Η Leading European Newspaper Alliance είναι μια ένωση επτά μεγάλων ευρωπαϊκών εφημερίδων: της γερμανικής Die Welt, της ιταλικής La Repubblica, της ισπανικής El País, των ελβετικών Tribune de Genève και Tages Anzeiger, της γαλλικής Le Figaro και της βελγικής Le Soir. Οι διευθυντές τους γράφουν για την Ευρώπη του μέλλοντός μας με αφορμή την τριμερή και γεμάτη συμβολισμούς συνάντηση των Μέρκελ – Ρέντσι – Ολάντ στο νησάκι Βεντοτένε.
Ταπεινωτικές γονυκλισίες και ανούσιες διακηρύξεις
Χωρίς αμφιβολία υπάρχει κάτι σάπιο στην ευρωπαϊκή ομοσπονδία. To Brexit ήταν κάτι περισσότερο από κίτρινη κάρτα για τους αλαζόνες παίκτες της Ευρώπης, είτε αυτοί είναι στις Βρυξέλλες, είτε στο Παρίσι, είτε στο Βερολίνο. Εάν όποιος κυβερνά δεν δίνει πια ένα όνομα στα ευρωπαϊκά προβλήματα ή δεν προσπαθεί τουλάχιστον να τα λύσει, αλλά κάθεται και τα κοιτάζει παραφουσκωμένος από τα χρήματα των γερμανών, των βρετανών, των γάλλων και των ολλανδών φορολογουμένων, δεν πρέπει να εκπλήσσεται από την στρατηγική εξόδου από την Ευρωπαϊκή Ενωση. Εάν δεν προστατευθούν τα εξωτερικά σύνορα της Ευρώπης, κανένας δεν θα πρέπει να παραπονείται για το γεγονός ότι κάποια κράτη κλείνουν με δική τους πρωτοβουλία την οδό των Βαλκανίων. Εάν οι μεγάλες δράσεις ανθρωπισμού περιορίζονται σε μια γονυκλισία μπροστά στον τούρκο απολυταρχικό άρχοντα Ερντογάν, η ίδια η πολιτική καταντά μια δράση χωρίς νόημα. Υπάρχουν πολλά να γίνουν πέρα από τις επίσημες διακηρύξεις.
Στέφαν Αουστ, Die Welt
Το θάρρος που λείπει
Οταν βλέπω, από τις Βρυξέλλες, την τριανδρία να συναντάται σε ένα συμβολικό μέρος, όπως είναι το Βεντοτένε, σκέφτομαι πως οτιδήποτε και αν πιστεύει κανείς για την Μέρκελ, τον Ολάντ και τον Ρέντσι, το μέλλον της Ευρώπης περνάει μέσα από τις αποφάσεις τους. Γιατί η Ευρώπη του σήμερα είναι δικό τους δημιούργημα. Και η Ευρώπη του αύριο θα είναι επίσης δικό τους, αν λάβει υπόψη του κανείς ότι η εξουσία δεν γέρνει προς την πλευρά των κοινοτικών θεσμών αλλά προς εκείνη των κρατών. Οι τρεις ηγέτες βρίσκονται σε προεκλογική περίοδο, γεγονός που συνήθως εμποδίζει τη λήψη γενναίων αποφάσεων. Αλλά η Ευρώπη έχει ανάγκη από φιλοδοξίες, από προοπτική. Είναι ανάγκη να μιλήσει στους Ευρωπαίους για να μην αφήσει ελεύθερο το πεδίο στους λαϊκιστές και τις λύσεις τους που μοιάζουν με καρικατούρα. Κυρίες και κύριοι, η Ευρώπη έχει ανάγκη από ένα πράγμα: το θάρρος σας.
Κριστόφ Μπερτί, Le Soir
Ελλειμμα οράματος και ηγεσίας
Η μεγαλύτερη πρόκληση για την Ευρώπη είναι η απειλή της διάλυσης. Ιστορικά στην Ενωση εναλλάσσονταν περίοδοι επέκτασης με περιόδους στασιμότητας. Αλλά τώρα, για πρώτη φορά, το άθροισμα των εσωτερικών και εξωτερικών πιέσεων ανοίγει την τρομακτική προοπτική ενός μέλλοντος στο οποίο θα ζούμε σε μια Ευρώπη με λιγότερα μέλη και την ίδια στιγμή λιγότερο ενωμένη. Ακριβώς τη στιγμή κατά την οποία τόσο το Brexit όσο και η άνοδος του λαϊκισμού, τόσο η προσφυγική κρίση όσο και η ισλαμιστική τρομοκρατία, ζητούν περισσότερη και καλύτερη Ευρώπη, μας ανησυχεί η δειλία, η έλλειψη οράματος και η ηγεσία της ευρωπαϊκής απάντησης.
