Η αναφορά του Ντόναλντ Τραμπ στην Πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας με τη συνταγματική της ονομασία –δηλ. σκέτο «Μακεδονία»– προκάλεσε έντονες αντιδράσεις και διαμαρτυρίες από εκπροσώπους του δημοσιογραφικού και πολιτικού κόσμου στην Ελλάδα.
Η απογοήτευση (και στην κοινή γνώμη) ήταν μεγάλη. Στην επίσημη επιστολή του προς τον ομόλογό του της ΠΓΔΜ, Γκιόργκι Ιβανόφ, για την Ημέρα Ανεξαρτησίας που εορτάζεται στα Σκόπια στις 8 Σεπτεμβρίου, ο πρόεδρος των ΗΠΑ είχε αποκαλέσει «έξι φορές “Μακεδονία”» τη γείτονα, έγραφαν τα ελληνικά μέσα συμμεριζόμενα την «αγανάκτηση του λαού».
Ο αμερικανός πρόεδρος όμως, δεν είχε κάνει τίποτα περισσότερο (ή χειρότερο, όπως το πάρει κανείς) από το να αναφερθεί στο γειτονικό μας κράτος με το όνομα ακριβώς που το έχει αναγνωρίσει η χώρα του πριν από 14 χρόνια (στις 4 Νοεμβρίου 2004 οι ΗΠΑ αναγνώρισαν την ΠΓΔΜ με τη συνταγματική της ονομασία, δηλαδή «Δημοκρατία της Μακεδονίας»).
Αυτονόητο επομένως ήταν να χρησιμοποιήσει το εν λόγω όνομα και στην επίσημη αλληλογραφία του με τον ομόλογό του της βαλκανικής χώρας.
Η επιστολή Τραμπ σε Ιβανόφ
«Αγαπητέ κ. Πρόεδρε
»Εκ μέρους του αμερικανικού λαού, συγχαίρω εσάς και τους πολίτες της “Μακεδονίας” με την ευκαιρία της ημέρας ανεξαρτησίας σας στις 8 Σεπτεμβρίου.
»Η “Μακεδονία’’ έχει πολλά για να είναι περήφανη αυτή τη χρονιά. Η ιστορική συμφωνία των Πρεσπών επιλύει τη μακροχρόνια διένεξη για το ονοματολογικό με την Ελλάδα και ανοίγει το δρόμο για την ένταξη της “Μακεδονίας” τόσο στο ΝΑΤΟ όσο και στην ΕΕ. Η συμφωνία και η ένταξη της “Μακεδονίας” στο ΝΑΤΟ θα ενισχύσει την ασφάλεια, τη σταθερότητα και την ευημερία σε ολόκληρη την περιοχή. Οι ΗΠΑ είναι έτοιμες να υποστηρίξουν τη “Μακεδονία”, ειδικά όσον αφορά στις επερχόμενες συνομιλίες για την ένταξή σας στο ΝΑΤΟ.
Εύχομαι στον λαό της “Μακεδονίας” ό,τι καλύτερο σε αυτή την ξεχωριστή ημέρα».
Οι αντιδράσεις ωστόσο στον ελληνικό Τύπο και στα social media για το ονοματολογικό της ΠΓΔΜ κορυφώθηκαν με αφορμή την επιστολή Τραμπ στον Ιβανόφ. Λες και κανείς δεν έχει διαβάσει ξένο Τύπο, ή δεν έχει παρακολουθήσει δελτίο ειδήσεων σε κάποιo από τα κορυφαία ενημερωτικά δίκτυα του κόσμου, όπως π.χ. το ΒΒC ή το αμερικανικό CNN, όπου κάθε αναφορά στη γείτονα, μιλούν απλά και μόνο για «Μακεδονία».
Καυστική ήταν και η απάντηση του υπουργού Εξωτερικών Νίκου Κοτζιά σε όσους ενοχλήθηκαν από τη χρήση του όρου Μακεδονία στην επιστολή Τραμπ.
«Κάνουν ως μωρές παρθένες ότι το λέει ο Τραμπ ‘Μακεδονία’. Αφού έτσι τους έχει αναγνωρίσει, έτσι τους λέει. Κάνουν σαν να μην γνωρίζουν ότι εδώ και 15 χρόνια όλοι την ονομάζουν Μακεδονία. Ο Τραμπ ονοματίζει τη χώρα όπως την έχει ονοματίσει (η Ουάσιγκτον) επί κυβέρνησης ΝΔ-ΠΑΣΟΚ», παρατήρησε χαρακτηριστικά και, θέλοντας να ευλογήσει τα γένια του, πρόσθεσε:
«Η πλειοψηφία των κρατών έχουν ονοματίσει την ΠΓΔΜ ως ‘Μακεδονία’. Ευτυχώς με τη συμφωνία μας (σ.σ. των Πρεσπών) θα γίνει Βόρεια Μακεδονία».
«Εμείς πήραμε πίσω το όνομα και δεν το παραδώσαμε με τη συμφωνία», επανέλαβε για μία ακόμη φορά ο κ. Κοτζιάς μιλώντας στο RealFM, ενώ κληθείς να σχολιάσει τις συνεχείς αναφορές του Ζάεφ σε «μακεδονική γλώσσα και ταυτότητα», έκανε λόγο για βολική, για τον επικεφαλής της κυβέρνησης των Σκοπίων, μετατόπιση της συζήτησης.
