«Η Αθήνα είναι μια πόλη αναρχική, πνιγμένη σε υπερβολικές δόσεις καφεΐνης, μπετόν και πικροδάφνης, με το άρωμα του γιασεμιού να συναντά τα καυσαέρια των αυτοκινήτων: εν μέρει Μιλάνο, εν μέρει Καράτσι». Το άρθρο της Ρέιτσελ Ντονάντιο στους New York Times της 14ης Οκτωβρίου 2011, με τίτλο «Το δράμα του ελληνικού χρέους είναι η μούσα των καλλιτεχνών της Αθήνας», σκιαγράφησε μέσα σε λίγες γραμμές την ελληνική πρωτεύουσα. Εστιάζοντας στη σύγχρονη τέχνη –και τους καλλιτέχνες– και λιγότερο στην πολιτιστική κληρονομιά και στις προοπτικές πολιτιστικής και εμπορικής ανάπτυξης, τώρα που η τελευταία λέξη έχει γίνει υποσχετική καραμέλα-αντίδοτο στον ζόφο των ημερών.
«Εν μέρει Μιλάνο, εν μέρει Καράτσι». Ας σταθούμε σε αυτό το μείγμα. Ποιος άλλος άξονας της Αθήνας τα συνδυάζει θαυμαστά αυτά τα δύο, παρά η οδός Πειραιώς. Συν την ιστορικότητα και τον Πολιτισμό. Δεν είναι τυχαίο λοιπόν που, στο περιθώριο της οικονομικής κρίσης, στον ίδιο άξονα –που σχεδιαζόταν να αναβαθμιστεί και να αξιοποιηθεί εντατικά για το 2004– επιστρέφει ένα φιλόδοξο σχέδιο που εξυφαίνεται στο παρασκήνιο της πολιτικής και της οικονομίας.
Ας παρατηρήσουμε τον «χάρτη» του παρασκηνίου από κοντά. Πληροφορίες από έγκυρη πηγή ότι, στο πλαίσιο της ελληνο-κινεζικής Αμφικτυονίας πόλεων που οργάνωσε ο Δήμος Μαραθώνα στο Ζάππειο, θα ανακοινωνόταν – ως πρώτο βήμα σε ένα συνολικό σχέδιο αξιοποίησης του άξονα από τον Πειραιά προς το κέντρο της Αθήνας – η ενίσχυση με κινεζικά κεφάλαια της ανέγερσης στο Σιλό, στο λιμάνι του Πειραιά (όπου και η κινεζική Cosco), Μουσείου Ενάλιων Αρχαιοτήτων, όπως προέβλεπε παλαιότερο σχέδιο (επί προεδρίας στον Οργανισμό Λιμένα Πειραιώς του Γιώργου Ανωμερίτη), δεν επιβεβαιώθηκαν. Φαίνεται όμως ότι το σχέδιο, που θεωρείται ότι θα περιλαμβάνει ενίσχυση και άλλων πολιτιστικών πόλων αρχικά στον Πειραιά, όπως το Αρχαιολογικό Μουσείο ή ο χώρος των – ιπποδάμειων – Νεωσοίκων και της Ηετιώνειας Πύλης (στον λόφο πάνω από τα ντοκ για τα καράβια της Κρήτης), εξυφαίνεται, αργά και προσεκτικά, όπως εκτιμάται ότι συμβαίνει με όλα τα βήματα της κινεζικής επενδυτικής οικονομίας.