Αντόνιο Κάνιο, El País
Απαντήσεις στους νέους
Ο χρόνος της Ευρώπης τελειώνει. Είναι μια δραματική διαπίστωση, αλλά δεν μπορούμε να μην παρατηρήσουμε πώς αυξάνεται κάθε μέρα ο αριθμός των πολιτών που βλέπει το ευρωπαϊκό σχέδιο ως φορέα κινδύνων, αδυναμίας και ανασφάλειας. Πρέπει να βρούμε το θάρρος να υψώσουμε και πάλι το βλέμμα μας, να θυμηθούμε τι σημαίνει να ζούμε σε μια γη ειρήνης για εβδομήντα χρόνια και να φανταστούμε πώς να κληροδοτήσουμε αυτό το θαύμα στα παιδιά μας. Αλλά πρέπει παράλληλα να δράσουμε με πρακτικό και αξιόπιστο τρόπο για να πείσουμε ότι υπάρχει διέξοδος. Αυτό σημαίνει ότι πρέπει να θέσουμε σε εφαρμογή τις αποφάσεις που έχουν ήδη ληφθεί για την κοινή άμυνα των ακτών και των συνόρων, την αναδιανομή των προσφύγων και των αιτούντων άσυλο και τη δημιουργία μιας κοινής αντιτρομοκρατικής υπηρεσίας. Είναι αναγκαίο να κάνουμε εκείνα τα βήματα που θα δώσουν απαντήσεις στα αγωνιώδη ερωτήματα για δουλειά των νέων.
Μάριο Καλαμπρέζι, La Repubblica
Δεν υπάρχει εναλλακτική
«Ο κόσμος συνήθως δεν καταλαβαίνει καλά αλλά διαισθάνεται άριστα», έγραφε ο Κουρτ Τουχόλσκι. Πώς συνέβη και το ευρωπαϊκό σχέδιο, έμπλεο ελπίδας, μεταμορφώθηκε σε έναν αντιδημοφιλή Μολώχ, ο οποίος απορρίφθηκε από το βρετανικό δημοψήφισμα και τις δημοσκοπήσεις στα υπόλοιπα ευρωπαϊκά κράτη; Ο λόγος είναι ότι η εισαγωγή του ευρώ και της ελεύθερης μετακίνησης των ανθρώπων εκλήφθηκε από τους ευρωπαίους πολίτες ως επιβολή χωρίς γυρισμό. Αλλά δεν υπάρχει εναλλακτική στην ΕΕ. Αν διαλυθεί η ΕΕ, θα ξαναζήσουμε τη μεταπολεμική ανασφάλεια. Αυτή η ανασφάλεια είχε κάνει τον Ουίνστον Τσόρτιλ να καλέσει την Ευρώπη να ενωθεί στην ιστορική του ομιλία στη Ζυρίχη στις 19 Σεπτεμβρίου του 1946. Τώρα εξαρτάται από τους ηγέτες της η αποφυγή της διάλυσης.
Αρτουρ Ρουτισχάουζερ, Tages Anzeiger
Καλύτερη, όχι περισσότερη
Τρεις ευρωπαίοι ηγέτες πρώτου μεγέθους πηγαίνουν σε ένα ιταλικό νησί για να αντλήσουν έμπνευση. Μετά τον κεραυνό που έπεσε εν αιθρία με το Brexit, η Ευρώπη πρέπει να κάνει μια νέα αρχή. Μια «νέα ώθηση» είχε πει η Ανγκελα Μέρκελ, ο Φρανσουά Ολάντ και ο Ματέο Ρέντσι, όταν είχαν συναντηθεί στις 27 Ιουνίου. Αλλά ώθηση σε τι; Ο Ματέο Ρέντσι ζητάει να δοθεί περισσότερο βάρος στις ευρωπαϊκές αξίες απ’ ό,τι στην οικονομία. Οι Γάλλοι τείνουν ευήκοα ώτα, αλλά η Ανγκελα Μέρκελ δεν δείχνει πολύ διατεθειμένη να ακολουθήσει αυτή την προτροπή. Η καγκελάριος δεν θέλει «περισσότερη Ευρώπη» – όχι τώρα. Προτιμά μια «καλύτερη Ευρώπη», πιο αποτελεσματική, πιο κοντά στους πολίτες. Σε κάθε περίπτωση, τα περιθώρια ελιγμών, όπως αυτά και του γάλλου προέδρου, είναι περιορισμένα. Και οι δυο έχουν εκλογές το 2017, γεγονός που δεν ευνοεί την φαντασία.
Αρνό ντε λα Γκρανζ, Le Figaro
Ενωμένη απέναντι στους εθνικισμούς
Στο Βεντοτένε, ο γάλλος πρόεδρος Φρανσουά Ολάντ, η γαλλίδα καγκελάριος Ανγκελα Μέρκελ και ο ιταλός πρωθυπουργός Ματέο Ρέντσι έπρεπε να θέσουν μαζί τον θεμέλιο λίθο για την επανίδρυση του ευρωπαϊκού οίκου μετά το Brexit. Εάν αποτύχουν, και η Ευρωπαϊκή Ενωση, βομβαρδισμένη από τους διαβρωτικούς ανέμους των εθνικισμών, δεν βρει στο εσωτερικό της τις δυνάμεις εκείνες που θα την ανυψώσουν, όλες οι ευρωπαϊκές χώρες, περιλαμβανομένης και της Ελβετίας, απομονωμένες και αδύναμες, θα υποχωρήσουν απέναντι σε προκλήσεις που μόνο μια ενωμένη Ευρώπη μπορεί να αντιμετωπίσει. Το ζήτημα των προσφύγων είναι το καλύτερο παράδειγμα και η πιο απάνθρωπη πρόκληση με την οποία βρίσκεται αντιμέτωπη η Γηραιά Ηπειρος.
Πιερ Ρουέτσι, Tribune de Genève