Αρνητικό παραμένει το ποσοστό αισιοδοξίας των επιχειρήσεων στην Ελλάδα για τέταρτη συνεχή χρονιά, σύμφωνα με τη νέα έρευνα International Business Report (IBR) της Grant Thornton. Μάλιστα, η Ελλάδα με ποσοστό -28% στο δεύτερο τρίμηνο κατατάσσεται ως ο απόλυτος ουραγός στην αισιοδοξία των επιχειρηματιών παγκοσμίως.
Αναλυτικότερα το ποσοστό αισιοδοξίας στο δεύτερο τρίμηνο του 2018 διολίσθησε δραματικά, παρά το γεγονός ότι στο προηγούμενο τρίμηνο του έτους η αισιοδοξία φαίνονταν να ανακάμπτει. Ως σημαντικότερους παράγοντες της απαισιοδοξίας τους, οι Έλληνες επιχειρηματίες αναφέρουν την οικονομική αβεβαιότητα (84%), τους κανονισμούς και τη γραφειοκρατία (66%) και την έλλειψη χρηματοδότησης (40%). Αξίζει να σημειωθεί ότι στην παγκόσμια κατάταξη η Ελλάδα βρίσκεται τελευταία, πίσω από την Τουρκία, την Αργεντινή, την Ιταλία, την Ιρλανδία αλλά και τη Μεγάλη Βρετανία, η οποία αντιμετωπίζει την αβεβαιότητα του Brexit. Στον αντίποδα, η αισιοδοξία των Ισπανών επιχειρηματιών κατατάσσεται δωδέκατη ανάμεσα σε 35 χώρες.
Οι αναπτυξιακές πρωτοβουλίες που σχεδιάζουν να λάβουν οι επιχειρηματίες στην Ελλάδα, μέσα στους επόμενους 12 μήνες, περιλαμβάνουν τη βελτίωση των πωλήσεων (72%), την ενίσχυση της παραγωγικότητας (56%), την αύξηση των επενδύσεων στο marketing (38%) και την ανάπτυξη νέων προϊόντων/υπηρεσιών (28%). Επιπλέον μια σημαντική μερίδα επιχειρηματιών σκέφτεται να επεκτείνει την δραστηριότητά του τόσο στο εξωτερικό (26%), όσο και στο εσωτερικό (24%). Τελευταίες στα μελλοντικά σχέδια των Ελλήνων επιχειρηματιών βρίσκονται οι προσλήψεις νέων ταλέντων (22%) και η πρόσβαση σε νέες μορφές χρηματοδότησης (16%).
Ο Βασίλης Καζάς, διευθύνων σύμβουλος της Grant Thornton στην Ελλάδα, αναφέρει χαρακτηριστικά: «Αναντίρρητα τα σημάδια της οικονομικής αβεβαιότητας επηρεάζουν έντονα τη χώρα μας. Ωστόσο, η αβεβαιότητα δεν είναι μόνο ελληνικό φαινόμενο, καθώς και οι μεγάλες οικονομίες της Ευρώπης παρουσίασαν απογοητευτικά στοιχεία σε ό,τι αφορά την αισιοδοξία των επιχειρηματιών. Στη Grant Thornton στην Ελλάδα δεσμευόμαστε, σε τέλμα καιρών, να αντιμετωπίσουμε με αισιοδοξία τις προκλήσεις της οικονομικής αβεβαιότητας με γνώμονα την καλύτερη αξιοποίηση των ευκαιριών για τους πελάτες και τους ανθρώπους μας».
Ισχυρά παραμένουν τα παγκόσμια οικονομικά μεγέθη, παρά τη διάχυτη αβεβαιότητα
Μετά από μια περίοδο αυξημένης αισιοδοξίας και δυναμικής οικονομικής ανάπτυξης, οι προβλέψεις για τις επιχειρήσεις το 2019 είναι σαφώς πιο επιφυλακτικές λόγω της διολίσθησης του παγκόσμιου κύκλου οικονομικής δραστηριότητας και της διάχυτης πολιτικής αβεβαιότητας.
Αναλυτικότερα, σύμφωνα με την έρευνα, η παγκόσμια αισιοδοξία βρίσκεται στο 39%, σημειώνοντας σημαντική πτώση κατά 15% από το 54% που είχε παρουσιάσει στο δεύτερο τρίμηνο του 2018. Πρόκειται για το χαμηλότερο ποσοστό από το τέταρτο τρίμηνο του 2016.
Παράλληλα σημειώνεται ότι η αβεβαιότητα, η οποία διαμορφώνεται στο 50%, είναι ο σημαντικότερος κίνδυνος που ελλοχεύει στο οικονομικό περιβάλλον για τις επιχειρήσεις. Η αύξηση της οικονομικής αβεβαιότητας κατά 22% από το δεύτερο τρίμηνο του 2018 αποδίδεται στη γεωπολιτική ένταση που επέφερε ο εμπορικός πόλεμος μεταξύ ΗΠΑ και Κίνας, αλλά και στην άνοδο του λαϊκισμού σε μεγάλες οικονομίες του δυτικού κόσμου, όπως η Ιταλία και η Ισπανία.
