Η Εκκλησία θα «ακούσει την κραυγή των παιδιών που ζητούν δικαιοσύνη», δήλωσε ο Πάπας Φραγκίσκος κηρύσσοντας την Πέμπτη, στο Βατικανό, την έναρξη μιας ιστορικής και πρωτοφανούς συνόδου των επικεφαλής εθνικών ρωμαιοκαθολικών Εκκλησιών.
Αντικείμενό της η διερεύνηση των σκανδάλων σεξουαλικής κακοποίησης και η λήψη μέτρων για την αποτροπή ανάλογων περιστατικών στο μέλλον.
Στην εναρκτήρια ομιλία του, ο Πάπας είπε ότι οι καθολικοί και τα θύματα αναμένουν όχι απλές, προβλέψιμες καταδίκες αλλά «συγκεκριμένα και αποτελεσματικά μέτρα».
Το «κακό» της σεξουαλικής κακοποίησης παιδιών από ιερείς θα πρέπει να μετατραπεί σε κατανόηση και εξαγνισμό, είπε.
Μετά τον ποντίφικα, ο καρδινάλιος Λούις Ταγκλ των Φιλιππίνων, ο οποίος ξέσπασε σε δάκρυα καθώς διάβαζε μια εναρκτήρια ομιλία της συνόδου, αναγνώρισε ότι «τα θύματα υπέστησαν πληγές από εμάς, τους επισκόπους».
Περίπου 115 επίσκοποι από όλον τον κόσμο συμμετέχουν στη σύνοδο-ορόσημο, που πιθανόν να αποτελέσει μια ιστορική κρίσιμη καμπή για έναν θεσμό, ο οποίος μαστίζεται από σκάνδαλα τα τελευταία χρόνια. Στη σύνοδο έχουν προσκληθεί επίσης, επικεφαλής των Ορθόδοξων Εκκλησιών, καθώς και 10 εκπρόσωποι από γυναικείες θρησκευτικές κοινότητες.
Η απομάκρυνση από την Καθολική Εκκλησία, το περασμένο Σαββατοκύριακο, του πρώην καρδιναλίου της Ουάσινγκτον, Θίοντορ Μακάρικ, για σεξουαλικές επιθέσεις, έστειλε ηχηρό μήνυμα στα μέλη της Εκκλησίας, καθώς πρόκειται για την καθαίρεση ενός πολύ διακεκριμένου ιερέα.
Ο πάτερ Φεντερίκο Λομπάρντι, μιλώντας στην Guardian, είπε: «Πρέπει να αντιμετωπίσουμε αυτό το ζήτημα σε βάθος και χωρίς φόβο».
Ο ίδιος παραδέχθηκε ότι κάποιοι καρδινάλιοι αντιστέκονται στην ανάληψη δράσης από την Εκκλησία και πρόσθεσε: «Αν δεν καταπολεμήσουμε αυτά τα εγκλήματα, στην κοινωνία και την εκκλησία, δεν κάνουμε το καθήκον μας».
Ο Μάσιμο Φαγκιόλι, ιστορικός και καθηγητής Θεολογίας, εξηγεί πόσο σοβαρό είναι το θέμα: «Κατά τη γνώμη μου, αυτή είναι η σοβαρότερη κρίση στην Καθολική Εκκλησία από την εποχή της Προτεσταντικής Μεταρρύθμισης, πριν από 500 χρόνια». Και σημειώνει πως τμήματα της εκκλησίας εκμεταλλεύονται την κρίση για να «ξεφορτωθούν» τον Πάπα Φραγκίσκο, τον οποίο κατηγορούν για υπερβολικά προοδευτικό.
Κάποιες από τις οργανώσεις θυμάτων έχουν εκφράσει σκεπτικισμό χαρακτηρίζοντας τη διοργάνωση ένα παιχνίδι δημοσίων σχέσεων με στόχο τον εξαγνισμό της εικόνας την Καθολικής Εκκλησίας που αριθμεί 1,3 δισεκατομμύρια πιστούς παγκοσμίως και η οποία έχει αμαυρωθεί από τα σεξουαλικά σκάνδαλα που ανατρέχουν σε πολλές δεκαετίες πριν.
Οι ενώσεις των θυμάτων ζητούν επίσης να τεθεί υπό αμφισβήτηση το ζήτημα της αγαμίας του κλήρου ή τουλάχιστον να συζητηθεί, κάτι που επίσης θα γίνει για πρώτη φορά.
