Οι κάτοικοι της Μαριούπολης πιστεύουν ότι στη διπλωματική σκακιέρα μπορεί να παίξουν σκληρά οι Ρώσοι, δεν θα φθάσουν όμως μέχρι τον πόλεμο | REUTERS/Dado Ruvic/Illustration/File Photo
Επικαιρότητα

Ουκρανία: Οδοιπορικό στη Μαριούπολη των Ελλήνων

Οι Financial Times πήγαν στο λιμάνι της Αζοφικής Θάλασσας όπου ζουν 80.000 ομογενείς μας και διαπίστωσαν ότι η πόλη κινείται στον αγχώδη ρυθμό μιας ζωής υπό τη διαρκή απειλή της ρωσικής εισβολής - Οι ντόπιοι τους είπαν ότι πάλι ο λαός θα την πληρώσει, αν οι μεγάλες δυνάμεις το θελήσουν
Protagon Team

Το λιμάνι της Μαριούπολης θα αποτελέσει έναν από τους πρώτους ρωσικούς στόχους σε περίπτωση που ο Βλαντίμιρ Πούτιν αποφασίσει τελικά να εισβάλει στην Ουκρανία έγραψαν οι βρετανικοί Financial Times, αφού πρώτα έκαναν ένα μίνι οδοιπορικό στην περιοχή και συνομίλησαν με κάποιους ντόπιους.

Η Μαριούπολη καταλήφθηκε για λίγο το 2014 από τους ρωσόφιλους αυτονομιστές, αλλά κατόπιν οι Ουκρανοί ανέκτησαν και πάλι τον έλεγχό της. Διαθέτει λιμάνι στην Αζοφική Θάλασσα και δύο από τα μεγαλύτερα χαλυβουργεία της Ευρώπης, έτσι είναι λογικό να αποτελεί στόχο για τις ρωσικές δυνάμεις εφ’ όσον ο ρώσος πρόεδρος Βλαντίμιρ Πούτιν διατάξει επίθεση παρατήρησε το Μέσο του Σίτι, συμπληρώνοντας ότι αυτή είναι η εκτίμηση των πολιτικών και στρατιωτικών επιτελείων των Αμερικανών και των Βρετανών.

Αν οι ρωσικές δυνάμεις επιχειρήσουν κίνηση προς τα δυτικά, είτε για να εξασφαλίσουν διάδρομο προς τη χερσόνησο της Κριμαίας την οποία κατέλαβαν το 2014 είτε για να καταλάβουν μία παράκτια λωρίδα γης στον Εύξεινο Πόντο μέχρι την Οδησσό, η Μαριούπολη θα βρεθεί στον δρόμο τους.

Υπάρχει και ένας άλλος λόγος να της επιτεθούν και να την καταλάβουν: έτσι οι Ουκρανοί δεν θα έχουν πλέον διέξοδο στην Αζοφική Θάλασσα.

Το ελληνικό στοιχείο

Η Μαριούπολη, πέραν αυτών που επισήμαναν οι δύο συντάκτες του ρεπορτάζ των FT (ένας Βρετανός και ένας Ουκρανός), έχει μεγάλο ενδιαφέρον και για την Ελλάδα. Και αυτό επειδή εκεί ζουν περίπου 80.000 δίγλωσσοι Ελληνες (ελληνόφωνοι και ρωσόφωνοι) από τους συνολικά 100.000 που βρίσκονται στην Ουκρανία, συγκεντρωμένοι σε κοινότητες δίπλα στη θάλασσα, γύρω από τον Εύξεινο Πόντο και την Αζοφική Θάλασσα, διατηρώντας ζωντανή την ελληνική παρουσία σε μία περιοχή όπου ο ελληνισμός δίνει το στίγμα του από τον 6ο αιώνα π.Χ.

Το κτήριο της Ομοσπονδίας Ελληνικών Κοινοτήτων Ουκρανίας στη Μαριούπολη, πλάι στο Ελληνικό Διαγνωστικό Κέντρο Ηellenicare | ΑΠΕ-ΜΠΕ/ΒΑΣΙΛΗΣ ΚΟΥΤΡΟΥΜΑΝΟΣ
Παιδιά ομογενών της κωμόπολης Σαρτανά της περιοχής της Μαριούπολης, σε σχολική εορτή του πρότυπου σχολείου, όπου διδάσκεται η ελληνική γλώσσα | ΑΠΕ-ΜΠΕ
Mέλη ελληνικών σωματείων της Μαριούπολης στη «Μεγάλη Γιορτή», τον Σεπτέμβριο του 2021 |Shutterstock
Κορίτσια με φορεσιές που παραπέμπουν στην αρχαιότητα. Η ελληνική παρουσία στην περιοχή χρονολογείται από τον 6ο αιώνα πΧ | Shutterstock
Aγόρια της Μαριούπολης με αυτοσχέδιες ευζωνικές στολές, με φουστανέλα, φέρμελη και τσαρούχι, καμαρώνουν για την ελληνική καταγωγή τους

