Το σκάνδαλο της Cambridge Analytica, της υφαρπαγής και κακόβουλης –για λόγους πολιτικής προπαγάνδας– χρήσης προσωπικών δεδομένων δεκάδων εκατομμυρίων χρηστών του Facebook συνεχίζει να συγκλονίζει τον βασιλιά των social media, που βλέπει τη μετοχή του στη Γουόλ Στριτ να υποχωρεί δραματικά και μια εκστρατεία εναντίον του (#DeleteFacebook) να θεριεύει.
Το σοκ είναι τόσο ισχυρό και ηχηρό, που πολλοί παρατήρησαν ότι ο, κατά τα άλλα λαλίστατος, Μαρκ Ζάκερμπεργκ, κρύβεται.
Τελικά ο 33χρονος διευθύνων σύμβουλος της Facebook Inc εμφανίστηκε την Τετάρτη και έκανε βαρυσήμαντες δηλώσεις. Σε γενικές γραμμές παραδέχτηκε ότι η εταιρεία-κολοσσός των social media υπέπεσε σε σφάλματα, τα οποία επέτρεψαν δεδομένα χρηστών να καταλήξουν στην εταιρεία αναλύσεων Cambridge Analytica και μέσω αυτής στο στρατόπεδο του Ντόναλντ Τραμπ.
Πρώτα τοποθετήθηκε μέσω –τι άλλο;– μιας ανάρτησης στο Facebook και έπειτα έδωσε συνέντευξη στο CNN στο οποίο δήλωσε πρόθυμος να καταθέσει στο Κογκρέσο για την υπόθεση.
«Αυτό που θέλουμε είναι να στείλουμε αυτό το πρόσωπο από το Facebook που θα έχει τη μεγαλύτερη γνώση για αυτά που θέλει να μάθει το Κογκρέσο. Αν αυτό το πρόσωπο είμαι εγώ, θα είμαι ευτυχής να πάω» δήλωσε ο Ζάκερμπεργκ στο CNN. «Γενικά υπάρχουν άτομα που η δουλειά τους εστιάζει σε έναν τομέα. Αλλά υποθέτω πως από ένα σημείο και έπειτα εγώ είμαι ο αποκλειστικός υπεύθυνος, άρα έχει νόημα να το κάνω».
Λίγο νωρίτερα στην ανάρτησή του παραδέχτηκε ότι η εταιρεία του «έκανε λάθη, υπάρχουν πολλά που πρέπει να κάνουμε και πρέπει να επιταχύνουμε (τους ρυθμούς μας) και να τα κάνουμε».
Ακολουθεί η (μακροσκελής) δήλωση του ιδρυτή του Facebook:
«Θέλω να προβώ σε μια ενημέρωση για την κατάσταση της υπόθεσης Cambridge Analytica, συμπεριλαμβανομένων των βημάτων που έχουμε ήδη κάνει – αλλά και τα επόμενα βήματά μας, για να αντιμετωπίσουμε αυτό το σημαντικό θέμα.
Εχουμε ευθύνη να προστατεύσουμε τα δεδομένα σας και, αν δεν μπορούμε, τότε δεν μας αξίζει να σας υπηρετούμε. Προσπαθώ να καταλάβω ακριβώς τι συνέβη και να σιγουρευτώ ότι αυτό δεν θα ξανασυμβεί. Τα καλά νέα είναι ότι οι πιο σημαντικές ενέργειες για να αποτρέψουμε κάτι τέτοιο να συμβεί ξανά, τις έχουμε ήδη ξεκινήσει χρόνια πριν. Αλλά κάναμε και λάθη, υπάρχουν κι άλλα να κάνουμε, και πρέπει να προχωρήσουμε.
Εδώ, είναι ένα χρονοδιάγραμμα των γεγονότων:
Το 2007, δημιουργήσαμε την πλατφόρμα του Facebook με το όραμα ότι περισσότερες εφαρμογές πρέπει να είναι κοινωνικές. Το ημερολόγιό σας θα πρέπει να μπορεί να δείχνει τα γενέθλια των φίλων σας, οι χάρτες σας θα πρέπει να δείχνουν πού ζουν οι φίλοι σας και το βιβλίο διευθύνσεων θα πρέπει να δείχνει τις φωτογραφίες τους. Για να γίνει αυτό, δώσαμε τη δυνατότητα στους χρήστες να συνδεθούν σε εφαρμογές και να μοιραστούν ποιοι ήταν οι φίλοι τους και κάποιες πληροφορίες γι’ αυτούς.
