Στην προπόνηση της Κυριακής η Καμίλα Βαλίεβα εμφανίστηκε κανονικά, όμως δεν ήταν το κεφάτο, ανέμελο κορίτσι που είχαμε γνωρίσει τις προηγούμενες μέρες. Το πρόσωπό της ήταν ανέκφραστο.
Πιο ψυχρό κι από τον πάγο που πατούσε. Το χαρακτηριστικό της χαμόγελο απουσίαζε. Η λάμψη στα μάτια της είχε σβήσει. Και ήταν ασυνήθιστα νευρική: δυο-τρεις φορές γλίστρησε πάνω στις λεπίδες που φοράει από τα πέντε της χρόνια.
Λογικά όλα αυτά. Σε μερικές ώρες θα κρινόταν η τύχη της στους Χειμερινούς Ολυμπιακούς: το αν θα της επιτρεπόταν να συμμετάσχει στο ατομικό πρόγραμμα, που αρχίζει την Τρίτη, ή αν θα επέστρεφε στο σπίτι της πρόωρα και ντροπιασμένη.
Η 15χρονη «σταρ» του καλλιτεχνικού πατινάζ είναι αρκετά μεγάλη ώστε να αντιλαμβάνεται το τι σημαίνει για έναν αθλητή να τον κατηγορούν για χρήση απαγορευμένης ουσίας. Αλλά όχι τόσο (μεγάλη), ώστε να μπορεί να θεωρηθεί υπεύθυνη για ό,τι της συνέβη.
Τα λούτρινα ζωάκια που τη συντροφεύουν στο παγοδρόμιο μαρτυρούν την παιδική της αθωότητα. Αυτή η υπόθεση ντόπινγκ είναι πιο «σοκαριστική» από κάθε προηγούμενη: ένα μαύρο σύννεφο πάνω από τον Ολυμπιακό ουρανό του Πεκίνου.
Το σκεπτικό των δικαστών
Νωρίς το πρωί της Δευτέρας (στην Ελλάδα) οι τρεις δικαστές του Διεθνούς Αθλητικού Διαιτητικού Δικαστηρίου (CAS) –ένας Ιταλός, ένας Αμερικανός και μια Σλοβένα– έβαλαν τα πράγματα στη θέση τους. Αποφάσισαν ότι η Βαλίεβα μπορεί να εξακολουθήσει να αγωνίζεται, απορρίπτοντας τις ενστάσεις της Διεθνούς Ολυμπιακής Επιτροπής (ΔΟΕ), του Παγκόσμιου Οργανισμού Αντι-ντόπινγκ (WADA) και της Διεθνούς Ομοσπονδίας Σκέιτινγκ (ISU). Το σκεπτικό του CAS, σύμφωνα με την Washington Post, ήταν ότι:
– Η αθλήτρια δεν βρέθηκε θετική σε χρήση απαγορευμένης ουσίας στο Πεκίνο.
– Το αποτέλεσμα του αντι-ντόπινγκ τεστ, στο οποίο είχε υποβληθεί, δεν ανακοινώθηκε εντός 20 ημερών, ως είθισται, αλλά σε έξι εβδομάδες plus. Ετσι, η Βαλίεβα δεν είχε τον απαραίτητο χρόνο για να αντικρούσει νομικά την τιμωρία της.
– Η καριέρα της κινδύνευε με ανεπανόρθωτη βλάβη, σε περίπτωση που η αθωότητά της αποδεικνυόταν εκ των υστέρων.
– Καθώς δεν έχει κλείσει τα 16, θεωρείται από τους κανονισμούς «προστατευόμενο πρόσωπο». Για εκείνη ισχύουν διαφορετικά αποδεικτικά στοιχεία, αλλά και ελαφρύτερες ποινές, εφόσον βρεθεί ένοχη.
Είναι μυστήριο το πώς ένα παιδί έμπλεξε σε μια τέτοια ιστορία. Πριν αρχίσει η εκδίκαση της υπόθεσης στο CAS, η Διεθνής Ολυμπιακή Επιτροπή παρήγγειλε έρευνα στον Παγκόσμιο Οργανισμό Αντι-ντόπινγκ, με αυτό, ακριβώς, το αντικείμενο. Ο WADA απάντησε ότι θα αναζητήσει την απάντηση ανάμεσα στους ενήλικες που περιβάλλουν τη ρωσίδα αθλήτρια: προπονητές, γιατρούς και σε όλα τα μέλη της ομάδας, η οποία την υποστηρίζει.
Ο εκτελεστικός διευθυντής των Ολυμπιακών Αγώνων, Κριστόφ Ντάμπι, τόνισε ότι είναι σημαντικό να θυμόμαστε την «ανθρώπινη διάσταση της υπόθεσης… να σκεφτόμαστε ένα 15χρονο κορίτσι σε αυτή την κατάσταση». Παρόλα αυτά, η ΔΟΕ και η WADA επεδίωξαν τον άμεσο αποκλεισμό της Βαλίεβα από τους Αγώνες.