Στους FT μίλησε πρώτος κάποιος Βιτάλι Ντράγκνιεφ, ο οποίος είπε ότι ανησυχεί πολύ από την πιθανότητα μίας νέας αιματοχυσίας: «Νιώθω ευάλωτος εδώ. Η Μαριούπολη απέχει  μόλις 30 χιλιόμετρα από τη Ρωσία και 10 χιλιόμετρα από την πρώτη γραμμή» είπε, αναφερόμενος στα σύνορα με τους ρωσόφιλους αυτονομιστές τόσο της «Λαϊκής Δημοκρατίας του Ντονέτσκ» όσο και της «Λαϊκής Δημοκρατίας του Λουγκάνσκ». Ο ίδιος δεν έχει ξεχάσει τα γεγονότα της 24ης Ιανουαρίου 2015, όταν στη γειτονιά του οι ρωσόφιλοι αυτονομιστές έριξαν μέσα σε μισό λεπτό 126 πυραύλους που χτύπησαν πολυκατοικίες της σοβιετικής εποχής. Τότε σκοτώθηκαν 30 πολίτες, ενώ τραυματίστηκαν άλλοι 117.

Αν και για το επεισόδιο αυτό τα βαλλιστικά στοιχεία ενοχοποιούν το πυροβολικό των αυτονομιστών, ο 35χρονος Ντράγκνιεφ είναι αμετάπειστος: «Ηταν οι Ρώσοι, οι εισβολείς». Ο ίδιος βρισκόταν σε ένα σουπερμάρκετ όταν έπεσαν εκείνοι οι πύραυλοι.

Η Μαριούπολη βρίσκεται και πάλι στην πρώτη γραμμή σχολίασαν οι Βρετανοί. «Οι 565.000 κάτοικοι της πόλης σταθμίζουν την απειλή μίας νέας ρωσικής επίθεσης, παρά το γεγονός ότι οι αξιωματούχοι της Ουκρανίας τους καθησυχάζουν λέγοντάς τους ότι η όλη συζήτηση περί ρωσικής εισβολή δεν είναι παρά μία περίτεχνη μπλόφα του Κρεμλίνου». Ωστόσο οι ίδιοι Ουκρανοί υποστηρίζουν συγχρόνως ότι «η Ρωσία έχει συγκεντρώσει τουλάχιστον 127.000 στρατιώτες σε διάφορα σημεία κατά μήκος των συνόρων, συμπεριλαμβανομένης της υπό κατοχήν Κριμαίας και των δύο ‘‘λαϊκών δημοκρατιών’’ των αυτονομιστών».

24 Ιανουαρίου 2015, Μαριούπολη, Ουκρανία. Πολυκατοικίες σοβιετικής κατασκευής χτυπημένες από πυραύλους που πυροδότησαν οι ρωσόφιλοι αυτονομιστές (Ivan Sinepalov/Anadolu Agency/Getty Images)
Οι Ρώσοι του Ροστόφ σε επιφυλακή

Η τελευταία πληροφορία για τις στρατιωτικές κινήσεις των Ρώσων αφορά την επιφυλακή που διετάχθη την περασμένη Τρίτη στις μονάδες της περιφερείας του Ροστόφ, η οποία είναι μία ρωσική πόλη κοντά στις ανατολικές ακτές της Αζοφικής Θάλασσας, δηλαδή πάρα πολύ κοντά στη Μαριούπολη.

«Πιστεύω ότι εμείς εδώ στη Μαριούπολη θα είμαστε οι πρώτοι που θα γίνουμε στόχος επιθέσεων και κατοχής» είπε και ο δικηγόρος Γιεβγιέν, ο οποίος μόλις είχε επιστρέψει από ταξίδι στο Κίεβο. «Δεν σκοπεύω να φύγω, προτιμώ να πάρω τα όπλα και να πολεμήσω. Εδώ είναι το σπίτι μου» συνέχισε. «Ο Πούτιν λέει ότι είμαστε αδέρφια, αλλά τα κάνει όλα αντίθετα από τότε που μας άρπαξαν την Κριμαία και κατέλαβαν το Ντονέτσκ και το Λουγκάνσκ».