«Είναι λογικό από την πλευρά του να υπερτονίζει τη μακεδονικη γλώσσα που έχει πάρει από το ’50 και όχι από εμάς. Θέλει να μετατοπίσει τη συζήτηση από την αλλαγή ονόματος γιατί είναι η δεύτερη χώρα στην ιστορία της Ευρώπης που αλλάζει το όνομά της», επεσήμανε στην απάντησή του ο υπουργός Εξωτερικών.
Όσον αφορά τα εμπορικά σήματα και τη διαπραγμάτευση για τα εμπορικά προϊόντα ο κ. Κοτζιάς εξήγησε ότι «υπάρχουν δύο πράγματα στην πιστοποίηση: από ποια χώρα προέρχεται εκεί θα λέγεται βόρεια Μακεδονία, το ζητούμενο είναι στα εμπορικά σήματα και αυτό θα γίνει με διαπραγμάτευση κάτω από την αιγίδα της ΕΕ. Επί 25 χρόνια όλα αυτά λέγονταν μακεδονικά, προϊόν ή παραγωγή μακεδονίας. Το δεύτερο τελείωσε θα λέγεται προϊόν βόρειας Μακεδονίας, τα εμπορικά σήματα συζητούνται».
Στην ερώτηση εξάλλου για το αν πιστεύει πως θα περάσει από τη Βουλή των Ελλήνων η συμφωνία των Πρεσπών, ο κ. Κοτζιάς έδειξε πεπεισμένος ότι υπάρχει η απαιτούμενη πλειοψηφία.
Παρακάμπτοντας το «αγκάθι» του «όχι» από τον Πάνο Καμμένο με ένα εύκολο «δεν ξέρω τι λέει ο εταίρος», ο ΥΠΕΞ σημείωσε με νόημα πως «οι αποφάσεις στις κυβερνήσεις λαμβάνονται με απόλυτη πλειοψηφία και είναι φανερό ποιος έχει την απόλυτη πλειοψηφία. «Δεν θα ψηφιστεί με πλειοψηφία κομμάτων αλλά με πλειοψηφία βουλευτών», τόνισε και στο σημείο αυτό κάλεσε τη Νέα Δημοκρατία «να μη φύγει από τη συζήτηση με κάποιο πρόσχημα, αλλά να πει στους βουλευτές της να ψηφίσουν κατά συνείδηση».
«Πιο δύσκολο», εκτίμησε, «είναι αυτό που κάνουν οι φίλοι μου από τη Βόρεια Μακεδονία. Κάνουν δημοψήφισμα, αλλάζουν το Σύνταγμα και πρέπει να συμφωνήσουμε εμείς. Αν είμαστε κακοποροαίρετοι, που δεν είμαστε, αγοράζουν γουρούνι στο σακί γιατί δεν ξέρουν που θα είμαστε μετά. Αυτο σημαίνει οτι μας εμπιστεύονται», υποστήριξε ο κ. Κοτζιάς.
Σε ερώτηση για το συλλαλητήριο που ετοιμάζεται για τη Μακεδονία το Σάββατο στη ΔΕΘ, αρκέστηκε να πει ότι «τα συλλαλητήρια είναι δημοκρατικό δικαίωμα των πολιτών».
«Θα ήμουν ο τελευταίος που θα διαφωνούσα σε αυτό. Είναι αλήθεια, όμως, ότι μέσα στο συλλαλητήριο υπάρχουν ακροδεξιές δυνάμεις που θέλουν να το μετατρέψουν σε κάτι άλλο» και «μπερδεύονται εκκλησιαστικές οργανώσεις που δεν έχουν λόγο. Αυτά όμως», τόνισε, «δεν αναιρούν το δικαίωμα του συλλαλητηρίου».
«Συνθήματα, όμως, όπως φέρτε μας τα όπλα να μπούμε στα Σκόπια, είναι δείγμα ανόητου ελληνικού αλυτρωτισμού και παραβίαση του διεθνούς νόμου», παρατήρησε και συνέστησε στους διαδηλωτές «που έχουν διαφωνίες ή ανησυχίες με τη συμφωνία, να απομακρύνουν από τις γραμμές τους αυτά τα αλυτρωτικά στοιχεία».
«Η ελληνική σημαία ξανά στην προκυμαία της Σμύρνης»
Ο υπουργός Εξωτερικών μίλησε τέλος και για την προσφατη επίσκεψή του στην Τουρκία και συγκεκριμένα στη Σμύρνη, όπου από κοινού με τον τούρκο ομόλογό του Μεβλούτ Τσαβούσογλου, έκοψαν την κορδέλα των εγκαινίων του νέου ανακαινισμένου κτιρίου του ελληνικού προξενείου (φωτογραφία κάτω).
Ακούστηκαν, είπε, διάφορα, «αντί να τονιστεί ότι ανοίξαμε ένα ιστορικό κτήριο της ελληνικής διπλωματίας και ξανακυμάτισε η ελληνική σημαία στη Σμύρνη και ότι υπάρχει ξανά μητροπολίτης στη Σμύρνη, ότι είναι σημαντικά βήματα μετά την καταστροφή της Σμύρνης». Γιατί έχει σημασία, επέμεινε, να τονίσουμε ότι ξαναβάλαμε τη γαλανόλευκη στην προκυμαία της Σμύρνης».
Ο κ. Κοτζιάς μοιράστηκε μάλιστα με τους ακροατές και έναν διάλογο που είχε με τον τούρκο ομόλογό του όταν την ώρα των εγκαινίων πέταξαν πάνω από την προκυμαία της Σμύρνης τουρκικά μαχητικά: «Του είπα πειραχτικά του Τσαβούσογλου: μήπως είναι ελληνικά;» ανέφερε στη συνέντευξή του ο υπουργός.