Όλο και περισσότεροι συνεργάτες του πρώην πρωθυπουργού Γ. Παπανδρέου αποδίδουν την πτώση του το περασμένο φθινόπωρο και στην σύγκρουσή του με τους μετόχους των τραπεζών για το είδος των μετοχών που θα έπαιρνε το κράτος από την ανακεφαλαιοποίηση που θα προκαλούσε το πρώτο «κούρεμα» των ελληνικών ομολόγων το καλοκαίρι του 2011 (-21% επί της αξίας τους). «Κοινές, κοινές, κοινές» επαναλάμβανε τότε ο Παπανδρέου και ενώπιον της κοινοβουλευτικής του ομάδας.
Στο δεύτερο κούρεμα το ΠΑΣΟΚ μετέβαλε τη θέση του, το «κοινές» έγινε «κοινές μετοχές χωρίς ψήφο» καθώς και το κούρεμα ήταν πολύ μεγαλύτερο αλλά και κάτι άλλο αδιόρατο ίσως, όπως μία νέα προσαρμογή της σχέσης της πολιτικής με τις τράπεζες είχε συντελεστεί.
Εν τω μεταξύ στην Κύπρο μία απο τις Τράπεζες που δραστηριοποιούνται και στην Ελλάδα, η Marfin κατέγραφε μεγάλες ζημιές από το κούρεμα των ελληνικών ομολόγων αλλά και δάνεια που σε μεγάλο βαθμό είχε δώσει σε εταιρείες μετόχων. Η διοίκηση της το 2008 είχε ζητήσει να μην «προστατευτεί» με το πρώτο «πακέττο» Αλογοσκούφη, επιμένοντας στην εξαίρεσή της και όταν ετέθη το θέμα για την ποιότητα του χαρτοφυλακίου από τον προηγούμενο κεντρικό τραπεζίτη της Κύπρου κ Ορφανίδη ζητησε να ελεγχθούν όλες οι κυπριακές τράπεζες –δηλαδή και η Κύπρου– σε έναν από τους συνηθισμένους και αγαπημένους αντιπερισπασμούς του τότε ισχυρού της άνδρα κ Α.Βγενόπουλου. Οι Κύπριοι ενίσχυσαν με 1,8 δις την τράπεζα που ξέμενε από κεφάλαια αλλά τοποθέτησαν την διοίκηση που εκείνοι -οι εγγυητές- ήθελαν. Έτσι σήμερα οι κυπριακές εφημερίδες που αναφέρονται στο θέμα διαβάζονται ετσι:
«Λίγο πριν την ψηφοφορία ο Πρόεδρος της Βουλής, Γιαννάκης Oμήρου χαρακτήρισε πολύ κρίσιμη την συγκεκριμένη νομοθεσία και τόνισε ότι πρέπει να δοθούν απαντήσεις στον λαό και να στηλιτευθούν προσπάθειες και ενέργειες από τραπεζικές διοικήσεις που οδήγησαν στην παρούσα κατάσταση. «Χρέος όλων μας», τόνισε ο κ. Ομήρου, «να διερευνηθούν οι ευθύνες. Υπάρχει οικονομικό έγκλημα και πρέπει να υπάρξει διερεύνηση αυτών των ευθυνών».
»Ο νόμος που ψηφίστηκε ψες από τη Βουλή για την διαχείριση χρηματο-οικονομικών κρίσεων εγκρίθηκε το πρωί της Πέμπτης από το Υπουργικό Συμβούλιο και κατατέθηκε με την μορφή του κατεπείγοντος στη Βουλή για ψήφιση.
»Κατά τη διάρκεια της πολύωρης συνεδρίας της Επιτροπής Οικονομικών οι Βουλευτές προχώρησαν σε κατ’ άρθρο συζήτηση τόσο του νομοσχεδίου, όσο και του σχεδίου διατάγματος το οποίο κατατέθηκε ενώπιον της Επιτροπής και το οποίο εκδόθηκε κατόπιν εισήγησης της Κεντρικής Τράπεζας. Ως αποτέλεσμα της συζήτησης συμφωνήθηκαν αλλαγές οι οποίες κατά την κρίση της Επιτροπής παρέχουν ασφαλιστικές δικλείδες σε σχέση με την μελλοντική απόδοση των νομοθετικών ρυθμίσεων.
