ένα διαφορετικό εκλογικό σώμα, εξαπατημένο, υποψιασμένο και πολύ θυμωμένο. Με διάθεση να τιμωρήσει τους πάντες – και αναδρομικά. Διατηρώ έντονες επιφυλάξεις, για το κατά πόσο τα κόμματα το έχουν αντιληφθεί. Για τις απαντήσεις που καλούνται να δώσουν τις επόμενες εβδομάδες: Για τα δύσκολα που θα συνεχιστούν και τα ακόμη δυσκολότερα που θα προκύψουν. Για το αν διαθέτουν την τόλμη, να πάρουν καθαρή θέση από τώρα, σχετικά με την προοπτική της μετεκλογικής συνεργασίας. Να πουν με ποιόν θα μπορούσαν να συνεργαστούν και υπό ποιές προϋποθέσεις. Και όχι να πιπιλίζουν την καραμέλα περί αυτοδυναμίας, για να την φτύσουν την επομένη των εκλογών. Να μας πουν με ποιούς θα κυβερνήσουν. Τα ονόματα να είναι στο τραπέζι. Είναι απαντήσεις που απαιτεί κάθε ψηφοφόρος πριν από αυτές τις εκλογές. Πιστεύουν ότι μπορούν να δημιουργήσουν ανάπτυξη; Να μας πουν με ποιό τρόπο. Και πώς θα χτυπήσουν την φοροδιαφυγή – όχι στα λόγια, στην πράξη. Τί θα κάνουν με τους μισθούς, τις συντάξεις, τα νοσοκομεία, τα πανεπιστήμια, τις ιδιωτικοποιήσεις, τον 13ο-14ο μισθό; Τί θα κάνουν με την ανεργία των νέων; Τα γενόσημα των παλιών κομμάτων είχαν ημερομηνία λήξης. Δεν μας κάνουν πια.