Τσάι, έπιπλα του Ikea, ξύλινες σανίδες για το δάπεδο, 130.000 πρόβατα, ιρανικό πετρέλαιο με προορισμό τη Συρία. Είναι το φορτίο που έχει εγκλωβιστεί σε αυτή τη μοντέρνα κρίση του Σουέζ: περισσότερα από 360 πλοία και τα εμπορεύματα που μεταφέρουν έχουν παγιδευτεί σε αυτήν τη θαλάσσια οδό που έκλεισε λόγω της προσάραξης του θηριώδους φορτηγού «Ever Given» την περασμένη Τρίτη. Κάποια από αυτά βρίσκονται στην άκρη καναλιού, τα περισσότερα στον θαλάσσιο χώρο αναμονής της Διώρυγας —είναι αργά να πάρουν πια την απόφαση να κάνουν τον περίπλου της Αφρικής…
Σύμφωνα με τον υπουργό Ναυτιλίας Γιάννη Πλακιωτάκη, δυστυχώς 16 ελληνικά πλοία περιμένουν να διέλθουν της Διώρυγας, ενώ η Αθήνα έχει ήδη προσφέρει βοήθεια –σε επίπεδο ρυμούλκησης αλλά και βυθοκόρησης– στην Αίγυπτο για να λυθεί το συντομότερο δυνατόν το πρόβλημα. Το οποίο όμως είναι τεράστιο και κάθε ώρα που περνά γίνεται ακόμα μεγαλύτερο. Ακόμα και η είδηση ότι νωρίς τα ξημερώματα της Δευτέρας το «Ever Given» απεγκλωβίστηκε εν μέρει, δεν στάθηκε ικανή να μετριάσει την αγωνία —ούτε να αποκλιμακώσει τη δύσκολη για το παγκόσμιο εμπόριο κατάσταση.
Στον ιστότοπο παρακολούθησης πλοίων θαλάσσιας κυκλοφορίας MarineTraffic, εκατοντάδες μικρές χρωματιστές κουκίδες που αντιπροσωπεύουν τα πλοία που συσσωρεύονταν την Κυριακή στ’ ανοιχτά του Πορτ-Σάιντ στη Μεσόγειο, στις λίμνες που χαρακτηρίζουν τη Διώρυγα του Σουέζ και σχηματίζουν ακόμη και μια γραμμή στον κόλπο του Σουέζ που οδηγεί στην Ερυθρά Θάλασσα.
Η Διώρυγα του Σουέζ, από την οποία περνά περίπου το 10% του θαλάσσιου εμπορίου, έχει αποκλειστεί από την Τρίτη από το «Ever Given», ένα πλοίο χωρητικότητας 20.000 εμπορευματοκιβωτίων και 220.000 τόνων που εκμεταλλεύεται η ταϊβανέζικη ναυτιλιακή εταιρία Evergreen, γεγονός που προκαλεί σημαντικές καθυστερήσεις στις παραδόσεις ορισμένων εμπορευμάτων.
Η συνολική αξία των επηρεαζόμενων αγαθών διαφέρει σύμφωνα με τις εκτιμήσεις: από τρία δισεκατομμύρια δολάρια σύμφωνα με τον Τζόναθαν ‘Οουενς, εμπειρογνώμονα στο Πανεπιστήμιο του Σάλφορντ, έως 9,6 δισεκατομμύρια δολάρια σύμφωνα με τη Lloyd’s List, την ιστορική βρετανική επιθεώρηση για τις θαλάσσιες μεταφορές.
Το πετρέλαιο του Άσαντ
Υπολογίζεται ότι 1,74 εκατομμύρια βαρέλια πετρελαίου περνούν καθημερινά από τη Διώρυγα του Σουέζ, το λίγο του πετρελαίου του Κόλπου που προορίζεται για την Ευρώπη περνά σε ποσοστό 80% από τον αγωγό Sumed, ο οποίος διασχίζει την Αίγυπτο, σύμφωνα με την Πάολα Ροντρίγκες Μασιου της Rystad Energy.
Σύμφωνα με τη MarineTraffic, εκατό πλοία που έχουν ως φορτίο πετρέλαιο ή προϊόντα πετρελαίου βρίσκονταν στην περιοχή αναμονής. Οι τιμές του μαύρου χρυσού αυξήθηκαν στο τέλος της εβδομάδας, αν και η αύξηση θα πρέπει να είναι περιορισμένη.
Σύμφωνα με ειδικούς, τα αποθέματα είναι επαρκή και υπάρχουν επίσης άλλες πηγές εφοδιασμού.