Οι Ουκρανοί αξιωματούχοι συνεχίζουν να υποτιμούν τον κίνδυνο ενός πολέμου κλίμακας, ενώ παράλληλα υποστηρίζουν ότι ο ουκρανικός στρατός είναι πλέον καλύτερα εξοπλισμένος (από τους Δυτικούς) και ότι μπορεί να υπερασπιστεί τα εδάφη της χώρας: «Δεν υπάρχει πανικός. Ο στρατός μας είναι πολύ ισχυρότερος από το 2014. Ολα θα πάνε καλά» είπε ένας στρατιωτικός που βρίσκεται σε σημείο ελέγχου έξω από την πόλη, όταν τον ρώτησαν οι Βρετανοί για την έλλειψη οχυρώσεων.

«Πόλεμος της… τηλεόρασης και των social media»

Και ο δήμαρχος της Μαριούπολης, ο Βαντίμ Μποϊτσένκο, ελαχιστοποίησε επίσης τον κίνδυνο της ρωσικής επίθεσης: «Ο πόλεμος διαδραματίζεται στην τηλεόραση και στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Δεν νομίζω ότι όντως υπάρχει κίνδυνος να ξεσπάσει τέτοιος πόλεμος». Ηταν, όμως, και σαρκαστικός: «Δεν υπάρχει ένδειξη αυξημένης δραστηριότητας από τους ανατολικούς “φίλους” μας (δηλαδή από τηΡωσία). Νομίζω ότι οι πολιτικοί φίλοι μας (δηλαδοί οι Δυτικοί) μεγαλοποιούν την κατάσταση. Αυτό είναι μέρος της διαπραγμάτευσης, όλοι θέλουν να επιδείξουν δύναμη».

Αλλοι Ουκρανοί με τους οποίους συζήτησαν οι FT, όπως δύο στρατιωτικοί λόγου χάρη, δήλωσαν αντιφατικά πράγματα: ο ένας είπε ότι βέβαιος για την επιτυχία της στρατιωτικής αντίστασης του ουκρανικού στρατού, ο άλλος ότι τον τρομοκρατεί η ιδέα της εισβολής και ότι οι πιθανότητες αυτή να συμβεί είναι μοιρασμένες.

Παίρνοντας ξανά τον λόγο, ο δήμαρχος Μαριούπολης είπε ευθαρσώς ότι η πόλη του έχει «σε μεγάλο βαθμό» ρωσόφωνο πληθυσμό, ο οποίος όμως «έπειτα από την εισβολή του 2014 έγινε πιο ουκρανόφιλος»… Ας σημειωθεί ότι η Μαριούπολη απορρόφησε περί τους 100.000 εσωτερικούς πρόσφυγες από το Ντονέτσκ.

Κατηγορούν ΗΠΑ και Κίεβο!

Εντυπωσιακά στοιχεία στις δηλώσεις των Ουκρανών που παραθέτουν οι Βρετανοί στο οδοιπορικό τους είναι η καταγγελία μερικών πραγμάτων: και εις βάρος των ΗΠΑ, ότι δηλαδή αυτές έχουν παροξύνει την κατάσταση επειδή «τώρα θέλουν να είναι και στην Ουκρανία», αλλά και εις βάρος της ουκρανικής κυβέρνησης, ότι και αυτή προκαλεί και όχι μόνο οι Ρώσοι.

Τους δημοσιογράφους των FT αποχαιρέτησε ένας εργάτης χαλυβουργείου της Μαριούπολης, κάπως πιωμένος, αφού «μόλις είχε κατεβάσει την πρωινή βότκα του». Να τι τους είπε: «Η κατάσταση είναι πολύ κακή, και ο λαός που δεν φταίει για τίποτα θα υποφέρει περισσότερο». Τότε τον διέκοψε ένας συνάδελφός του: «Δεν θα γίνει πόλεμος» φώναξε. Και συμπλήρωσε δίχως να ρωτηθεί: «Μας ρωτάτε τι θέλουμε για το μέλλον, όμως η πραγματικότητα είναι ότι όλες οι μεγάλες δυνάμεις αποφασίζουν για τη μοίρα μας χωρίς εμάς. Η Ρωσία, η Αγγλία, η Γερμανία, οι ΗΠΑ, όλοι τους…».