Στις Βρυξέλλες σχεδόν όλοι αποφεύγουν να μιλούν ανοιχτά για την επικείμενη αποχώρηση του προέδρου της Μπούντεσμπανκ από τη θέση του και, κατ’ επέκταση, από το Διοικητικό Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ). Κάθε σχόλιο θα μπορούσε να εκληφθεί ως παρέμβαση. Αναπόφευκτα, ωστόσο, η αναπάντεχη παραίτηση του Γενς Βάιντμαν απασχόλησε ιδιαίτερα τα μέλη και της Κομισιόν και του Eυρωπαϊκού Kοινοβουλίου. Στην ανταπόκρισή του από την ντε φάκτο πρωτεύουσα της ΕΕ ο Κλάουντιο Τίτο της La Repubblica εξηγεί ότι προέβησαν σε μία «ανεπίσημη και εμπιστευτική» αξιολόγηση της κατάστασης, βγάζοντας στο τέλος «έναν αναστεναγμό ανακούφισης».
Καταρχάς, ενόψει της συνεδρίασης του Διοικητικού Συμβουλίου της ΕΚΤ που θα διεξαχθεί τον ερχόμενο Δεκέμβριο. Αναμενόταν να είναι ιδιαίτερα επεισοδιακή εξαιτίας του αιτήματος των αποκαλούμενων «γερακιών» να υιοθετηθεί μία πιο περιοριστική νομισματική πολιτική, κυρίως για να αντιμετωπιστεί ο πληθωρισμός. Η επικείμενη παραίτηση, όμως, του γερμανού κεντρικού τραπεζίτη, ενός εκ των πιο συντηρητικών διαμορφωτών της νομισματικής πολιτικής στην ΕΕ την τελευταία δεκαετία, αλλάζει άρδην τα δεδομένα, καθώς τα «γεράκια» θα προσέλθουν στη συνεδρίαση της ΕΚΤ πληγωμένα βαριά.
Ο ιταλός δημοσιογράφος αναφέρει πως καθώς πλέον δέχεται, εκ των πραγμάτων, λιγότερες πιέσεις η Κριστίν Λαγκάρντ, η πρόεδρος της ΕΚΤ, θα μπορούσε να προτείνει τη συνέχιση της επεκτατικής πολιτικής όσον αφορά την αγορά ομολόγων και τα χαμηλά επιτόκια. Αλλωστε, υπέρ αυτής της επιλογής τάσσονται οι περισσότερες από τις κυβερνήσεις της ΕΕ.
Ο «αναστεναγμός ανακούφισης» σχετίζεται, φυσικά, και με το διάδοχο σχήμα. Την Τρίτη η Κομισιόν κήρυξε επίσημα την έναρξη των εργασιών για την αναθεώρηση του Συμφώνου Σταθερότητας και Ανάπτυξης. Πρόκειται για μια μαραθώνια και πολύπλοκη διαδικασία, η οποία δεν αναμένεται να ολοκληρωθεί πριν από το τέλος της επόμενης χρονιάς, δεδομένου ότι οι δημοσιονομικοί κανόνες του Συμφώνου έχουν ανασταλεί έως το 2023.
Σε αυτό το πλαίσιο, όλοι όσοι εργάζονται με στόχο μία σχετική χαλάρωση των κανόνων όσον αφορά τα ελλείμματα και τα δημόσια χρέη των κρατών-μελών, θεωρούν ότι η αποχώρηση του Γενς Βάιντμαν τους προσφέρει ιδανική ευκαιρία να αναδείξουν σχεδόν ανενόχλητοι τις θέσεις τους.
Ο ιταλός ανταποκριτής εικάζει πως η απουσία μιας τόσο επιβλητικής προσωπικότητας (ο Μάριο Ντράγκι αποκαλούσε τον Βάιντμαν «Nein zu allem», «Κύριο “όχι σε όλα”») από το τραπέζι των διαπραγματεύσεων για την αναθεώρηση του Συμφώνου, κατά πάσα πιθανότητα θα ανακουφίσει και την Ούρσουλα φον ντερ Λάινεν. Μετά την αποχώρηση της Ανγκελα Μέρκελ, η γερμανίδα πρόεδρος της Κομισιόν «καλείται να δώσει νέο στίγμα στη θητεία της και μπορεί να το κάνει, κινούμενη προς αυτήν την κατεύθυνση».
Πλέον όλοι διερωτώνται ποιος ή ποια θα μπορούσε θα πάρει τη θέση του Βάιντμαν. Οι «περιστερές» της Ευρώπης θα ήθελαν να δουν να τον αντικαθιστά είτε η Ιζαμπελ Σνάμπελ, νυν μέλος της Εκτελεστικής Επιτροπής της ΕΚΤ, είτε ο Γιάκομπ φον Βάιτσεκερ, επικεφαλής οικονομολόγος, σύμβουλος του γερμανού υπουργού Οικονομικών και (εν αναμονή καγκελαρίου) Ολαφ Σολτς.
Αμφότεροι θεωρούνται «αναπτυξιακοί» και, κατ’ επέκταση, πιο συμβατοί με την τωρινή στάση και της Κομισιόν και των περισσότερων εθνικών κυβερνήσεων. Συγχρόνως το ότι επικεφαλής της υπό σχηματισμό νέας κυβέρνησης της Γερμανίας θα είναι ένας Σοσιαλδημοκράτης, λειτουργεί ενθαρρυντικά.
Μιλώντας στους Financial Times ο Χόλγκερ Σμίντινγκ, επικεφαλής οικονομολόγος της γερμανικής πολυεθνικής επενδυτικής τράπεζας Berenberg, ανέφερε πως η νέα γερμανική κυβέρνηση «κατά πάσα πιθανότητα» θα διορίσει κάποιον λιγότερο άτεγκτο σε σχέση με τον Βάιντμαν, προβλέποντας πως τη θέση του θα μπορούσε να πάρει η Ιζαμπελ Σνάμπελ, «ή κάποιος με παρόμοιες, ευρέως αποδεκτές, απόψεις». Οτι ο διάδοχος του Γενς Βάιντμαν θα είναι μάλλον «λιγότερο άτεγκτος» υποστήριξε και ο Γιογκ Κρέμαν της Commerzbank στο Bloomberg.
Ωστόσο, ο Κάρστεν Μπρζέσκι της ING δεν είναι τόσο σίγουρος πως ο νέος επικεφαλής της Τράπεζας της Γερμανίας θα συμβάλει σημαντικά στο να αλλάξει η συνολική στάση της ΕΚΤ. «Η αποχώρηση του Βάιντμαν δεν θα έχει “χαλαρωτική επίδραση στις πολιτικές της”», ανέφερε, προειδοποιώντας πως όσον αφορά τον πληθωρισμό είναι πιθανό η ΕΚΤ να αποδεχτεί τελικά πολλές από τις θέσεις του Βάιντμαν. «Η ΕΚΤ θα μπορούσε κάλλιστα να ανακοινώσει τον σταδιακό περιορισμό (tapering) του προγράμματος αγοράς ομολόγων κατά την τελευταία συνεδρίαση του Βάιντμαν», τον ερχόμενο Δεκέμβριο, σημείωσε ο γερμανός οικονομολόγος.