Οι απόψεις του συχνά απηχούν τη γενικευμένη αίσθηση που κυριαρχεί στους οικονομικούς κύκλους εδώ στην Ουάσινγκτον, ιδίως για τις εξέλιξεις που λαμβάνουν χώρα στην Ευρωζώνη και τη χώρα μας. Ο οικονομολόγος Τζέικομπ Κίρκεργκάαρντ, από το φημισμένο οικονομικό think tank Peterson Institute με έδρα την Ουάσινγκτον, δεν υπήρξε ποτέ ιδιαίτερος φαν του Τσίπρα. Δεν άλλαξε μάλιστα την άποψή του για τον τελευταίο ούτε δύο χρόνια πριν, όταν ο Πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ πραγματοποίησε την πρώτη επίσημη επίσκεψή του στην Ουάσινγκτον, με σκοπό να πείσει το οικονομικό κατεστημένο της αμερικανικής πρωτεύουσας όχι τόσο για το αριστερό ριζοσπαστισμό του όσο για την μετριοπάθεια που διαπνέει τον ίδιο και το κόμμα του. Σήμερα, στην τελική ευθεία για μια νέα κρίσιμη εκλογική αναμετρηση στην Ελλάδα, το protagon συνάντησε τον Κίρκεργκάαρντ στο γραφείο του, κοντά στην κεντρική πλατεία Dupont Circle στην Ουάσινγκτον, απ' όπου παρακολουθεί στενά τα όσα συμβαίνουν στη χώρα μας. Καθισμένος μπροστά στον υπολογιστή του με δεκάδες κομμένα αποκόμματα του διεθνούς τύπου για την Ελλάδα, ο Κίρκεργκααρντ αναφέρθηκε σε όλους εκείνους τους λόγους που- κατά την άποψή του- οι πρόωρες εκλογές και το ενδεχόμενο ανόδου του ΣΥΡΙΖΑ στην εξουσία συνιστούν ρίσκο για τη χώρα μας.
Διαβάζουμε και ακούμε από τους αναλυτές στο εξωτερικό ότι οι πρόωρες εκλογές είναι ρίσκο για την Ελλάδα. Συμμερίζεστε αυτήν την άποψη;
Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι αυτήν την στιγμή η Ελλάδα αποτελεί το νούμερο ένα παράγοντα αβεβαιότητας για την Ευρωζώνη. Η αβεβαιότητα έχει να κάνει με την προκήρυξη των πρόωρων εκλογών στην χώρα που πολλοί προεξοφλούν- και όχι άδικα- ότι ενέχουν τον κίνδυνο μετάδοσης της κρίσης αναλόγως του εκλογικού αποτελέσματος και της μετέπειτα διαχείρισής του. Ήδη τις τελευταίες εβδομάδες έχουμε γίνει μάρτυρες αυτής της αναταραχής στις αγορές και πολύ φοβάμαι ότι τα χειρότερα είναι μπροστά μας, από τη στιγμή που οι πολιτικές δυνάμεις της Ελλάδας δεν κατάφεραν να αποφύγουν τις πρόωρες εκλογές στη χώρα. Αν η εξέλιξη ήταν διαφορετική και δεν προέκυπταν πρόωρες εκλογές, είναι βέβαιο ότι η εξέλιξη των πραγμάτων θα ήταν διαφορετική με πρώτη και κύρια την ανάκαμψη του ελληνικού Χρηματιστηρίου που αυτήν την στιγμή το βλέπουμε να βουλιάζει ολοένα και περισσότερο. Λόγω της πολιτικής αβεβαιότητας η Ελλάδα οδηγείται με μαθηματική ακρίβεια πίσω σε μία νέα ύφεση.
Οι εκλογές είναι αυτές που δημιουργούν την αβεβαιότητα ή η εκλογική δυναμική που εμφανίζεται να διαθέτει ο ΣΥΡΙΖΑ;
Ας είμαστε ειλικρινείς: όλοι συνομολογούν- ιδίως στο εξωτερικό- ότι αν στις επερχόμενες εκλογές αναδειχθεί μια κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ, η αβεβαιότητα στις αγορές θα είναι γενικευμένη. Λόγω ακριβώς αυτής της εξέλιξης οι επενδυτές θα διακατέχονται από ανασφάλεια για το τι μέλλει γενέσθαι στην Ελλάδα με μια κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ, με αποτέλεσμα να πουλούν τα ελληνικά ομόλογα με την οικονομία να μπαίνει και πάλι στη μέγγενη της κρίσης όπως την ζήσαμε στο αποκορύφωμά της στα μέσα του 2012.
