Τον κίνδυνο να αυξηθούν οι ανισότητες μεταξύ των κρατών-μελών της Ευρωπαϊκής Ενωσης κατά τη φάση της ανάκαμψης «αν δεν δράσουμε αποφασιστικά και συλλογικά», επεσήμανε η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν σε συνέντευξή της μετά τη Σύνοδο Κορυφής της ΕΕ.
Η γερμανίδα πρόεδρος της Κομισιόν μίλησε για αύξηση των ιδίων πόρων στον πολυετή ευρωπαϊκό προϋπολογισμό (ΠΔΠ), εμπροσθοβαρείς επενδύσεις και ισορροπημένη σχέση μεταξύ επιχορηγήσεων και δανείων.
Η κρίση του κορονοϊού δεν γνωρίζει σύνορα, αλλά κάποιες χώρες και κάποιοι τομείς επλήγησαν περισσότερο από άλλους.
«Θα κάνουμε μια ενδελεχή εκτίμηση των επιπτώσεων της κρίσης στο σύνολο της ευρωπαϊκής οικονομίας, στα κράτη-μέλη και ασφαλώς σε συγκεκριμένους τομείς», είπε εκφράζοντας ικανοποίηση για την εντολή που πήρε από τους αρχηγούς κρατών να εκπονήσει την πρόταση του επταετούς ευρωπαϊκού προϋπολογισμού, ως μία συλλογική απάντηση στην κρίση.
Είναι δε σημαντικό ότι η πρόεδρος της Κομισιόν ανέφερε τον τουρισμό μεταξύ των τομέων που θα υποστούν τη μεγαλύτερη ζημιά, κάτι που έθεσε (εδώ) και ο Κυριάκος Μητσοτάκης κατά τη διάρκεια της Συνόδου που έγινε με τηλεδιάσκεψη.
Η Φον ντερ Λάιεν σημείωσε επίσης και τις διαφορετικές επιπτώσεις από κράτος σε κράτος, λέγοντας ότι κάποια κράτη μέλη μπορούν να παράσχουν μεγαλύτερη στήριξη στις οικονομίες τους απ ευθείας από τον προϋπολογισμό τους έναντι άλλων.
Ενα παράδειγμα, είπε, είναι η κρατική βοήθεια. Ως τώρα τα ποσά κρατικής βοήθειας ανέρχονται σε περίπου 1,8 τρις ευρώ, αλλά υπάρχουν σοβαρές διαφορές στο ύψος κρατικής βοήθειας που μπορεί να δώσει κάθε κράτος-μέλος, δεδομένου ότι αυτή συνδέεται με τον δημοσιονομικό χώρο που έχουν.
«Αυτή η διαφορά θα έχει μεγάλες επιπτώσεις στους όρους ανταγωνισμού, αν δεν την εξισορροπήσουμε».
«Το μόνο εργαλείο που πιστεύω ότι έχει την εμβέλεια να μας οδηγήσει στην ανάκαμψη είναι ο ευρωπαϊκός προϋπολογισμός», είπε, τον οποίο συνέδεσε σαφώς με το Ταμείο Ανάκαμψης. «Είναι δοκιμασμένος στον χρόνο, όλοι τον ξέρουν και τον εμπιστεύονται και είναι σχεδιασμένος per se για επενδύσεις, συνοχή και σύγκλιση».
Θα προτείνουμε, πρόσθεσε, να αυξηθεί το λεγόμενο «headroom» δηλαδή ο χώρος μεταξύ της υπάρχουσας οροφής στον ΠΔΠ και της οροφής των ιδίων πόρων.
Χάρη στις νομικές εγγυήσεις των κρατών μελών η Κομισιόν θα αντλήσει κεφάλαια τα οποία στη συνέχεια θα διοχετευτούν μέσω του ευρωπαϊκού προϋπολογισμού στα κράτη-μέλη.
Οι τρέχουσες εκτιμήσεις μας για τις ανάγκες μας οδηγούν στην εκτίμηση ότι απαιτείται οροφή των ιδίων πόρων στο 2% του GNI (Ακαθάριστο Εθνικό Εισόδημα) για δύο-τρία χρόνια έναντι του παρόντος 1,2%.
Τα χρήματα που θα αντληθούν θα διοχετευτούν στον ΠΔΠ μέσω του προγράμματος ανάκαμψης και θα επικεντρωθούν σε προγράμματα που θα βοηθήσουν στην αντιμετώπιση της κρίσης.
Η Ουρσουλα φον ντερ Λάιεν ανέφερε τέσσερις βασικούς τομείς δράσεις.
Αυξημένη χρηματοδότηση για επενδύσεις και μεταρρυθμίσεις στα κράτη μέλη και για τη συνοχή, όπου θα πάει το κύριο μέρος των επενδύσεων.
Περισσότερες επενδύσεις στις νέες πολιτικές όπως η Πράσινη Συμφωνία, η ψηφιακή μετάβαση και η αυξημένη στρατηγική αυτονομία.
Μικρότερο μέρος θα πάει για τη βελτίωση της ανθεκτικότητας των εργαλείων για την αντιμετώπιση της κρίσης- μετά τα μαθήματα που πήραμε απ αυτήν- και τέλος πρέπει να υπάρξει ένας πυλώνας ενίσχυσης της στήριξης των γειτόνων και εταίρων μας.
Οι επενδύσεις πρέπει να είναι εμπροσθοβαρείς τα πρώτα χρόνια και ασφαλώς είναι αναγκαίο να βρεθεί η σωστή ισορροπία μεταξύ επιχορηγήσεων και δανείων.
«Όλη αυτή η προσπάθεια αποσκοπεί στην προστασία της ακεραιότητας της ενιαίας αγοράς και της Ενωσής μας. Αν την φέρουμε σε πέρας με επιτυχία, τότε κάθε λεπτό του ευρώ που πληρώνουμε σήμερα για επενδύσεις θα αξίζει», κατέληξε.