Ο.Κ. οι νεαροί ακτιβιστές υπέρ του κλίματος σήμαναν τον συναγερμό για την απειλή που αντιμετωπίζει ο πλανήτης μας. Ωστόσο για να ξεπεράσει το κίνημά τους το στάδιο της «αναλαμπής», πρέπει να υιοθετήσει πολιτικά ρεαλιστικούς στόχους τους οποίους είναι σε θέση να υποστηρίξει το ευρύ κοινό.
Το «κλειδί» για την πολιτικοποίηση του κινήματος των νέων «πράσινων» ακτιβιστών βρίσκεται στην εκ μέρους τους αποδοχή της αυταπόδεικτης αλήθειας ότι το μέλλον του πλανήτη μας δεν εξασφαλίζεται με τη διακοπή ή με τη σοβαρή μείωση της οικονομικής ανάπτυξης. Το αντίθετο.
Η μετάβαση σε μια οικονομία χαμηλών εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα θα απαιτήσει σίγουρα θυσίες. Το ζητούμενο είναι καλά σχεδιασμένες πολιτικές αντιμετώπισης της αλλαγής του κλίματος οι οποίες θα ωφελούν και δεν θα βλάπτουν την οικονομική ανάπτυξη. Εξάλλου οι «πράσινες» πολιτικές ενδέχεται να μην είναι βιώσιμες, ακριβώς ελλείψει ανάπτυξης – σε τέτοια περίπτωση, μιας παγιωμένης ύφεσης, οι οικονομικές δυσκολίες της καθημερινότητας και ο αγώνας για την επιβίωση είναι σίγουρο ότι θα μειώσουν την κοινωνική υποστήριξη στις απαιτούμενες εκτεταμένες μεταρρυθμίσεις.
Ο τουρκοαμερικανός οικονομολόγος του ΜΙΤ Νταρόν Ατσέμογλου έγραψε στο Project Syndicate με σκοπό να μεταφέρει το μήνυμα στους νεολαίους που ακολουθούν τις επιταγές της Γκρέτα Τούνμπεργκ και ίσως ζαλίζονται από την αίγλη που η ίδια αποκόμισε με τον συνεπή ακτιβισμό της. Τους προειδοποιεί: οι μαξιμαλισμοί είναι αχρείαστοι, παιδιά. Εννοείται ότι ο αρθρογράφος δεν συγκαταλέγεται σε εκείνους που αμφισβητούν τα αδιαμφισβήτητα γεγονότα: την άνοδο της στάθμης της θάλασσας, τα όλο και συχνότερα ακραία καιρικά φαινόμενα, τις μετακινήσεις των μαζών, την εξάπλωση των νέων μολυσματικών ασθενειών, όλα όσα δείχνουν το αποτύπωμα που άφησε η ανθρώπινη δραστηριότητα στη φύση.
Η σθεναρή ανταπόκριση στις τεράστιες συλλογικές προκλήσεις απαιτούσε ανέκαθεν συνεχή δέσμευση των πολιτών και της κοινωνίας των πολιτών, σημειώνει. Αλλά ο κοινωνικός μετασχηματισμός απαιτεί επίσης νέους νόμους, κανόνες και κίνητρα. Χωρίς την κατάλληλη νομοθεσία, οι επιχειρήσεις και τα άτομα δεν θα αλλάξουν τους τρόπους τους και οι επιχειρήσεις θα μηχανεύονται τρόπους για να παρανομούν.
«Η αγανάκτηση που εκφράζουν οι υπέρ του κλίματος ακτιβιστές θα μπορούσε να οδηγήσει σε αλλαγή των παγκόσμιων κανόνων και της νομοθεσίας. Αλλά το σημερινό κύμα ακτιβισμού πρέπει να μεταφραστεί σε ένα οργανωμένο πολιτικό κίνημα που θα ανταγωνιστεί την εξουσία της βιομηχανίας ορυκτών καυσίμων. Η πρόκληση για τους ακτιβιστές είναι να προτάξουν τις ανησυχίες για το κλίμα πάνω από όλα τα άλλα ζητήματα, έτσι ώστε οι άνθρωποι να υποστηρίξουν πολιτικές για τη μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου ανεξάρτητα από τις άλλες οικονομικές, κοινωνικές και πολιτιστικές προτεραιότητές τους. Μόνο τότε μπορεί να αλλάξει το πολιτικό κέντρο βάρους του ζητήματος».
Ο Ατσέμογλου προτείνει τη μετατροπή του νεανικού ενθουσιασμού σε θεσμοθετημένη πολιτική δύναμη και την εκπόνηση ενός σχεδίου για οικονομία πράσινη μεν, παραγωγική δε: «Οι αγορές δεν χρειάζεται να σταθούν εμπόδιο στον δρόμο μας. Αντίθετα, θα μπορούσαν να είναι ισχυροί σύμμαχοί μας». Και θυμίζει στα παιδιά ότι «οι περισσότερες από τις σημαντικές τεχνολογικές καινοτομίες του 20ού αιώνα -τα αντιβιοτικά, οι υπολογιστές, το Ιντερνετ, η νανοτεχνολογία- προήλθαν από τον ιδιωτικό τομέα και την έρευνα σε συνεργασία με τις κυβερνήσεις» (δίνει και ένα παράδειγμα προς αποφυγήν, αυτό της αποτυχίας του κρατισμού, δηλαδή την «καταστροφική εμπειρία της Σοβιετικής Ενωσης τις δεκαετίες του 1970 και του 1980»).
Μόλις ολοκληρωθεί η μετάβαση σε μια πιο καθαρή οικονομία, η ανάπτυξη μπορεί να συνεχιστεί χωρίς να επιβαρύνει κλιματικά, ως απαραίτητη προϋπόθεση επιβίωσης, λέει ο Ατσέμογλου.