Η Βουλή των Κοινοτήτων υπερψήφισε (328-301) τα μεσάνυχτα της Τρίτης προς Τετάρτη πρόταση ανάληψης της κοινοβουλευτικής ατζέντας από μία ευρύτερη συμμαχία βουλευτών (αντιπολίτευση και ορισμένοι Συντηρητικοί) ώστε την Τετάρτη να κατατεθεί από μέρους τους ένα νομοσχέδιο με σκοπό να σταματήσει η πορεία της Βρετανίας προς το άτακτο Brexit. Κατ’ ουσίαν, οι βουλευτές αφαιρούν από τον πρωθυπουργό το δικαίωμα να οδηγήσει τη χώρα σε έξοδο από την Ευρωπαϊκή Ενωση χωρίς μια στοιχειώδη συμφωνία με τις Βρυξέλλες.
Αλλοι μιλούν για «ιστορική ψήφο» και «ταπείνωση» του Τζόνσον καθώς μέσα σε μία βραδιά έχασε τον έλεγχο του κοινοβουλίου και του κόμματός του. Αλλοι όμως καταγγέλλουν την «παράδοση των βουλευτών στις Βρυξέλλες». Σε κάθε περίπτωση η Βρετανία συνεχίζει να βρίσκεται σε περιδίνηση και ενώ η καταληκτική ημερομηνία της 31ης Οκτωβρίου για το Brexit πλησιάζει επικίνδυνα.
Ηδη ο Μπόρις Τζόνσον, όπως είχε προειδοποιήσει, σκοπεύει να ζητήσει εκλογές, 27 μόλις μήνες μετά την τελευταία προσφυγή σε εθνικές κάλπες, η οποία και αυτή –τον Ιούνιο του 2017– είχε δρομολογηθεί στη σκιά του Brexit, ώστε με νωπή τη λαϊκή εντολή τότε να προκύψει το κοινοβούλιο που θα οδηγούσε το Ηνωμένο Βασίλειο στην έξοδο από την ευρωπαϊκή οικογένεια. Πάντως για να οδηγηθεί η Βρετανία σε νέες εκλογές πρέπει να ψηφίσει (πάλι) η Βουλή με πλειοψηφία δύο τρίτων. Και ήδη ο Τζέρεμι Κόρμπιν των Εργατικών έχει διαμηνύσει ότι πρώτα θα εξασφαλίσει ότι θα υπάρξει συμφωνία με την ΕΕ και έπειτα θα ψηφίσει την προσφυγή στις κάλπες.
Νωρίτερα την Τρίτη ο Μπόρις Τζόνσον, ο οποίος είχε χάσει την πλειοψηφία στο Κοινοβούλιο, μιλώντας στο σώμα, δήλωσε ότι πέτυχε κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού μια «πραγματική δυναμική» στις συνομιλίες με την Ευρωπαϊκή Ενωση και ότι η απόπειρα βουλευτών να περάσουν έναν νόμο ώστε να μπλοκάρουν ένα Brexit χωρίς συμφωνία θα καταστρέψει τις διαπραγματεύσεις.
«Το νομοσχέδιο αυτό θα μας αναγκάσει να ικετεύουμε, ακόμη μια φορά, κάποια ανούσια αναβολή. Θα καταστρέψει κάθε ευκαιρία για διαπραγματεύσεις», είπε, ο Τζόνσον ο οποίος τον περασμένο Ιούλιο διαδέχτηκε την Τερέζα Μέι στην Ντάουνινγκ Στριτ ώστε να διαπραγματευτεί πιο σκληρά με τις Βρυξέλλες, απειλώντας τους Ευρωπαίους με άτακτο Brexit.
Χωρίς όμως να μπορέσει να αποφύγει την ανταρσία στους κόλπους των Τόρις, ο Τζόνσον είχε προειδοποιήσει πως επόμενο βήμα ήταν η προσφυγή στις κάλπες για να αποφασίσει ο βρετανικός λαός ποιον θέλει διαπραγματευτή στις συνομιλίες με την ΕΕ. Προφανώς έτσι θα γίνει.
Το πώς περιέγραψε ο βρετανικός Τύπος αυτές τις τελευταίες εξελίξεις, μαρτυρά και τον βαθύ διχασμό της Βρετανίας ως προς το αν πρέπει να φύγει ή όχι η χώρα από την ΕΕ και το πώς θα γίνει αυτό, τρία και πλέον χρόνια μετά το ιστορικό όσο και αμφιλεγόμενο δημοψήφισμα. Οι ψύχραιμες φωνές κάνουν λόγο για ήττα του Τζόνσον που βλέπει τη στρατηγική του να καταρρέει. Οι υπέρμαχοι της παραμονής θριαμβολογούν για «ταπείνωση και ρεζίλεμα του Τζόνσον». Και από την άλλη, οι φανατικοί του Brexit κατηγορούν τους βρετανούς βουλευτές ότι «παραδόθηκαν στην ΕΕ».
Με αυτό το τοξικό και πολωμένο κλίμα θα οδηγηθούν, καθώς φαίνεται, οι Βρετανοί στις κάλπες.
- Διαβάστε: Τα σενάρια στον δρόμο για το Brexit
Επειτα από τα δραματικά γεγονότα της Τρίτης οι προβλέψεις δεν είναι εύκολες. Το βασικό σενάριο, όπως το καταγράφει το BBC, είναι η έξοδος από την ΕΕ στις 31 Οκτωβρίου χωρίς συμφωνία.
Η πιθανότητα οι βουλευτές να ψηφίσουν κατά της εξόδου χωρίς συμφωνία είναι μικρή με δεδομένες τις ασφυκτικές προθεσμίες λόγω της απόφασης για διακοπή εργασιών του Κοινοβουλίου στις 9 Σεπτεμβρίου.
Το τρίτο σενάριο είναι αυτό των πρόωρων εκλογών γύρω στις 15 Οκτωβρίου. Ωστόσο αυτό δεν είναι τόσο εύκολο όσο ακούγεται. Ο νόμος που ορίζει σταθερή διάρκεια κυβερνητικής θητείας στα πέντε έτη απαιτεί πλειοψηφία δύο τρίτων για την πρόωρη διάλυση του σώματος.
Χωρίς τους Εργατικούς (έστω και κατά ένα μέρος τους) δεν είναι δυνατόν να εξασφαλιστεί ο απαιτούμενος αριθμός ψήφων. Επιπλέον, ο Τζέρεμι Κόρμπιν, ο ηγέτης των Εργατικών, έχει καταστήσει σαφές ότι δεν θα ψηφίσει για τη διάλυση της Βουλής αν δεν περάσει πρώτο ο νόμος που ορίζει ότι δεν μπορεί να υπάρχει έξοδος από την ΕΕ χωρίς συμφωνία.
Τίποτα πάντως (θεωρητικά τουλάχιστον) δεν αποκλείει την επίτευξη συμφωνίας με την ΕΕ ή την παράταση στο Brexit, που πάντως χρειάζεται την ομόφωνη απόφαση των 27 μελών της ΕΕ. Τέλος, πάντα υπάρχει –έστω και την ύστατη ώρα- η δυνατότητα ακύρωσης της διαδικασίας εξόδου, κάτι απίθανο μεν για αυτή την κυβέρνηση, όχι όμως και για μια μελλοντική.