Μια μεγάλη μερίδα του κόσμου στην Ελλάδα αναρωτιέται προς τι αυτή η "φρενίτιδα" για το ενδεχόμενο ανάδειξης μιας κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ. Θεωρείται ότι είναι τόσο επικίνδυνος όσο εμφανίζεται ότι είναι; Κι αν ναι, για ποιον λόγο;
Ο λόγος είναι απλός. Διότι σχεδόν κανείς δεν πιστεύει ότι τα στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ έχουν καθαρή εικόνα για το ποια θα είναι η οικονομική στρατηγική που θα ακολουθήσουν τόσο σε μακροπρόθεσμο επίπεδο για την ανάπτυξη της ελληνικής οικονομίας, όσο κυρίως σε βραχυπρόθεσμο όταν κληθούν βρεθούν στο ίδιο τραπέζι απέναντι στους Ευρωπαίους εταίρους αλλά και το ΔΝΤ και να διαπραγματευτούν. Η ανησυχία όσων παρακολουθούν τις εξελίξεις στην Ελλάδα και πιο συγκεκριμένα την εκλογική δυναμική του ΣΥΡΙΖΑ εδράζεται στην αντίληψη που φαίνεται ότι έχει εδραιωθεί στο εσωτερικό του και σύμφωνα με την οποία τα στελέχη του θεωρούν ότι μπορούν να διαπραγματευτούν καλύτερα με την τρόικα από την σημερινή κυβέρνηση. Πιστεύω ότι πρόκειται για μια λανθασμένη αντίληψη καθώς ελάχιστοι είναι αυτοί- τόσο εδώ στην Ουάσινγκτον όσο και τις Βρυξέλλες- που πιστεύουν ότι μια ενδεχόμενη κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ στην Ελλάδα θα εξαναγκάσει την τρόικα να δώσει ανταλλάγματα και χαριστικές διευκολύνσεις τις οποίες δεν έδωσε στη σημερινή κυβέρνηση Σαμαρά- Βενιζέλου. Η άποψη που κυριαρχεί στους οικονομικούς κύκλους της Ουάσινγκτον είναι ότι η τρόικα θα έχει μια εξίσου σκληρή στάση έναντι του κ. Τσίπρα ως Πρωθυπουργού, όπως την είχε μέχρι και σήμερα έναντι των δύο κυβερνητικών εταίρων ΝΔ και ΠΑΣΟΚ. Η Ευρωζώνη δεν πρόκειται να δεχθεί τελεσίγραφα και εκβιασμούς, όπως ο ΣΥΡΙΖΑ άλλοτε αφήνει να εννοηθεί και άλλοτε το λέει ξεκάθαρα ότι θα κάνει αν έρθει στην εξουσία.
Τι σημαίνει κατά την άποψή σας αυτό που λέει ο ΣΥΡΙΖΑ ότι σε περίπτωση που εκλεγεί κυβέρνηση, στην Ελλάδα δεν θα υπάρχει μνημόνιο;
Τα πραγματα είναι πολύ απλά για το τι θα συμβεί αν ο ΣΥΡΙΖΑ αρνηθεί να μπει σε διαδικασία διαλόγου με την τρόικα, αν δηλαδή επιμείνει ότι θα σκίσει το Μνημόνιο και ότι θα καταργήσει τα νομοθετήματα που απορρέουν από αυτό. Αυτό πρακτικά θα σημαίνει ότι η Ελλάδα δεν θα έχει πλέον δημοσιονομικό πρόγραμμα με την ευρωπαϊκή κοινότητα και το ΔΝΤ, πράγμα το οποίο εκ του αποτελέσματος θα οδηγήσει στο σημείο τα ελληνικά ομόλογα να αποκλειστούν από τη στήριξη της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, δημιουργώντας έναν άνευ προηγουμένο ασφυκτικό κλοιό για το τραπεζικό σύστημα που, υπό προϋποθέσεις, μπορεί να οδηγήσει σε σοβαρή φυγή κεφαλαίων και, κατ' επέκταση, επιβολή του μέτρου του περιορισμού αναλήψεων, κάτι δηλαδή αντίστοιχο που είδαμε να συμβαίνει στην Κύπρο πριν περίπου ενάμιση χρόνο. Ο ΣΥΡΙΖΑ μέχρι σήμερα δεν έχει απαντήσει στις προκλήσεις αυτές και δεν έχει πει στον ελληνικό λαό τι θα κάνει ως κυβέρνηση στην περίπτωση που η Ελλάδα καταλήξει να έχει την ίδια αντιμετώπιση που είχε από τις αγορές και τους εταίρους της το 2012, όταν βρισκόταν πραγματικά στο χείλος της χρεοκοπίας.
