Καθώς ο κορονοϊός συνεχίζει την επέλασή του και δεκάδες εκατομμύρια άνθρωποι εργάζονται αναγκαστικά από το σπίτι τους σε όλο τον πλανήτη, προκύπτει ένα σημαντικό ερώτημα: Ποιος πληρώνει για το χαρτί υγείας και τον καφέ (ή το τσάι);
Σύμφωνα με τους Ολλανδούς, τα αφεντικά των εργαζομένων.
Και τι ποσό καλύπτουν; Περίπου 2 ευρώ ανά εργάσιμη ημέρα, κατά μέσο όρο.
Το ποσό αυτό προορίζεται να καλύπτει όχι μόνο τον καφέ, το τσάι και το χαρτί τουαλέτας που χρησιμοποιείται κατά τις ώρες εργασίας, αλλά επίσης το φυσικό αέριο, το ηλεκτρικό ρεύμα και το νερό, συν το κόστος απόσβεσης ενός γραφείου και μιας καρέκλας – όλα τα απαραίτητα για τα οποία κανένας εργαζόμενος σε χώρο γραφείου δεν φανταζόταν ποτέ ότι θα έπρεπε να βάλει το χέρι στην τσέπη.
«Κυριολεκτικά υπολογίσαμε πόσο τσάι υπάρχει σε ένα μέσο νοικοκυριό, άρα από εκεί δεν είναι δύσκολο να βρει κανείς το κόστος», δήλωσε η Γκάμπριελ Μπέτονβιλ, από το ίδρυμα NIBUD, που ασχολείται με τα οικονομικά των νοικοκυριών, χρηματοδοτείται κυρίως από την κυβέρνηση και ερευνά το επιπλέον κόστος της τηλεργασίας.
Οπως αναφέρει το ΑΠΕ-ΜΠΕ, τέτοιου είδους υπολογισμοί ίσως φαίνονται ασήμαντοι στην εποχή της πανδημίας, αλλά δεν είναι, καθώς οι ειδικοί προβλέπουν ότι η κρίση θα αφήσει κληρονομιά την τηλεργασία σε εκατομμύρια ανθρώπους.
Οι ολλανδικές αρχές έχουν ήδη αρχίσει να θέτουν σε εφαρμογή τα ευρήματα της έρευνας της NIBUD και τα επικαλούνται για να προσφέρουν στους υπαλλήλους που εργάζονται από το σπίτι τους «μπόνους» κορονοϊού, ύψους 363 ευρώ, για το 2020, ξεκινώντας από τον Μάρτιο, όταν η χώρα μπήκε σε lockdown.
Επισημαίνεται ότι τα 2 ευρώ την ημέρα αφορούν έναν μέσο εργαζόμενο με μέσο κόστος, αλλά το ποσό μπορεί να τροποποιηθεί ανάλογα με παράγοντες, όπως το κόστος θέρμανσης και ύδρευσης του σπιτιού ή την ποιότητα της μόνωσης. Δεν καλύπτει νέα έπιπλα, υπολογιστές, τηλέφωνα ή άλλο εξοπλισμό, που σύμφωνα με την NIBUD θα πρέπει να διατεθούν στους εργαζομένους από τους εργοδότες τους, εάν είναι απαραίτητος για την εργασία τους.
Αντίστοιχα μέτρα σε πολλές χώρες
Υπάρχουν και άλλες χώρες που προχωρούν σε κινήσεις για να προσαρμοστούν στην νέα πραγματικότητα της τηλεργασίας, γνωρίζοντας ότι πολλοί εργαζόμενοι δεν επιθυμούν ιδιαίτερα να επιστρέψουν στο καθεστώς πλήρους απασχόλησης από το γραφείο μόλις περάσει η πανδημία.