Γνώστες του χώρου επιμένουν να συνδυάζουν –με σοβαρό επενδυτικό πρόσημο– και τη συνάντηση του πρωθυπουργού Αλέξη Τσίπρα με τον πρόεδρο της κραταιάς Wanda Group, στο Πεκίνο, τον Ιούλιο. Η Wanda Group, πέρα από τις τηλεοπτικές και κινηματογραφικές παραγωγές, έχει και κλάδο πολιτιστικών εκδρομών και κρουαζιερών, που φέρεται να έχει μελετήσει την εκδοχή ραγδαίας τουριστικής και πολιτιστικού ενδιαφέροντος ανάπτυξη προς την Ελλάδα, τα επόμενα χρόνια. Σε αυτό το σημείο έρχονται να προστεθούν και πληροφορίες, από εξειδικευμένα στελέχη των υπουργείων Πολιτισμού και Τουρισμού, που υποδεικνύουν έρευνες –ειδικά για τους εκ Κίνας τουρίστες στην Ελλάδα– οι οποίες με τη σειρά τους καταδεικνύουν ότι η Ακρόπολη δεν μπορεί να τους «κρατήσει» για περισσότερο από 65 λεπτά κατά μέσον όρο.
Αν επιχειρήσουμε να «μεταφράσουμε» όλα τα παραπάνω σημεία και στοιχεία δεν θα αποφύγουμε και την επαγωγή ότι χρειάζεται κάποιος άλλος πόλος για να κρατήσει για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα τους κινέζους τουρίστες στην Αθήνα και την Ελλάδα (αποφεύγοντας, βεβαίως, το φολκλόρ του κύματος κινεζικών τελετών γάμου με θέα στο ηφαίστειο της Σαντορίνης). Άλλες έρευνες έχουν καταδείξει ότι πολιτιστικό είναι το κυρίως ενδιαφέρον, με το εμπορικό (αγορές κ.λπ.) και το ψυχαγωγικό στις επόμενες θέσεις προτίμησης και ενδιαφερόντων. Ηδη στο Γκάζι, και κυρίως στο βόρειο τμήμα της Πειραιώς, έχει δημιουργηθεί ένας πόλος ψυχαγωγίας, παράλληλα με έναν δυναμικό πόλο πολιτισμού. Μάρτυρες για τον τελευταίο, το Μουσείο Μπενάκη, τα ιδρύματα Μιχάλη Κακογιάννη και Μείζονος Ελληνισμού, η Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών, οι χώροι του Φεστιβάλ Αθηνών, που προσελκύουν – πολυπόθητο για τους πολιτιστικούς μάνατζερ – πολύ νεανικό κοινό, χρόνια τώρα, το Bios, το Fuzz, το Σχολείον της Ειρήνης Παπά, που έχει παραχωρηθεί στο Εθνικό Θέατρο επί Σωτήρη Χατζάκη έως το 2027, τα θέατρα στις περιοχές του Κεραμεικού, του Μεταξουργείου, του Γκαζιού, περί τον άξονα της Πειραιώς, αλλά και νεότερα όπως το Πάνθεον, το άλλοτε πιλοποιείο Πουλοπούλου που έχει αναδειχθεί από το Δήμο Αθηναίων σε Πολιτιστικό Κέντρο «Μελίνα Μερκούρη» κ.ά.
Σε αυτά φαίνεται ότι θα έρθει να προστεθεί ένα Μουσείο Προσφύγων στην έκταση των Δημοτικών Σφαγείων Αθηνών – έργο δωρεά του Εμμανουήλ Μπενάκη – που δεν έχει αναδειχθεί σε χώρο πρασίνου. Όπως αποκαλύπτουν πηγές στον Δήμο Ταύρου – Μοσχάτου, με τη μεταφορά του Κέντρου Εξυπηρέτησης Πολιτών από τον χώρο και ύστερα από την σχετική ανακαίνιση του διατηρητέου περιβόλου στο μέτωπο της Πειραιώς (έστω και με λίγο «ακατάλληλο» μπετόν), οι αρχικές μελέτες για τον χώρο, που είχε χρησιμοποιηθεί και για θεατρικές εκδηλώσεις, μπήκε ξανά στο τραπέζι των συζητήσεων προς υλοποίηση. Μία από τις – αρκετές – συμπτώσεις που ενισχύουν την άποψη ότι κάτι κινείται, έντονα, ξανά σε σχέση με την συνολικότερη Ανάπλαση της Πειραιώς. Πόσο μάλλον όταν, χάρη στις κινεζικές έρευνες, υπάρχει και οικονομικός ορίζοντας, σε εποχές που τα κονδύλια έχουν στερέψει.
