Η τεχνολογία δέσμευσης του διοξειδίου του άνθρακα απευθείας από την ατμόσφαιρα που αναπτύχθηκε τα τελευταία χρόνια αποτελεί, σύμφωνα με τους επιστήμονες, ίσως το σημαντικότερο όπλο που έχει στη διάθεσή της η ανθρωπότητα αυτή τη στιγμή, στην προσπάθεια παρεμπόδισης της κλιματικής αλλαγής.
Η ελβετική εταιρεία Climeworks συνεργάστηκε με την ισλανδική εταιρεία αποθήκευσης άνθρακα Carbfix και δημιουργήθηκε στην Ισλανδία ένα εργοστάσιο δέσμευσης διοξειδίου του άνθρακα από την ατμόσφαιρα. Την Πέμπτη 8 Σεπτεμβρίου το εργοστάσιο, που ονομάζεται Orca και είναι το μεγαλύτερο του είδους στον κόσμο, ξεκίνησε τη λειτουργία του. Θα μπορεί να δεσμεύει και να αποθηκεύει υπογείως περίπου 4.000 τόνους διοξειδίου του άνθρακα ετησίως. Πρόκειται βέβαια για μια ποσότητα που μοιάζει πολύ μικρή σε σχέση με τους περίπου 33 δισ. τόνους CO2 που εκτιμά η Διεθνής Υπηρεσία Ενέργειας (ΙΕΑ) ότι θα απελευθερώσει φέτος η ανθρωπότητα στην ατμόσφαιρα. Ομως σε δημοσίευμά τους οι Financial Times αναφέρουν ότι η Climeworks σχεδιάζει την κατασκευή ενός νέου, μεγαλύτερου εργοστασίου, που θα μπορεί να δεσμεύει εκατ. τόνους διοξειδίου του άνθρακα από την ατμόσφαιρα. Αυτή τη στιγμή υπάρχουν περίπου 15 εργοστάσια δέσμευσης του διοξειδίου του άνθρακα που συνολικά απορροφούν και αποθηκεύουν 9.000 τόνους CO2. Ομως οι εγκαταστάσεις αυτές δεν αποθηκεύουν το βλαβερό αέριο.
«Είναι η πρώτη φορά που γίνεται δέσμευση διοξειδίου του άνθρακα από την ατμόσφαιρα και αποθήκευσή του κάτω από το έδαφος» αναφέρει ο Γιαν Βουρτζμπάχερ, διευθύνων σύμβουλος της Climeworks.
Η εγκατάσταση στην Ισλανδία αποτελείται από οκτώ μεγάλα κοντέινερ, παρόμοια εξωτερικά με εκείνα που χρησιμοποιούνται στη μεταφορά φορτίων με φορτηγά πλοία. Τα κοντέινερ αυτά διαθέτουν προηγμένης τεχνολογίας ανεμιστήρες και φίλτρα που έχουν την ικανότητα να αποσπούν το διοξείδιο του άνθρακα από την ατμόσφαιρα. Στη συνέχεια το CO2 αναμειγνύεται με νερό και διοχετεύεται σε μεγάλο βάθος στο έδαφος, όπου μετατρέπεται σιγά σιγά σε πέτρωμα. Το εργοστάσιο λειτουργεί με ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και συγκεκριμένα τροφοδοτείται με ενέργεια από γειτονικό εργοστάσιο γεωθερμίας.
Η Climeworks έχει υπογράψει μια συμφωνία απομάκρυνσης άνθρακα ύψους δέκα εκατ. δολαρίων με την ελβετική ασφαλιστική εταιρία Swiss Re. Παρόμοιες συμφωνίες έχει κάνει με την Audi και τη Shopify.
Η Climeworks προσφέρει επίσης μια συνδρομητική υπηρεσία η οποία δίνει τη δυνατότητα στους καταναλωτές να πληρώνουν για την απομάκρυνση άνθρακα με την καταβολή ενός ποσού κάθε μήνα. Η εταιρεία κοστολογεί 1.000 ευρώ την απορρόφηση και αποθήκευση ενός τόνου CO2. Ανάμεσα στους πελάτες της εταιρείας για αυτή τη συνδρομητική υπηρεσία είναι και ο Μπιλ Γκέιτς.
Υπάρχουν όμως και επικριτές αυτής της τεχνολογίας, υποστηρίζοντας ότι έχει πολύ υψηλό κόστος και καταναλώνει πολλή ενέργεια για το τελικό αποτέλεσμα. Αναφέρουν επίσης ότι όσο μεγαλύτερες εγκαταστάσεις αυτής της τεχνολογίας δημιουργούνται, τόσο περισσότερο θα αυξάνονται το κόστος τους και οι ενεργειακές απαιτήσεις τους. Παρ’ όλα αυτά, η τεχνολογία δέσμευσης και αποθήκευσης του CO2 κερδίζει συνεχώς έδαφος και φίλους. Ανάμεσά τους είναι και ο Αμερικανός πρόεδρος Τζο Μπάιντεν, που ανακοίνωσε πρόσφατα ότι η αμερικανική κυβέρνηση θα χρηματοδοτήσει με 3,5 δισ. δολάρια τέσσερις εγκαταστάσεις δέσμευσης διοξειδίου του άνθρακα από την ατμόσφαιρα.