Οι μυρωδιές για τα περισσότερα ζώα είναι ο μοναδικός τρόπος έλξης (γάτα, σκύλος, αλλά και ακρίδα). Δεν τα διεγείρει ούτε το όμορφο πρόσωπο, ούτε τα σχιστά μάτια, ούτε άλλα σημεία του σώματος. Το μοναδικό σεξουαλικό «δόλωμα» που θα πει «έλα» στο αντίθετο φύλλο, είναι οι μυρωδιές από τις φερορμόνες που απελευθερώνουν.
Πάνω σε αυτό βασίστηκαν οι επιστήμονες και έχουν σχεδόν έτοιμα τα νέα, οικολογικά εντομοκτόνα. Ο βασικός τους στόχος είναι ο πιο μεγάλος εχθρός των φυτών, ο φυλλοτρήτης.
Πρόκειται για ένα είδος κολεοπτέρων φυτοφάγων εντόμων, που προσβάλλουν όλες τις καλλιέργειες του πλανήτη. Μοιάζουν με σκαθάρια και γεννούν σκουληκάκια, τα οποία ξεσκίζουν ό,τι πράσινο φύεται. Εξαιτίας τους καταστρέφονται εκατομμύρια στρέμματα γεωργικών εκτάσεων με τρόφιμα. Η τιμή τους ανεβαίνει, αλλά και άνθρωποι σε τρίτες χώρες στερούνται το καθημερινό φαγητό.
Επίσης, δισεκατομμύρια άλλα έντομα και ζώα, με πιο σημαντικές για τον άνθρωπο τις μέλισσες, σκοτώνονται από τα φυτοφάρμακα που χρησιμοποιούνται για την εξολόθρευσή τους. Ακόμη και υδρόβια ζώα μολύνονται από το φυτοφάρμακο που περνά μέσω του υδροφόρου ορίζοντα στο φυσικό τους περιβάλλον. Σε κάποιες περιπτώσεις υπερβολικής χρήσης, ουσίες παραμένουν μέσα στους καρπούς που φτάνουν στο τραπέζι μας.
Το κυνήγι του φυλλοτρήτη δεν είναι καθόλου εύκολη υπόθεση, καθώς έχει την ιδιότητα να εξελίσσεται πολύ γρήγορα και ανά γενιές να αντιστέκεται σε όποια υπάρχοντα φυτοφάρμακα. Τώρα όμως, οι επιστήμονες επιχειρούν να τους ρίξουν δόλωμα τις δικές τους ορμόνες.
Στόχος των ειδικών είναι να διαταράξουν τον κύκλο γονιμοποίησης του φυλλοτρήτη, ώστε να σταματήσουν να παράγοντες οι προνύμφες, δηλαδή τα σκουλήκια, που κατατρώνε και καταστρέφουν τις καλλιέργειες.
Από την ιδέα στην παραγωγή
Ο Φιλίπ Γκουερέ από το Παρίσι είναι ο διευθύνών σύμβουλος μιας νεοφυούς εταιρείας, της «Μ2i», η οποία παράγει μεγάλες ποσότητες μορίων που μιμούνται τη φερορμόνη του φυλλοτρήτη. «Λέγεται βιολογικός έλεγχος και θα αλλάξει τελείως το τοπίο της αγροτικής γεωργίας», λέει στη βρετανική «Telegraph».
Η φερορμόνη είναι φυσική ουσία, δεν είναι τοξική για κανένα είδος και μοιάζει με μαγική σφαίρα, η οποία θα έχει ως στόχο μόνο τα συγκεκριμένα έντομα.
Πώς θα σώσουν τα φυτά; Σε συγκεκριμένες αποστάσεις μέσα στους αγρούς, θα τοποθετούνται παγίδες, εμποτισμένες με φερορμόνη θηλυκού. Τα αρσενικά θα αποπροσανατολίζονται από τις μυρωδιές του έρωτα, θα μπαίνουν μέσα στις παγίδες και θα πεθαίνουν. Ετσι, θα απαλλάσσονται τα σιτηρά, η σόγια, το κριθάρι, το ρύζι και άλλα πολύτιμα για τον άνθρωπο φυτά από τα αδηφάγα νεογνά έντομα.
Βέβαια, σήμερα υπάρχει ένα μεγάλο πρόβλημα για την εφαρμογή της μεθόδου σε ευρεία και παγκόσμια κλίμακα: η τιμή παραγωγής της ορμόνης.
Ακριβή μου ορμόνη
Μπορεί η γαλλική εταιρεία να παράγει αρκετές ποσότητες, όμως η τιμή της είναι αρκετά «τσουχτερή» και αν εφαρμοστεί σε όλες τις καλλιέργειες, θα δούμε την τιμή των σπαρτών να ανεβαίνει σε ιστορικά ύψη και να είναι πολύ κοντά στο χαβιάρι!
Βέβαια, δεν είναι η μόνη εταιρεία στον κόσμο. Υπάρχουν ακόμη 11 που παράγουν τις εν λόγω ορμόνες ως οικολογικό εντομοκτόνο. Ομως και πάλι η τιμή είναι ιδιαίτερα υψηλή. Και μπορεί ο ανταγωνισμός συν τω χρόνω να μεγαλώνει, όμως δεν βέβαιο ότι σε αυτή την περίπτωση θα μειώσει τις τιμές.
Η ανάγκη για οικολογικά φάρμακα κατά των σκουλικιών που κατατρώνε τις σοδειές, ίσως επιταχυνθεί με κρατικές επιδοτήσεις, όπως σημειώνουν ειδικοί, ώστε να πάψουν μία για πάντα τα επικίνδυνα εντομοκτόνα. Μέχρι βέβαια την ημέρα που τα έντομα θα καταλάβουν ότι τους έστησαν παγίδα και θα μεταλλαχθούν και προς αυτό…