Αλλες πληροφορίες αναφέρουν ότι η κινητικότητα προέρχεται και από την πλευρά της Περιφέρειας Αττικής (δεν θεωρείται τυχαία η έγκριση από το περιφερειακό συμβούλιο, στις 22 Νοεμβρίου πακέτου έργων 113,5 εκατ. ευρώ «για τους δήμους της περιφερειακής ενότητας Πειραιά στους τομείς υποδομών, κοινωνικής μέριμνας, υγείας, πολιτισμού και ποιότητας ζωής» για το 2017, στα 786 από τα οποία περιλαμβάνονται και έργα ανάδειξης αρχαιολογικών χώρων – Καστράκι, Ηετιώνεια Πύλη κ.α.- η λειτουργία του παλιού Μουσείου και η ανάδειξη του αρχαίου θεάτρου Ζέας), καθώς δεν είναι μυστικό ότι βλέπει την Πειραιώς ως μοναδικό καμβά για ανάπτυξη και επενδύσεις. Άλλωστε ακόμη και οι συζητήσεις, στο Πεκίνο, του πρωθυπουργού Αλέξη Τσίπρα με τον πρόεδρο της Wanda Group για ανάπτυξη κινηματογραφικών στούντιο σε μεγάλα εγκαταλειμμένα βιομηχανικά κτίρια εκτιμάται, από γνώστες, ότι στον άξονα της Πειραιώς παραπέμπει.
Στον ίδιο άξονα αναπτύσσεται τα τελευταία χρόνια και ένας πόλος γαστρονομίας (μην ξεχνάμε ότι και το Funky Gourmet των δύο αστέρων Michelin και το Aleria του βραβευμένου Γκίκα Ξενάκη στην ευρύτερη περιοχή βρίσκονται, όπως και αρκετά άλλα εστιατόρια υψηλής γαστρονομίας), κάτι που επίσης ανταποκρίνεται στα ζητούμενα των παραπάνω ερευνών.
Ο εμπορικός πόλος έχει δύο σκέλη: ένα είναι η ανάπτυξη της αθηναϊκής Τσάιναταουν, αλλά και της πειραϊκής στον άξονα της Πειραιώς, από την Ομόνοια αρχόμενη (ο γράφων κατέγραψε, πρόχειρα, μόνον τις τελευταίες εβδομάδες εγκαίνια τουλάχιστον δώδεκα νέων «πολυκαταστημάτων» κινέζων επιχειρηματιών σε αυτόν τον άξονα και τους γύρω δρόμους, έως τον Ταύρο). Φαίνεται ότι αυτή η ανάπτυξη έχει πέσει ήδη και αναμένεται να συζητηθεί διεξοδικά και στο τραπέζι της πολιτικής. Το δεύτερο σκέλος αφορά την Πειραιώς ως άξονα για μεγάλα πολυκαταστήματα στοκ, που αφορούν – κατά τις έρευνες – τον κινέζο επισκέπτη στην Ελλάδα. Όμως ο ίδιος (αρχαίος) δρόμος στεγάζει και μερικές από τις πλέον κραταιές, διαχρονικά, ελληνικές βιομηχανίες, ειδικά στον τομέα των εδώδιμων, όπως η Ελαΐς, η Ιόν, η Παυλίδης κ.ά. οι οποίες γνώστες θεωρούν ότι είναι έτοιμες να ανοίξουν ακόμη και ειδικά πρατήρια χονδρικής ή λιανικής – ένα ακόμη σημείο που ανταποκρίνεται στις έρευνες, που προαναφέραμε. Και αυτό πέρα από τα υπάρχοντα (Athens Heart) ή σχεδιαζόμενα μεγάλα εμπορικά κέντρα ή mall, ακόμη κι αν βρίσκονται στα σπάργανα (όπως εκείνο στην έκταση όπου βρισκόταν η κλωστοϋφαντουργία «Αιγαίον», ιδιοκτησίας του Ομίλου Χαραγκιώνη, πέρα από την «Αγορά Πειραιά» μεταξύ Γούναρη, Τσαμαδού και Λυκούργου) ή φαίνονται να έχουν μείνει στη μέση (όπως το εμπορικό κέντρο 70.000 τ.μ. στην Αγίου Πολυκάρπου και Αγίας Αννης, στον Ελαιώνα, της «Μπάμπης Βωβός Διεθνής Τεχνική»).