Το 2013, ένας ερευνητής του Πανεπιστημίου του Κέιμπριτζ, ονόματι Αλεξάντρ Κόγκαν, δημιούργησε μια εφαρμογή – κουίζ προσωπικότητας. Εγκαταστάθηκε από περίπου 300.000 άτομα που μοιράζονταν τα δεδομένα τους, καθώς και μερικά από τα δεδομένα των φίλων τους. Δεδομένου του τρόπου με τον οποίο λειτούργησε η πλατφόρμα μας τότε, αυτό σήμαινε ότι ο Κόγκαν ήταν σε θέση να έχει πρόσβαση σε δεκάδες εκατομμύρια από τα δεδομένα.
Το 2014, για να αποτρέψουμε τις καταχρηστικές εφαρμογές, ανακοινώσαμε ότι αλλάζουμε ολόκληρη την πλατφόρμα για να περιορίσουμε δραματικά τις εφαρμογές δεδομένων. Το πιο σημαντικό, οι εφαρμογές όπως του Κόγκαν δεν μπορούν πλέον να ζητούν δεδομένα για τους φίλους ενός ατόμου, εκτός αν οι φίλοι τους είχαν επίσης εξουσιοδοτήσει την εφαρμογή. Ζητούμε επίσης από τους προγραμματιστές να πάρουν έγκριση από εμάς πριν μπορέσουν να ζητήσουν κάποια ευαίσθητα δεδομένα από τους χρήστες. Αυτές οι ενέργειες θα αποτρέψουν οποιαδήποτε εφαρμογή όπως του Κόγκαν από το να έχει πρόσβαση σε τόσα δεδομένα σήμερα.
Το 2015, μάθαμε από τους δημοσιογράφους στην Guardian ότι ο Κόγκαν είχε μοιραστεί δεδομένα από την εφαρμογή του με την Cambridge Analytica. Είναι ενάντια στις πολιτικές μας για τους προγραμματιστές να μοιράζονται δεδομένα χωρίς τη συγκατάθεση των ανθρώπων, έτσι αμέσως μπανάραμε την εφαρμογή του Κόγκαν από την πλατφόρμα μας, και απαιτήσαμε από τον Κόγκαν και το Cambridge Analytica να πιστοποιήσουν επίσημα ότι είχαν διαγράψει όλα τα ακατάλληλα δεδομένα που αποκτήθηκαν. Μας παρείχαν αυτές τις πιστοποιήσεις.
Την περασμένη εβδομάδα, μάθαμε από τον Guardian, τους New York Times και το Channel4 ότι η Cambridge Analytica μπορεί να μην έχει διαγράψει τα δεδομένα όπως μας είχαν διαβεβαιώσει. Τους απαγορεύσαμε αμέσως να χρησιμοποιήσουν οποιαδήποτε από τις υπηρεσίες μας. Η Cambridge Analytica ισχυρίζεται ότι έχουν ήδη διαγράψει τα δεδομένα και έχει συμφωνήσει σε έναν έλεγχο, από μια εταιρεία που προσλάβαμε για να το επιβεβαιώσει. Επίσης, δουλεύουμε με τις Αρχές, καθώς ερευνούν τι συνέβη.
Αυτό ήταν μια παραβίαση εμπιστοσύνης μεταξύ του Κόγκαν, της Cambridge Analytica και του Facebook. Αλλά ήταν επίσης παραβίαση της εμπιστοσύνης μεταξύ του Facebook και των ανθρώπων που μοιράζονται τα δεδομένα τους μαζί μας και περιμένουν από εμάς να τους προστατεύσουμε. Πρέπει να το διορθώσουμε αυτό.