Η Ισπανία έχει αναγκάσει τους εργοδότες να καλύπτουν έξοδα για τη συντήρηση ενός γραφείου στο σπίτι και τον εξοπλισμό του. Η Γερμανία συζητά νομοσχέδιο που θα ενισχύει τα δικαιώματα των εργαζομένων στην τηλεργασία. Η Γαλλία έχει περάσει νόμο που τους προστατεύει από μηνύματα ηλεκτρονικού ταχυδρομείου εκτός των ωρών εργασίας. Η Βρετανία έχει αφήσει να εννοηθεί ότι ίσως χαλαρώσει τους κανόνες για έκπτωση φόρου σε εξοπλισμό που αφορά την εργασία κατά τη διάρκεια της πανδημίας.
«Η κυβέρνηση έχει δώσει ένα καλό παράδειγμα στην Ολλανδία», δήλωσε η Γιόσε Κάγκερ από το FNV, το μεγαλύτερο εργατικό συνδικάτο της χώρας, που θέλει όλοι οι εργαζόμενοι που δουλεύουν από το σπίτι τους να αποζημιωθούν βάσει του πλαισίου που παρουσίασε η NIBUD. «Μιλάμε για διαρθρωτικές, πάγιες δαπάνες τηλεργασίας», δήλωσε η ίδια.
Πολλά από τα μέλη του FNV και πάλι πρέπει να παρουσιαστούν στα γραφεία ή τις μονάδες μιας επιχείρησης, όπως αυτοί στα εργοστάσια της εταιρείας βαφών AkzoNobel και τα ζυθοποιεία της Heineken. Αλλά οι περισσότεροι τραπεζοϋπάλληλοι, οι εργαζόμενοι σε ασφαλιστικές εταιρείες, το προσωπικό τηλεφωνικών κέντρων και πολλοί άλλοι, εργάζονται από το σπίτι τους από τον Μάρτιο. Περίπου το 80% των ολλανδών εργαζομένων καλύπτονται από συλλογικές συμβάσεις εργασίας.
Η τράπεζα ABN Amro πληρώνει τους εργαζομένους της για να εξοπλίσουν το γραφείο στο σπίτι τους, αλλά τα καθημερινά έξοδα συνεχίζουν να αποτελούν θέμα. Ο εκπρόσωπος Γιάρκο ντε Σβαρτ δήλωσε ότι η τράπεζα δεν πιστεύει ότι οι υπάλληλοι θα εργαστούν ποτέ πάνω από τρεις ημέρες την εβδομάδα από το γραφείο.
Κάποιοι εργοδότες, όμως, αντιδρούν και τονίζουν ότι αυτού του είδους τα επιδόματα δεν πρέπει να δίνονται σε μία περίοδο που η κρίση του κορονοϊού πλήττει την παγκόσμια οικονομία.
Ο εκπρόσωπος της οργάνωσης ολλανδών εργοδοτών AWVN, Γιάνες βαν ντερ Βέλντε, δήλωσε ότι οι υπολογισμοί της NIBUD δεν αποτυπώνουν όλα τα επιδόματα που λαμβάνουν οι εργαζόμενοι που δουλεύουν από το σπίτι.
«Σε αυτό το αίτημα από τα συνδικάτα να λαμβάνουν όλοι αποζημίωση, διότι τώρα φτιάχνουν τον δικό τους καφέ στο σπίτι, μπορεί κανείς να επισημάνει ότι οι εργαζόμενοι έχουν τώρα αντ’ αυτού πολύ ελεύθερο χρόνο», δήλωσε ο ίδιος, αναφερόμενος στον χρόνο –κατά μέσο όρο μία ώρα ημερησίως– που εξοικονομούν οι εργαζόμενοι από τη μετακίνησή τους προς και από το γραφείο.
Και ενώ οι εργαζόμενοι θα πρέπει να αποζημιώνονται για το κόστος ενός γραφείου στο σπίτι, αυτό θα πρέπει να αντισταθμιστεί από μείωση αποζημιώσεων για τη μίσθωση οχημάτων και άλλων επιδομάτων για μετακινήσεις, πρόσθεσε ο ίδιος. «Δεν πρόκειται άνθρωποι, σχεδόν σε όλο τον κόσμο, να λάβουν έξτρα μπόνους και σίγουρα όχι κατά τη διάρκεια μιας οικονομικής ύφεσης».