Απευθυνθήκαμε στον πρέσβη της Λαϊκής Δημοκρατίας της Κίνας, Ζου Ξιαολί, ο οποίος δήλωσε πως «το 2017 είναι η Πολιτιστική Χρονιά Κίνας – Ελλάδας, που στοχεύει στην ενίσχυση των πολιτιστικών ανταλλαγών και της συνεργασίας σε επίπεδο πολιτιστικής βιομηχανίας των δύο χωρών. Η χρονιά αυτή», πρόσθεσε, «θα αποφέρει πολλά – εμπράγματα και απτά – αποτελέσματα σε αυτό τον τομέα». Υποσχέθηκε δε ότι «όποτε είναι ώριμο κάποιο συγκεκριμένο πρόγραμμα», η πρεσβεία θα ανακοινώσει τις πληροφορίες του.
Παράλληλα, τους τελευταίους δύο μήνες υπάρχουν συζητήσεις και προτάσεις από ελληνοαμερικανούς επιχειρηματίες – επενδυτές και εκπροσώπους αμερικανικών hedge funds – για αξιοποίηση εκτάσεων που ανήκουν στην εκκλησιαστική περιουσία, γύρω από τον άξονα της Πειραιώς, ενώ έχει εκφραστεί ενδιαφέρον και για άλλες εκτάσεις, με προοπτική είτε να αξιοποιηθούν για την χωροθέτηση μεγάλων κινηματογραφικών στούντιο είτε εμπορικών επενδύσεων. Οι κινήσεις αυτές… φτάνουν έως και την περιοχή της πλατείας Ομονοίας, όπου ετοιμάζεται να αλλάξει χέρια και να αξιοποιηθεί μεγάλη – εγκαταλελειμμένη έως σήμερα – ξενοδοχειακή μονάδα.
Κάθε μεγάλο σχέδιο κρύβει πίσω του ένα όραμα. Και το όραμα αυτό, στην περίπτωση της (πολιτιστικής κυρίως) Ανάπλασης της Πειραιώς, φέρει την υπογραφή της Ειρήνης Παπά. Το επιβεβαιώνει και η σημερινή βουλευτής και δημοσιογράφος Λιάνα Κανέλλη, που από τα μέσα της δεκαετίας του ’80, πριν από οποιοδήποτε τεχνικό σχέδιο του ΥΠΕΧΩΔΕ ή άλλου πολιτειακού φορέα, έγινε μάρτυρας του πάθους της ηθοποιού για την ανάπλαση του άξονα Πειραιά – Αθήνας. Οδικού άξονα, που πριν από τα μέσα του 19ου αιώνα θα ένωνε – κατά το αρχικό σχέδιο των Βαυαρών – τα «θερινά» Ανάκτορα στον Πειραιά με τα «χειμερινά», αρχικά στην πλατεία Ομονοίας (με τη Βουλή στο σημερινό Γκάζι) και είχε αρχίσει να ελκύει τη νομενκλατούρα της εποχής και νεοκλασικές επαύλεις – προτού το σχέδιο ματαιωθεί και γίνει ο ίδιος άξονας πόλος της βιομηχανικής / βιοτεχνικής ανάπτυξης και για την Αθήνα και για τον Πειραιά.