Σε αυτή την περίπτωση, κάναμε ήδη τα πιο σημαντικά βήματα πριν από μερικά χρόνια, το 2014, για να εμποδίσουμε σε κάποιους κακόβουλους να έχουν πρόσβαση στις πληροφορίες των ανθρώπων με αυτόν τον τρόπο. Αλλά υπάρχουν κι άλλα που πρέπει να κάνουμε και θα περιγράψω αυτά τα βήματα εδώ:
Πρώτον, θα ερευνήσουμε όλες τις εφαρμογές που είχαν πρόσβαση σε μεγάλες ποσότητες πληροφοριών πριν αλλάξουμε την πλατφόρμα μας για να μειώσουμε δραματικά την πρόσβαση στα δεδομένα το 2014 και θα διεξάγουμε πλήρη έλεγχο κάθε εφαρμογής με ύποπτη δραστηριότητα. Θα απομακρύνουμε κάθε προγραμματιστή από την πλατφόρμα μας που δεν συμφωνεί με έναν διεξοδικό έλεγχο. Και αν βρούμε προγραμματιστές που έκαναν κατάχρηση προσωπικών στοιχείων θα τους απομακρύνουμε και θα πούμε σε όλους ότι επηρεάζονται από αυτές τις εφαρμογές. Αυτό περιλαμβάνει και άτομα των οποίων τα δεδομένα πήρε ο Κόγκαν.
Δεύτερον, θα περιορίσουμε την πρόσβαση στα δεδομένα των προγραμματιστών ακόμη περισσότερο για να αποτρέψουμε άλλα είδη κακόβουλων ενεργειών. Για παράδειγμα, θα αφαιρέσουμε την πρόσβαση των προγραμματιστών στα δεδομένα σας αν δεν έχετε χρησιμοποιήσει την εφαρμογή τους σε 3 μήνες. Θα μειώσουμε τα δεδομένα που δίνετε σε μια εφαρμογή όταν υπογράψετε — μόνο το όνομά σας, τη φωτογραφία προφίλ και τη διεύθυνση email σας. Θα ζητήσουμε από τους προγραμματιστές όχι μόνο να πάρουν έγκριση αλλά και να υπογράψουν συμβόλαιο για να ζητήσουν από οποιονδήποτε πρόσβαση στις δημοσιεύσεις τους ή άλλα προσωπικά δεδομένα. Και θα έχουμε περισσότερες αλλαγές να μοιραστούμε τις επόμενες μέρες.
Τρίτον, θέλουμε να βεβαιωθούμε ότι καταλαβαίνετε σε ποιες εφαρμογές έχετε επιτρέψει να έχουν πρόσβαση στα δεδομένα σας. Τον επόμενο μήνα, θα δείξουμε σε όλους ένα εργαλείο στην κορυφή των ενημερώσεών σας με τις εφαρμογές που έχετε χρησιμοποιήσει και έναν εύκολο τρόπο να ανακαλέσει τα δικαιώματα των εφαρμογών στα δεδομένα σας. Έχουμε ήδη ένα εργαλείο για να το κάνουμε αυτό στις ρυθμίσεις απορρήτου σας και τώρα θα βάλουμε αυτό το εργαλείο στην κορυφή των ενημερώσεών σας για να βεβαιωθούμε ότι θα το δουν όλοι.
Πέρα από τα μέτρα που είχαμε ήδη λάβει το 2014, πιστεύω ότι αυτά είναι τα επόμενα βήματα που πρέπει να λάβουμε για να συνεχίσουμε να διασφαλίζουμε την πλατφόρμα μας.
Εγώ ξεκίνησα το Facebook και, σε τελευταία ανάλυση, εγώ είμαι υπεύθυνος για ό,τι συμβαίνει στην πλατφόρμα μας. Θέλω να κάνω ό,τι χρειάζεται για να προστατέψω την κοινότητά μας. Ενώ αυτό το συγκεκριμένο θέμα που αφορά την Cambridge Analytica δεν θα πρέπει πλέον να συμβαίνει με νέες εφαρμογές σήμερα, αυτό δεν αλλάζει ό,τι συνέβη. Θα μάθουμε από αυτή την εμπειρία για να διασφαλίσουμε περαιτέρω την πλατφόρμα μας και να καταστήσουμε την κοινότητά μας ασφαλέστερη για όλους.
Θέλω να ευχαριστήσω όλους εσάς που συνεχίζετε να πιστεύετε στην αποστολή μας και στο να εργαστούμε για να οικοδομήσουμε αυτή την κοινότητα μαζί. Ξέρω ότι χρειάζεται περισσότερη δουλειά για να διορθώσεις όλα αυτά τα θέματα απ’ ό,τι θα θέλαμε, αλλά σας υπόσχομαι ότι θα το ξεπεράσουμε και θα χτίσουμε μια καλύτερη υπηρεσία, μακροπρόθεσμα».