Το ίδιο περίεργη υπήρξε και η στάση του Ρωσικού Οργανισμού Αντι-ντόπινγκ (RUSADA). Ανακοίνωσε την τιμωρία της αθλήτριας μία μέρα μετά το ιστορικό τετραπλό άλμα της, αλλά δύο 24ωρα αργότερα, της επέτρεψε να συνεχίσει τις προσπάθειές της στο Πεκίνο.
Στο πλευρό της Βαλίεβα τάχθηκε και ένας θρύλος του σπορ: η Καταρίνα Βιτ, τέσσερις φορές παγκόσμια πρωταθλήτρια (1984, 1985, 1987, 1988), που κατέκτησε δύο χρυσά Ολυμπιακά μετάλλια για την Ανατολική Γερμανία (1984, 1988). «Ως αθλητής ακολουθείς τις οδηγίες των ανθρώπων που εμπιστεύεσαι, και σε αυτή την περίπτωση το προπονητικό και ιατρικό τιμ. Τους εμπιστεύεσαι, γιατί αυτοί ξέρουν τι είναι σωστό και τι λάθος. Η Καμίλα έμαθε να κάνει τετραπλό άλμα με ακρίβεια και θάρρος. Το ντόπινγκ δεν βοηθά στην περίπτωση αυτή», τόνισε στην Bild και συμπλήρωσε: «Αυτό το νεαρό κορίτσι, αυτό το παιδί-θαύμα, μαγεύει όλο τον κόσμο με τις επιδόσεις και τη χάρη της. Αυτό το σκάνδαλο είναι μια δραματική εξέλιξη στην πολλά υποσχόμενη καριέρα της. Ελπίζω, ειλικρινά, να σταθεί αρκετός κόσμος δίπλα της για να την προστατεύσει, προκειμένου να μη λυγίσει».
Οι ενήλικες στο δωμάτιο
Ποιοι είναι, λοιπόν, οι ενήλικες που βρίσκονται στο περιβάλλον της Βαλίεβα; Πρώτα από όλα, η αρχιπροπονήτρια Ετερι Τουτμπερίτζε. Διευθύνει την ακαδημία που την τελευταία δεκαετία παράγει τις κορυφαίες αθλήτριες καλλιτεχνικού πατινάζ στη Ρωσία. Η 47χρονη φημίζεται για τις εξοντωτικές προπονήσεις που επιβάλλει στις μαθήτριές της, αλλά και για το δόγμα της ότι «ένας αθλητής αξίζει όσο βρίσκεται πάνω στο βάθρο των νικητών – αν κατέβει από αυτό, είναι ένα τίποτα». Ωστόσο, κανένα μέλος της ομάδας της δεν έχει κατηγορηθεί για χρήση απαγορευμένων ουσιών, όλα αυτά τα χρόνια. Ούτε οι δύο κοπέλες που συνοδεύουν τη Βαλίεβα και «σάρωσαν» μαζί της τα μετάλλια στο ευρωπαϊκό πρωτάθλημα του περασμένου Ιανουαρίου, οι 17χρονες Αλεξάντρα Τρούσοβα και Αννα Σχερμπάκοβα, είχαν κάποιο πρόβλημα με τα αντι-ντόπινγκ τεστ που τους έγιναν.
Οι άλλοι δύο προπονητές της, ο Σεργκέι Ντουντάκοφ και ο Ντανιίλ Γκλάικχενγκάουτς, ανήκουν στη μοσχοβίτικη σχολή «Sambo-70». Εχουν αναδείξει κι αυτοί σπουδαίες παγοδρόμους, όπως τη Γιούλια Λιπνίτσκαγια, που ήταν 15 όταν κέρδισε χρυσό μετάλλιο στο Σότσι (2014), τη Ζαγκίτοβα και τη Μεντβέντοβα, χωρίς το παραμικρό «παρατράγουδο». Ούτε το όνομα του γιατρού της ρωσικής ομάδας, Φίλιπ Σβέτσκι, έχει εμπλακεί σε παρόμοια υπόθεση. Υπεράνω υποψίας είναι και ο χορογράφος της Βαλίεβα, Αλεξέι Ζελεζνιάκοφ, που ρωτήθηκε στο Instagram για το τι μπορεί να έχει συμβεί, και απάντησε: «Δεν έχω ιδέα, όμως είμαι σίγουρος ότι η Καμί (Βαλίεβα) δεν έχει αγγίξει κάτι απαγορευμένο σε όλη τη ζωή της. Δεν το χρειάζεται, άλλωστε, με το ταλέντο που διαθέτει».
Μετά την απόφαση του CAS θα πρέπει να επικυρωθεί και η πρωτιά της στο ομαδικό και να μην της αφαιρεθεί το μετάλλιο. Η ΔΟΕ, όμως, έσπευσε να ανακοινώσει ότι η σχετική τελετή απονομής δεν θα διεξαχθεί. Η υπόθεση έχει μέλλον – θα «τραβήξει» και μετά τη λήξη των Αγώνων. Η αλήθεια για το τι πραγματικά συνέβη δύσκολα θα βρεθεί. Ενα είναι βέβαιο: ότι κάποιοι «έπαιξαν βρώμικα» με την καριέρα της πιο χαρισματικής, ίσως, αθλήτριας που εμφανίστηκε ποτέ στο καλλιτεχνικό πατινάζ. Με τα όνειρα ενός 15χρονου παιδιού.