Η Λιάνα Κανέλλη, που υπέγραψε το πρώτο οδοιπορικό στο όραμα της Ειρήνης Παπά για την Πειραιώς στον «Ταχυδρόμο», με παραίνεση του Χρήστου Δ. Λαμπράκη –ο οποίος στη συνέχεια πρότεινε στο ΥΠΕΧΩΔΕ να του δώσει σάρκα και οστά– θυμάται πως η ηθοποιός την «ξεναγούσε» κατά μήκος των Μακρών Τειχών της αρχαίας Αθήνας, οραματιζόμενη έναν δρόμο Πολιτισμού και χώρων πολιτιστικής επικοινωνίας, με άξονα τα εγκαταλειμμένα βιομηχανικά κτίρια, το σημερινό «Σχολείον» της Ειρήνης Παπά (στην οποία είχε παραχωρηθεί για χρήση από το πρώην ΤΑΙΠΕΔ και νυν ΕΤΑΔ και το 2015 ενοικιάστηκε από το Εθνικό Θέατρο, με προοπτική εκμετάλλευσής του έως το 2027), το σημερινό κτίριο της Σχολής Καλών Τεχνών, άλλοτε εριουργία, ιδιοκτησίας της Εθνικής Τράπεζας και άλλα.
Η Λιάνα Κανέλλη δίνει όμως και μια άλλη, καλλιτεχνική διάσταση, στο όραμα που φαίνεται ότι ξαναμπαίνει στο τραπέζι. Με άξονα το «υπέροχο καλλιτεχνικό γκράφιτι της ιστορίας του λαδιού, στον περίβολο της Ελαΐς, που όχι απλώς κοσμεί την Πειραιώς, αλλά το σεβάστηκαν και όλοι και δεν το βανδάλισαν. Εκεί εδραιώθηκε η πεποίθησή μου για τη δύναμη της Τέχνης, που μπορεί να εκτονώσει μάζες εκτονωμένου θυμού. Είναι η δύναμη της εκπαίδευσης της Τέχνης απέναντι στην απαίδευτη μάζα». Καθώς δε η Πειραιώς είναι ταμπλό για πολλά εντυπωσιακά γκράφιτι – από την Ομόνοια ως τον Πειραιά – πέρα από το θαυμαστό της Ελαΐς, προσθέτει ότι έχει προτείνει δημόσια στα δημοτικά διαμερίσματα όλων των περί την Πειραιώς δήμων, να συνεισφέρουν με τα υλικά ώστε να επεκταθεί η Τέχνη που «ακόμη και οι βάνδαλοι σεβάστηκαν».
«Είναι ανάγκη να αναθεωρηθεί και να ξαναμπεί στο τραπέζι το σχέδιο Ανάπλασης της Πειραιώς», μου λέει επιγραμματικά ο καθηγητής στο Εργαστήριο Αστικού Περιβάλλοντος του Εθνικού Μετσόβειου Πολυτεχνείου Νίκος Μπελαβίλας, επισημαίνοντας ότι και στο Ρυθμιστικό της Αθήνας έχει σημειωθεί «με μεγάλη ένταση» πως πρέπει να λειτουργήσει ξανά ο δρόμος – δίπολο, που συνδέει την Αθήνα με τον Πειραιά, την πρωτεύουσα με το λιμάνι της, ως δρόμος πολιτιστικής, ψυχαγωγικής και εμπορικής σημασίας. Πέρα από την ανάδειξη των 88 σημαντικών για την αρχιτεκτονική τους κτιρίων, βιομηχανικών και άλλων. Όπως το εγκαταλειμμένο αρχοντικό της Αγγλοελληνικής Εριουργίας (άλλοτε εργοστάσιο Σικιαρίδη), με μία από τις μεγαλύτερες αίθουσες χορού – όπως μου αποκαλύπτει – το οποίο η Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών σκοπεύει, με 3 εκατ. ευρώ από την Περιφέρεια, να αναστηλώσει και να αναδείξει, στο μέτωπό της – θα ανοιχτεί και ο περίβολος ως την μικρή πλατεία μπροστά στην βίλα – προς την Πειραιώς, σε συνδυασμό μάλιστα με την αυλή του κτιρίου Τσαούσογλου που στεγάζει τις αίθουσες της Πειραιώς 260 του Φεστιβάλ Αθηνών.