Κάποιες οργανώσεις θυμάτων υποστηρίζουν ότι η Καθολική Εκκλησία δεν βρίσκεται καν κοντά στην αντιμετώπιση του βαθιά ριζωμένου προβλήματος των σεξουαλικών σκανδάλων.
Ο Πίτερ Ισλεϊ, εκπρόσωπος της οργάνωσης Ending Clergy Abuse, η οποία συσπειρώνει ακτιβιστές από διάφορες χώρες, είπε την Τετάρτη στους δημοσιογράφους, ότι η οργάνωση θα απαιτήσει από τον Πάπα να υιοθετήσει μια στάση «μηδενικής ανοχής» λαμβάνοντας μέτρα κατά των παιδόφιλων.
«Υπάρχουν δύο ζητήματα. Το να πετάξεις έξω από την Εκκλησία τους ιερείς και το να αποβάλεις τους επισκόπους και τους καρδινάλιους που τους κάλυπταν. Οι παραιτήσεις δεν αρκούν», λέει ο Ισλεϊ.
Δώδεκα θύματα συναντήθηκαν την Τετάρτη με τη διοργανωτική επιτροπή της συνόδου. Ο Φιλ Σαβιάνο, οι αποκαλύψεις του οποίου σε δημοσιογράφους της Boston Globe το 1992, οδήγησαν σε μια ευρεία έρευνα που αποκάλυψε τις σεξουαλικές επιθέσεις δεκάδων ιερέων, έδωσε επιστολή στον αρχιεπίσκοπο της Μάλτας, Τσαρλς Σικλούνα, ζητώντας τη δημοσιοποίηση των ονομάτων χιλιάδων ιερέων που κρίθηκαν ένοχοι για παιδική κακοποίηση.
Αλλα αιτήματα των θυμάτων είναι η δημιουργία μιας «ανεξάρτητης Επιτροπής Αληθείας του Βατικανού», η δημοσιοποίηση των αρχείων της Εκκλησίας για τις υποθέσεις σεξουαλικής κακοποίησης ανά τον κόσμο, ανάμεσά τους και της Αγίας Εδρας, και η παράδοση των φακέλων στις τοπικές δυνάμεις επιβολής του νόμου, ώστε να μπορέσουν να ξεκινήσουν ανεξάρτητες έρευνες.
Η σύνοδος θα διαρκέσει τέσσερις ημέρες και σύμφωνα με την Κριστίν Πεντότι, διευθύντρια της γαλλικής χριστιανικής εφημερίδας Témoignage Chrétien, «είναι τόσο πρωτόγνωρη ώστε να μην έχει καν όνομα».
«Πρόκειται για μια εσωτερική επικοινωνιακή επιχείρηση για να πει σε όλους τους επικεφαλής της Καθολικής Εκκλησίας ότι το Βατικανό δεν μπορεί πλέον να ανεχτεί αυτά τα σκάνδαλα, αλλά και μια άσκηση δημοσίων σχέσεων για να δείξει στον κόσμο ότι η Εκκλησία χειρίζεται άμεσα το πρόβλημα», είπε.
Σε άλλες εξελίξεις, τη Δευτέρα, γάλλοι αξιωματούχοι έδωσαν άδεια για την κυκλοφορία της ταινίας «Με την Χάρη του Θεού», η οποία αναφέρεται στις κατηγορίες σεξουαλικής κακοποίησης σε βάρος του γάλλου καθολικού ιερέα Μπερνάρ Πρεϊγιάν.
Την ίδια ημέρα, μια δεύτερη κατηγορία για σεξουαλική επίθεση διατυπώθηκε σε βάρος του πρεσβευτή του Βατικανού στη Γαλλία, του αρχιεπισκόπου Λουίτζι Βεντούρα. Ο ιταλός ιερέας φέρεται να επιτέθηκε σεξουαλικά σε έναν νεαρό αξιωματούχο του δημαρχείου του Παρισιού κατά τη διάρκεια μίας εκδήλωσης με καλεσμένους διπλωμάτες πολλών χωρών στις 17 Ιανουαρίου. Η έρευνα σε βάρος του ιερέα ξεκίνησε στις 25 Ιανουαρίου μετά από καταγγελία που κατέθεσε η δημαρχεία της γαλλικής πρωτεύουσας την προηγούμενη ημέρα.