Τα πράσινα λιβάδια και τα «άγρια» υψίπεδα της Βρετανίας μπορεί να έχουν γίνει σημαντικό μέρος της εθνικής κληρονομιάς, αλλά είναι τοπία που έχουν δημιουργηθεί εξ ολοκλήρου από ανθρώπους. Δεν υπάρχει λόγος να θεωρούνται αυτές οι περιοχές πολύτιμοι φυσικοί πόροι, που πρέπει να διατηρηθούν με κάθε κόστος, γράφουν στην ιστοσελίδα The Conversation η Κόνι Ο’Νιλ, περιβαλλοντική ερευνήτρια στο Πανεπιστήμιο του Γιορκ, και ο Κόλιν Οζμπορν, καθηγητής βιολογίας των φυτών το Πανεπιστήμιο του Σέφιλντ.
Εάν οι άνθρωποι δεν είχαν κόψει τα δέντρα σε περιοχές της Βρετανίας, ο περισσότερες από τις οποίες είναι πλέον φάρμες εκτροφής προβάτων, θα εξακολουθούσαν να αποτελούν μέρος των μεγάλων δασών που κάποτε κάλυπταν τα νησιά. Γιατί λοιπόν ορισμένες από αυτές τις περιοχές δεν μπορούν να μετατραπούν και πάλι σε δασικές εκτάσεις;
Κάτι τέτοιο θα βοηθούσε στην καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής, καθώς τα δέντρα απορροφούν άνθρακα από τον αέρα και καθαρίζουν την ατμόσφαιρα, αναφέρουν οι επιστήμονες. Στη νέα τους έρευνα, όμως, οι Ο’Νιλ και Οζμπορν διαπιστώνουν ότι υπάρχει ακόμη ισχυρό οικονομικό κίνητρο για κτηνοτρόφους αντί για την καλλιέργεια των δασών, που θα μπορούσαν να αντισταθμίσουν τις εκπομπές άνθρακα.
Η καλλιέργεια δέντρων είναι ένα καυτό πολιτικό θέμα στο Ηνωμένο Βασίλειο, καθώς θα απαιτηθούν τεράστιες εκτάσεις νέων δασών για να επιτύχει η χώρα μηδενικές εκπομπές.
Τα υψίπεδα που χρησιμοποιούνται για την εκτροφή προβάτων βρίσκονται συχνά στο επίκεντρο των έργων αποκατάστασης των δασών και φύτευσης νέων. Αυτά τα τοπία είναι εκτεταμένα και χαρακτηρίζονται από χαμηλή παραγωγικότητα. Η υπερβόσκηση κατηγορείται για έλλειψη βιοποικιλότητας, διάβρωση του εδάφους και πλημμύρες.
Επιπλέον, μέσω της πεπτικής τους διαδικασίας, τα πρόβατα εκπέμπουν μεθάνιο, ισχυρό αέριο του θερμοκηπίου, γεγονός που τα καθιστά στόχο για μέτρα προστασίας του κλίματος. Αλλά εάν η γεωργία χρειάζεται να κάνει χώρο στα δέντρα, αυτό πρέπει να γίνει χωρίς να καταρρεύσουν οι αγροτικές οικονομίες και η παραγωγή τροφίμων.
Χάρη στη χαμηλή παραγωγικότητα και τις χαμηλές τιμές του αρνιού και του μαλλιού, περισσότερο από το 90% του συνολικού εισοδήματος που έχουν οι φάρμες προβάτων στο Ηνωμένο Βασίλειο, προέρχεται από κρατικές επιδοτήσεις. Διατηρώντας το status quo, οι επιδοτήσεις αποτρέπουν την αλλαγή στη χρήση γης, που απαιτείται για αποτελεσματική δράση για την κλιματική αλλαγή. Ταυτόχρονα, οι δυτικές κυβερνήσεις διεθνώς χρηματοδοτούν τη δασική φύτευση σε λιγότερο αναπτυγμένες χώρες σε τεράστιες κλίμακες.
Η διαφορετική προσέγγιση στο εσωτερικό και στο εξωτερικό προκαλεί ένα είδος νεο-αποικιοκρατίας. Η αδικία εντείνεται από την αναγνώριση ότι η κλιματική αλλαγή έχει προκληθεί σε μεγάλο βαθμό από δυτικά έθνη, ενώ λιγότερο αναπτυγμένες χώρες φέρουν το βάρος της. Είναι δίκαιο για τις δυτικές κυβερνήσεις να πληρώνουν άλλους για να επιλύσουν ένα δικό τους πρόβλημα, χωρίς να κάνουν σημαντικές αλλαγές στη διαχείριση της δικής τους γης;
Εναλλακτικό εισόδημα για τους εκτροφείς προβάτων
Ωστόσο, οι δημόσιες επιδοτήσεις αποτελούν μόνο ένα μέρος της ιστορίας. Οπως γράφουν στην The Conversation, οι βρετανοί επιστήμονες διερεύνησαν πώς μπορεί να υπάρξει ιδιωτική χρηματοδότηση για τη δημιουργία δασικών εκτάσεων με αντιστάθμιση άνθρακα και πιθανό εισόδημα για τους αγρότες που θέλουν να μετατρέψουν μέρος (ή το σύνολο) της γης τους από βοσκότοπο σε δάσος.
Οι Ο’Νιλ και Οζμπορν διαπίστωσαν ότι η καλλιέργεια δέντρων για πρόσληψη του άνθρακα από την ατμόσφαιρα μπορεί να προσφέρει μια εναλλακτική πηγή εισοδήματος, χρηματοδοτούμενη από άτομα και οργανισμούς που θέλουν να αντισταθμίσουν τις δικές τους εκπομπές άνθρακα. Για παράδειγμα, ένα άτομο μπορεί να πληρώσει για να αντισταθμίσει τη συμβολή του στις εκπομπές αεροπορικών μεταφορών ή να το κάνει (σε μεγαλύτερη κλίμακα) μια επιχείρηση, προκειμένου να επιτύχει τους στόχους εταιρικής ευθύνης.
Σε περιοχές με μεγάλα δέντρα (είναι πηγές σπόρων όταν ο κίνδυνος να καταναλωθούν οι σπόροι είναι χαμηλός), τα δάση μπορούν να αναγεννηθούν με φυσικό τρόπο. Η έρευνα δείχνει ότι η «πώληση» του άνθρακα (σε άτομα ή επιχειρήσεις) για τη φυσική αναγέννηση της γης σημαίνει ότι οι φάρμες των κτηνοτρόφων θα μπορούσαν να εξισορροπήσουν τα έσοδά τους ή να έχουν ακόμα και ένα μικρό κέρδος χωρίς επιδοτήσεις. Ωστόσο, για τη δημιουργία δασικών εκτάσεων σε άλλες τοποθεσίες θα απαιτηθούν δαπανηρές παρεμβάσεις, όπως η φύτευση δέντρων και περιφράξεις για τα ελάφια.