Ο πρύτανης της Σχολής Καλών Τεχνών, Πάνος Χαραλάμπους, επιβεβαίωσε, λίγες μόλις εβδομάδες πριν τα εγκαίνια της αποκατεστημένης «νέας» Βιβλιοθήκης της ΑΣΚΤ, με χορηγία του Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος, ότι η μελέτη και τα σχέδια για την βίλα με το σύνθημα «Ομόνοια, Πίστις, Εργασία», είναι έτοιμα, από το αρχιτεκτονικό γραφείο Αντωνακάκη, και η ανάπλαση βρίσκεται στην τελική της ευθεία – μένουν μόνον να υπερπηδηθούν τεχνικά εμπόδια ως προς την εκταμίευση και την αξιοποίηση των κονδυλίων της Περιφέρειας για το συγκεκριμένο ή και για άλλα έργα στον χώρο της ΑΣΚΤ. Σύμπτωση και αυτή, που ενισχύει την άποψη ότι αναθερμαίνεται – σε νέες, ισχυρότερες, βάσεις – το ζήτημα ανάπλασης και ανάδειξης της οδού Πειραιώς.
Ο πρύτανης Πάνος Χαραλάμπους μου θύμισε ένα ακόμη σημαντικό – ιστορικό – στοιχείο για την Πειραιώς: «ήταν η πρώτη οδός με όνομα στην αρχαιότητα. Από τον «πατέρα της πολεοδομίας» Ιππόδαμο το Μιλήσιο, αρχιτέκτονα, φυσικό, μαθηματικό, φιλόσοφο και μετεωρολόγο, που σχεδίασε για τον Περικλή, τον «χρυσό» 5ο αιώνα π.Χ., το επίνειο της αρχαίας Αθήνας, με την «Πολεοδομική Μελέτη Πειραιώς» (το 451 π.Χ., όταν κατά τον Αριστοτέλη «εύρε την των πόλεων διαίρεσιν και τον Πειραιά κατέτεμε» και λείψανά της παραμένουν και σήμερα στην περιοχή της Τερψιθέας) και την «Ιπποδάμειο Αγορά» ή «Αγορά των Δημοτών».
Οταν αποφασίστηκε η Αθήνα να γίνει πρωτεύουσα του σύγχρονου ελληνικού κράτους, αποφασίστηκε παράλληλα και η ανάπτυξη του Πειραιά. Για αυτό τον λόγο σχεδόν ταυτόχρονα με την λήψη της απόφασης ξεκίνησε και η κατασκευή (ή ανακατασκευή καλύτερα αφού η Πειραιώς βασίστηκε σε μεγάλο βαθμό πάνω στα ίχνη της αρχαίας Λεωφόρου), δρόμου Αθήνας – Πειραιά μήκους 8 χιλιομέτρων.
Βαυαροί στρατιώτες και σκαπανείς του Μηχανικού με επικεφαλής τον Βαυαρό Λοχαγό Σπις, κατασκευάζουν την οδό Πειραιώς και κατοικούν σε παράγκες ανάμεσα στις ελιές που κυριαρχούσαν τότε σχηματίζοντας ένα τεράστιο ελαιώνα μεταξύ Πειραιά και Αθήνας. Μικρές πέτρες τοποθετούνται από τις δύο μεριές του δρόμου για την προστασία του, που ξεκινούσε από το λιμάνι, συναντούσε τα ερείπια των Μακρών Τειχών, περνούσε από ένα χαμηλό λόφο και συνεχίζοντας έκοβε σταροχώραφα, αμπέλια και περιβόλια μέχρι που έπιαναν τον μεγάλο ελαιώνα που προαναφέραμε.