Η σημερινή κυβέρνηση δεν απέσπασε όσα θα περίμενε από την τρόικα σε επίπεδο χαλάρωσης της λιτότητας και των δημοσιονομικών στόχων. Γιατί αποκλείετε το ενδεχόμενο μια κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ να τα καταφέρει καλύτερα;
Κατά την άποψή μου δεν υπάρχει πιθανότητα οι Ευρωπαίοι να μην απαντήσουν σε μια ενδεχόμενη κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ με παραπλήσιο τρόπο που μέχρι σήμερα απαντούν στη σημερινή κυβέρνηση, περιμένοντας και από τη σημερινή και από την επόμενη κυβέρνηση να εφαρμόσουν το ίδιο πλαίσιο δημοσιονομικών στόχων και μεταρρυθμίσεων που ζητούν από την Ελλάδα. Αν αυτό δεν εφαρμοστεί ή αν ενδεχόμενη κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ αρνηθεί να το εφαρμόσει, τότε φοβάμαι ότι θα δούμε το σπιράλ της κρίσης να επαναλαμβάνεται με τον ίδιο τρόπο που το είδαμε να ξεδιπλώνεται το 2012.
Δίνεται ωστόσο η αίσθηση από το εξωτερικό ότι ο Τσίπρας και ο ΣΥΡΙΖΑ δεν θεωρούνται η ίδια απειλή που θεωρούνταν το 2012. Συμφωνείτε ότι υπάρχει μια στροφή πλεύσης προς το μετριοπαθέστερο;
Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι ο Τσίπρας και κάποια στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ εμφανίζονται να είναι πιο μετριοπαθή σε σχέση με τα όσα έλεγαν το 2012. Αυτό όμως δεν μετράει τόσο πολύ, όσο το γεγονός ότι οι αγορές μέχρι και σήμερα ακόμα βλέπουν ότι ο Τσίπρας δεν έχει μια συγκεκριμένη και αξιόπιστη πολιτική πλατφόρμα για να βγάλει την Ελλάδα από την κρίση. Ο ΣΥΡΙΖΑ δεν έχει μία καθαρή στρατηγική για το πώς θα αντιμετωπίσει την υπάρχουσα κατάσταση στην Ελλάδα. Ακόμα κι αν ο ΣΥΡΙΖΑ σήμερα δεν είναι τόσο ριζοσπαστικός όσο εμφανιζόταν να είναι μέχρι πρότινος, εξακολουθεί να μην έχει ένα στέρεο και συνεκτικό σχέδιο εξόδου της Ελλάδας από την κρίση. Φερ' ειπείν είναι αναξιόπιστο να λες ότι θα ακυρώσεις κομμάτια της συμφωνίας με την τρόικα, διότι αν το κάνεις αυτό το βέβαιο είναι ότι η χώρα θα οδηγηθεί στην ύφεση και σε μία νέα κρίση ξανά. Οι Έλληνες ψηφοφόροι μπορεί να μην είναι ικανοποιημένοι από τη σημερινή κατάσταση στην Ελλάδα, αλλά πρέπει να γνωρίζουν ότι αν είναι διατεθειμένοι να εκλέξουν μια κυβέρνηση που θα ακυρώσει τις συμφωνίες που έχουν γίνει με την τρόικα, τότε αυτό θα αποτελέσει ένα μεγάλο ρίσκο.
Είναι γνωστό ότι οικονομικοί κύκλοι εδώ στην Ουάσινγκτον αλλά και στην Ευρώπη θα ήθελαν να δουν μια κυβέρνηση ευρύτερης πολιτικής συναίνεσης στην Ελλάδα. Για ποιον λόγο προκρίνεται μία τέτοια εξέλιξη ως "λύση" στον γόρδιο δεσμό της πολιτικής αστάθειας στην Ελλάδα;
Πράγματι, αυτό που περιμένουν από το εξωτερικό να δουν στην Ελλάδα είναι να υπάρξει επιτέλους σε μακροπρόθεσμο επίπεδο ένας βαθμός πολιτικής συνεννόησης στην Ελλάδα. Αυτός είναι ο μόνος τρόπος για να πειστεί η τρόικα προς την κατεύθυνση να είναι πιο διαλλακτική και λιγότερο απαιτητική σε ζητήματα που αφορούν κυρίως τους δημοσιονομικούς στόχους. Αν οι Έλληνες πολιτικοί και τα πολιτικά κόμματα οδηγούνταν σε μία κυβέρνηση εθνικής ενότητας, το ΔΝΤ και οι Ευρωπαίοι θα ήξεραν ότι υπάρχει πολιτική βούληση πίσω από τις δεσμεύσεις που η Ελλάδα αναλαμβάνει ώστε αυτές να υλοποιηθούν. Αν ο ελληνικός θέλει πραγματικά να βγει από την κρίση, πρέπει να πιέσει ώστε να δημιουργηθεί μία κυβέρνηση εθνικού σκοπού που θα διαπραγματευτεί με τη διεθνή και ευρωπαϊκή κοινότητα. Μόνον έτσι η τρόικα θα επιδείξει τη μεγαλύτερη διαλλαξία που ζητάει η Ελλάδα.