Ο δείκτης ευρωπαϊκού συναισθήματος μειώνεται κατά 18% και διαμορφώνεται στο 28% από το δεύτερο τρίμηνο του 2018, ενώ στο Ηνωμένο Βασίλειο η αισιοδοξία καταβαραθρώνεται στο 9% με το Brexit να επισκιάζει τις οικονομικές εξελίξεις. Επιπλέον οι προσδοκίες για τα έσοδα παρουσιάζουν απότομη πτώση στο 41%, ενώ οι προσδοκίες για την κερδοφορία κατέγραψαν μείωση της τάξης του 9% και διαμορφώθηκαν στο 39%.
Ωστόσο, παρά την αυξημένη αβεβαιότητα οι επιχειρήσεις εμφανίζονται αισιόδοξες για το μέλλον σε ποσοστό μεγαλύτερο του 60%. Αυτό φαίνεται στις εξαγωγές όπου μόνο το 11% των επιχειρήσεων προσδοκά μείωση. Επιπρόσθετα το 84% των επιχειρήσεων παγκοσμίως προσδοκά είτε ότι τα έσοδά θα παραμείνουν στα ίδια επίπεδα, είτε ότι θα αυξηθούν.
Παρά τις δυσοίωνες παγκόσμιες προβλέψεις και την επιβράδυνση του ρυθμού ανάπτυξης του ΑΕΠ σε πολλές προηγμένες οικονομίες, οι ευρύτερες περιοχές της Ασίας-Ειρηνικού και της Λατινικής Αμερικής κατάφεραν να υπερκεράσουν την διάχυτη ματαιοδοξία. Για παράδειγμα στην περιοχή της Ασίας-Ειρηνικού η αισιοδοξία βρίσκεται στο 57%, ποσοστό που αντιπροσωπεύει την οικονομική ολοκλήρωση της περιοχής, τη συνεργασία μεταξύ των χωρών της Νοτιοανατολικής Ασίας και τη μείωση της εμπορικής εξάρτησης από την Κίνα.
Ο κ. Καζάς αναφέρει: «Οι επιχειρήσεις στην πραγματική οικονομία παραμένουν αισιόδοξες επειδή γνωρίζουν πως θα συνεχίσουν να αναπτύσσονται μαζί με τις θετικές προβλέψεις για την ανάπτυξη του παγκόσμιου ΑΕΠ. Παρά το γεγονός ότι οι χρηματοπιστωτικές αγορές είναι ιδιαίτερα ασταθείς, τα οικονομικά μεγέθη παραμένουν ισχυρά και υπάρχουν ευκαιρίες».
Παραδοσιακά, σε περιόδους οικονομικής αβεβαιότητας οι πρόσθετες δαπάνες και οι επενδύσεις φαντάζουν παράλογες για πολλές επιχειρήσεις. Σε τέτοιου είδους περιόδους συνήθως οι επιχειρήσεις επιλέγουν να ενισχύσουν τις υπάρχουσες δραστηριότητές τους και να μειώσουν ή να διακόψουν τις περαιτέρω επενδύσεις. Ωστόσο, οι επενδύσεις σε δεξιότητες και υποδομές σε μια τέτοια περίοδο μπορούν να βελτιώσουν την κερδοφορία των επιχειρήσεων και να αποφέρουν οφέλη όταν η οικονομία επιστρέψει σε φυσιολογικούς ρυθμούς.
Ο κ. Καζάς, τονίζει ότι «Τα στοιχεία της IBR δείχνουν ότι το κλίμα για τις επιχειρήσεις δεν θα είναι τόσο θετικό όσο ήταν το 2018, καθώς ο κύκλος της οικονομικής δραστηριότητας σε παγκόσμια κλίμακα διολισθαίνει. Ωστόσο, οι προβλέψεις για ύφεση αποτελούν την εξαίρεση και όχι τον κανόνα καθώς και το ΔΝΤ προβλέπει παγκόσμιο οικονομικό ρυθμό ανάπτυξης της τάξης του 3.5%. Αυτό που παρατηρούμε είναι η επιστροφή στην κανονικότητα με περισσότερο ισορροπημένους και βιώσιμους ρυθμούς ανάπτυξης για τις οικονομίες».
*Αξίζει να σημειωθεί ότι η έρευνα International Business Report (IBR) της Grant Thornton συγκέντρωσε απαντήσεις από 5.000 επιχειρήσεις σε 35 οικονομίες, συμπεριλαμβανομένων των G20.