»Μεταξύ των αλλαγών τέθηκε πρόνοια να διασφαλιστεί ότι θα αρχίσει η υλοποίηση του σχεδίου αναδιάρθρωσης υποστήριξης του τραπεζικού οργανισμού με μορφή αποκοπών 12.5% σε σχέση με τις λειτουργικές δαπάνες και τις αποδοχές προσωπικού. Οι προτεινόμενες μειώσεις στο κόστος του μισθολογίου (μισθοί και ωφελήματα) θα γίνονται κλιμακωτά σε ετήσια βάση κατά 12.5%
»Περεταίρω η μείωση στα έξοδα προσωπικού αναμένεται να φτάσει το 10% για το 2012 σε επίπεδο ομίλου (σε σχέση με το 2011) και κατά επιπρόσθετο 8% για το 2013. Τα δε λειτουργικά έξοδα θα μειωθούν κατά 7% το 2012.
Με τις αλλαγές που εισηγήθηκε η Επιτροπή Οικονομικών διασφαλίζεται ότι οι μισθολογικές περικοπές δεν θα επηρεάσουν το χαμηλόμισθο προσωπικό, ενώ οι περικοπές σε κλιμακωτή βάση θα έχουν στόχο την αποκοπή αποδοχών πρωτίστως των Διευθυντικών στελεχών και των μελών του ΔΣ.
»Οι ετήσιες αποδοχές αξιωματούχων της υπό στήριξης τράπεζας, και άλλων διευθυντικών στελεχών αυτής, σε καμιά περίπτωση δεν θα υπερβαίνουν τις ετήσιες αποδοχές Γενικού Διευθυντή Υπουργείου.
»Η Επιτροπή Οικονομικών ζήτησε επίσης τον διορισμό ανεξάρτητου επαγγελματικού συμβούλου ο οποίος εντός δύο μηνών θα έχει υποχρέωση να υποβάλλει σχέδιο αναδιάρθρωσης αφού προηγουμένως εξασφαλίσει τη σύμφωνη γνώμη της Επιτροπής…»
(Πολίτης 18 Μαίου 2012)
Φυσικά υπάρχουν διαφορές. Η Marfin αγόρασε ομόλογα μιας άλλης χώρας, οι ελληνικές τράπεζες είχαν αγοράσει τα ομόλογα της χώρας τους και οι ελληνικές τράπεζες δεν ανακεφαλαιοποιήθηκαν με εθνικά κεφάλαια αλλά από την ΕΚΤ. Και αυτά πάντως είναι χρήματα φορολογουμένων. Και με αυτό ερχόμαστε στο «ψητό»: Γιατί αφού οι φορολογούμενοι έχουν την πλειοψηφία των κεφαλαίων των τραπεζών να μην καθορίζουν και την διοίκησή τους; Η απάντηση είναι πως τα κράτη είναι κακοί τραπεζίτες και ότι ακόμα και στις ΗΠΑ εκεί όπου ενισχύθηκαν οι τράπεζες δέν αλλάξαν οι διοικήσεις τους αλλά καθορίσθηκαν ορισμένοι από τους κανόνες της διοικησής τους (λίγοι είναι αλήθεια).
Ο ηγέτης του ΣΥΡΙΖΑ κ. Αλέξης Τσίπρας ανακοίνωσε ότι στη δική μας αγορά θα μετατρέψει σε κοινές τις μετοχές με τις οποίες το κράτος θα μετέχει έναντι των εγγυήσεών του στο μετοχικό κεφάλαιο των τραπεζών που θα ενισχύσει, όπως έκανε το ρεπουμπλικανικό κόμμα με το πρόγραμμα του Χάνκ Πώλσον στις ΗΠΑ. Μετά από αυτό οι ιδιώτες μέτοχοι των τραπεζών θα μπορούν να ξαναγοράσουν το μερίδιο στις τράπεζες και αν η χώρα έχει γυρίσει στη δραχμή θα μπορούν να το κάνουν και σχετικά φθηνά με τα χρήματα που έχουν –όσοι έχουν- στο εξωτερικό.
Καθώς ο σχηματισμός της Αριστεράς προσεγγίζει την εξουσία, παλαιοί και τωρινοί μέτοχοι των τραπεζών πλησιάζουν τον ΣΥΡΙΖΑ με κάθε λογής προτάσεις, ιδέες και προσφορές για να εντάξουν την ατζέντα του στην ατζέντα τους. Πιστεύουν ότι γνωρίζουν καλύτερα τις αγορές, καλύτερα από την πολιτική δύναμη που ανέρχεται. Και ότι την αποφασιστική στιγμή – όταν η χώρα δεν θα έχει άλλο εσωτερικό ή εξωτερικό στήριγμα – θα στρέψουν το κύμα στην κοίτη τους. Η πολιτική, όποια και νάναι, έχει τη νομιμοποίηση. Και δικαιούται τον τελευταίο λόγο, όπως δείχνει το κυπριακό παραδειγμα.