Χωματόδρομος που κυκλοφορούσαν «πολυφορεία», ιδιοκτησίας της εταιρείας του τότε προξένου της Βαυαρίας, Φρίντριχ Στρονγκ, την εποχή που διέσχιζαν τον ίδιο δρόμο – σύμφωνα με πηγές – 900 άλογα ημερησίως.
Πέρα από τον κινεζικό παράγοντα και τα θεωρούμενα ως ατού της Πειραιώς, ως επενδυτικό πόλο οικονομικής, τουριστικής και πολιτιστικής ανάπτυξης, δεν θα πρέπει να ξεχάσουμε έναν ακόμη παράγοντα, που δεν αποκλείεται να παίξει στο ίδιο τερέν: Το Ιδρυμα Σταύρος Νιάρχος και το νεόκοπο Πολιτιστικό Κέντρο του Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος στο Φάληρο (απ’ όπου μίλησε και ο αμερικανός πρόεδρος Μπαράκ Ομπάμα). Το ίδρυμα «πατάει» καταρχάς με το ένα πόδι στην νότια πλευρά του άξονα και, με έναν τρόπο, είναι σημαντικό κομμάτι του, στεγάζοντας και δύο σημαντικά εθνικά πολιτιστικά ιδρύματα, την Εθνική Βιβλιοθήκη και την Εθνική Λυρική Σκηνή. Με εκπεφρασμένο (παραδείγματα: η αναβάθμιση της Πειραματικής Σκηνής στο Εθνικό, αλλά και της Βιβλιοθήκης στην Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών) τον στόχο του να συμβάλει σε πολιτιστικές δράσεις και θεσμούς και με δεδομένη την άρνηση – δις, κατά πληροφορίες – των φορέων κοινοτικών κονδυλίων να ενισχύσουν τον άξονα της Συγγρού (ως «Αστική Λεωφόρο Πολιτισμού και Επιχειρηματικότητας»), φαίνεται ότι μπορεί να στρέψει το πρόσωπο προς τον άξονα της Πειραιώς, συμπράττοντας ή ενισχύοντας.
Πέρα, πάντως, από την ιστορία και την ιστορικότητα του δρόμου, με βάση όλα τα παραπάνω και τις – ευοίωνες – συμπτώσεις ανάπτυξης (των τελευταίων μόλις μηνών, αν όχι εβδομάδων), το Μέγαρο Μαξίμου δεν φαίνεται να έχει την διάθεση να αγνοήσει τον τεράστιο φάκελο με τα σχέδια Ανάπλασης της Πειραιώς, παλαιότερα και αναθεωρημένα, που περιμένουν, απιθωμένα σε κάποιο γραφείο του. Δεν αποκλείεται δε αυτός ο φάκελος να καταλήξει στα γραφεία του οικονομικού επιτελείου, του υπουργείου Τουρισμού ή στο γραφείο της υπουργού Πολιτισμού Λυδίας Κονιόρδου, ανοίγοντάς της ένα νέο πεδίο για εργασία και επεξεργασία. Με ή χωρίς τα σχέδια μιας πιο ευρείας εκδοχής, που φέρεται να περιλαμβάνει και το Δημοτικό Θέατρο Πειραιά, από τη μια, και την επέκταση του άξονα ως το Εθνικό Θέατρο, το Ιδρυμα Θεοχαράκη, τα μουσεία της λεωφόρου Βασιλίσσης Σοφίας έως και το – κρατικό και δημόσιο πλέον – Μέγαρο Μουσικής Αθηνών, «προορισμούς» που αναφέρονται, κατά πληροφορίες, στις έρευνες για τα ενδιαφέροντα και τους στόχους και των κινέζων επισκεπτών. Δεν έχει παρά να ανατρέξει κάποιος σε παραφθορά της ρήσης από τον μύθο «Ανήρ κομπαστής» του Αισώπου: «Ιδού η Πειραιώς, ιδού και το πήδημα».