Αλλά για τη εμπόλεμη Συρία, που τελεί υπό διεθνείς κυρώσεις, ο αποκλεισμός καθυστέρησε την αποστολή διαφόρων προϊόντων πετρελαίου από το Ιράν, τον σύμμαχό της που επίσης υπόκειται σε κυρώσεις. Ήδη αντιμέτωπη με ελλείψεις, η Δαμασκός ανακοίνωσε το Σάββατο νέους περιορισμούς.
Δεκάδες χιλιάδες ζώα – πώς θα τραφούν;
Η αβεβαιότητα ως προς τον χρόνο που απαιτείται για την επαναφορά σε πλεύση του πλοίου εγείρει το θέμα της τροφοδοσίας των πληρωμάτων αλλά και των ζώων.
Έντεκα πλοία που αναχώρησαν από τη Ρουμανία και μεταφέρουν 130.000 πρόβατα επηρεάζονται από τον αποκλεισμό της διώρυγας.
«Η κατάσταση είναι κρίσιμη και κινδυνεύει να εξελιχθεί σε μια άνευ προηγουμένου θαλάσσια τραγωδία στην οποία θα εμπλέκονται ζωντανά ζώα», προειδοποίησε η οργάνωση Animals International. Η Αίγυπτος έστειλε ζωοτροφές και τρεις κτηνιατρικές ομάδες για να εξετάσουν τα ζώα.
Η Ιορδανία ανακοίνωσε ότι περιμένει πρόβατα και μοσχάρια, μεταξύ άλλων αγαθών, που έχουν εγκλωβιστεί σε πλοία.
Τα εγκλωβισμένα κοντέινερ του Ikea
Ο σουηδικός κολοσσός επίπλων Ikea διευκρίνισε ότι έχει περίπου 110 εμπορευματοκιβώτια στο «Ever Given» και άλλα σε πλοία που έχουν εγκλωβιστεί.
Είναι «ένας ακόμη περιορισμός που προστίθεται σε μια ήδη δύσκολη και ευμετάβλητη κατάσταση για τις αλυσίδες εφοδιασμού που προκλήθηκε από την πανδημία Covid-19», δήλωσε ένας εκπρόσωπος της εταιρείας στο AFP.
Ο Van Rees Group, όμιλος που εμπορεύεται τσάι, με έδρα το Ρότερνταμ, εκφράζει τη λύπη του για τον αποκλεισμό 80 εμπορευματοκιβωτίων τσαγιού σε δεκαπέντε πλοία. Η εταιρεία προβλέπει ένα «χάος», με «σοβαρές συνέπειες (…), επειδή ο εφοδιασμός έχει σταματήσει».
«Είπα σε έναν από τους πελάτες μου ότι το πάτωμά του έχει αποκλειστεί στη Διώρυγα του Σουέζ, δεν με πίστεψε», δήλωσε ο διευθύνων σύμβουλος βρετανικής εταιρείας ξυλείας το Σάββατο. ‘Ενα φορτίο με σανίδες παρκέ από γαλλικό ξύλο βελανιδιάς με προορισμό την Κίνα βρίσκεται στο «Ever Given».
Αρκετοί κολοσσοί στις θαλάσσιες μεταφορές, όπως η δανέζικη ναυτιλιακή εταιρία Maersk ή η γαλλική CMA CGM, άλλαξαν την πορεία μερικών πλοίων τους μέσω του Ακρωτηρίου της Καλής Ελπίδας –παράκαμψη που μπορεί να αντιπροσωπεύει 9.000 χιλιόμετρα γύρω από την αφρικανική ήπειρο, δηλαδή τουλάχιστον επτά επιπλέον ημέρες– ωστόσο περισότερα πλοία συνεχίζουν να φτάνουν κοντά στη διώρυγα.
Το 2020, από το Σουέζ περνούσαν κατά μέσο όρο 51,5 πλοία ημερησίως.
Σύμφωνα με τη Maersk, θα έπαιρνε «τρεις έως έξι ημέρες» για να περάσουν όλα τα πλοία που ήταν εγκλωβισμένα εκεί το Σάββατο.
Μέχρι το τέλος του Σαββατοκύριακου, 32 από τα πλοία του πρώτου ομίλου μεταφοράς εμπορευματοκιβωτίων θαλάσσης παγκοσμίως και των εταίρων του επηρεάστηκαν από αυτό, 15 αλλαξαν πορεία και αυτός ο αριθμός μπορεί να αυξηθεί εάν καθυστερήσει η επαναφορά σε πλεύση του «Ever Given», διευκρίνισε η Maersk.
Σύμφωνα με τη Lloyd’s List, περίπου το 90% των φορτίων δεν είναι ασφαλισμένα για τυχόν καθυστέρηση.