Λένε ότι ένας προορισμός πρέπει πρώτα να αρέσει στους κατοίκους του για να αρέσει και στους επισκέπτες.
Στο «Λονδίνο γίνεσαι Λονδρέζος», είπε ο γενικός γραμματέας του Παγκόσμιου Οργανισμού Τουρισμού (ΠΟΤ) Ταλέμπ Ριφάι, στο πλαίσιο της συνάντησης στη World Travel Market, στη βρετανική πρωτεύουσα. Ηθελε να δείξει με το επιχείρημά του αυτό πώς η μια πόλη σε βάζει στους οργανωμένους ρυθμούς της. Πώς σε κατευθύνει και σε ενσωματώνει, ώστε να διαχειριστεί με επιτυχία τα εκατομμύρια που την επισκέπτονται: μπορείς, για παράδειγμα, να βγάλεις πριν καν ταξιδέψεις εισιτήριο για το τρένο, ή την κάρτα του μετρό και των άλλων μέσων μεταφοράς. Σχεδόν πριν φτάσεις έχεις ήδη οργανώσει κάθε σου κίνηση. Αλλά και όταν την επισκέπτεσαι έχεις πληροφόρηση για ό,τι χρειαστείς.
Στην Αθήνα οι τουρίστες φαίνεται ότι πλέον παρατηρούν στοιχεία από την καθημερινότητα των κατοίκων της. Δημόσια καθαριότητα, ασφάλεια στην πόλη, αστυνόμευση, μέσα μαζικής μεταφοράς, απουσία πρασίνου, ηχορύπναση, πεζοδρόμια… Αλλά και θέματα που τους αφορούν περισσότερο, αφού έρχονται ως επισκέπτες σε μια πόλη που δεν γνωρίζουν: ανεπαρκής σήμανση και πληροφόρηση για τα δρώμενα στην πόλη. Η ικανοποίησή τους μειώθηκε από πέρυσι. Μόνο ο πολιτισμός και η διασκέδαση κερδίζουν τις εντυπώσεις τους, ξεπερνώντας το οκτώ στην κλίμακα με άριστα το δέκα. Η ασφάλεια και η καθαριότητα παρέμειναν στα ίδια μέτρια επίπεδα. Αλλά και το ποσοστό των τουριστών που θα σύστηνε την πόλη σε άλλους περιορίστηκε από 96% το 2014 σε 91% το 2017.
Όλα αυτά σε μια περίοδο όπου η ελληνική πρωτεύουσα καταγράφει διαρκώς άνοδο σε δημοσιότητα, ζήτηση και αφίξεις. «Τα ποσοτικά στοιχεία είναι θετικά και διαρκώς αυξανόμενα». Όμως «η ικανοποίηση από την εμπειρία στην πόλη μειώθηκε», είπε ο πρόεδρος της Ενωσης Ξενοδόχων Αθηνών – Αττικής και Αργοσαρωνικού (ΕΞΑΑΑ) Αλέξανδρος Βασιλικός, στην 47η Τακτική Γενική Συνέλευση την Τετάρτη. Επισημαίνοντας την έλλειψη μεσο-μακροπρόθεσμης στρατηγικής για τον προορισμό. «Πού πάμε, πώς, πότε και γιατί; Θα πρέπει να μας προβληματίσει εξαιρετικά η κατάσταση της πόλης μας. Σταδιακά η Αθήνα χάνει», προειδοποίησε.
Με βάση τα αποτελέσματα της έρευνας ικανοποίησης τουριστών των δύο τελευταίων χρόνων (2016 και 2017) που επεξεργάστηκε η gbr consulting, η συνολική αξιολόγηση της εμπειρίας τους από 8/10 το 2015, μειώθηκε σε 7,9/10 το 2016 και σε 7,7/10 το 2017, ενώ το ποσοστό των τουριστών που θα σύστηνε την Αθήνα σε άλλους μειώθηκε σταδιακά από 95% το 2015, σε 94% το 2016 και σε 91% το 2017.
«Η περίοδος που διανύουμε μοιάζει επικίνδυνα με την προ-Ολυμπιακή περίοδο», τόνισε ο κ. Βασιλικός, αναφερόμενος και στην αλλοίωση της προσφοράς. Οι κλίνες που νοικιάζονται σε ηλεκτρονικές πλατφόρμες «ξεπερνούν πλέον τις ξενοδοχειακές», είπε, χαρακτηρίζοντας τα «καταλύματα frozen yogurt». Και αναρωτήθηκε: «Πόσα καταλύματα σηκώνει μια πόλη; Η αναβάθμιση της Αθήνας θα έρθει με ημιυπόγεια στο Κουκάκι;». Εφέτος η Αθήνα δεν είναι η φθηνότερη πόλη ανάμεσα στους ανταγωνιστικούς της προορισμούς. Όχι όμως γιατί οι τιμές της έχουν ανέβει τόσο – ακόμα είναι χαμηλότερα από τα επίπεδα του 2008 – αλλά λόγω της θεαματικής πτώσης στις τιμές της Κωνσταντινούπολης.
Από τον Σεπτέμβριο του 2008 έως τον Σεπτέμβριο του 2017 οι αφίξεις στο αεροδρόμιο «Ελ. Βενιζέλος» αυξήθηκαν κατά 40%. Τα στοιχεία Σεπτεμβρίου 2017 δείχνουν ότι υπήρξε αύξηση 4,9% στις διεθνείς αφίξεις. Έως και τον Σεπτέμβριο οι αριθμοί στα ξενοδοχεία της πρωτεύουσας ήταν ανοδικοί. Η πληρότητα ενισχύθηκε κατά 4,1% και η μέση τιμή δωματίου 4,2%. Και τον Οκτώβριο κατά 4,2% και 4,6%, αντίστοιχα, φανερώνοντας τη δυναμική του προορισμού. «Βρισκόμαστε όμως σε καθεστώς υπερφορολόγησης και αθέμιτου ανταγωνισμού», αλλά και «επικίνδυνης καθυστέρησης σε καταλυτικές επενδύσεις», είπε ο πρόεδρος της ΕΞΑΑΑ, σημειώνοντας ότι το αεροδρόμιο στο Ελληνικό έκλεισε πριν 17 χρόνια και το μητροπολητικό συνεδριακό κέντρο ακόμα εκκρεμεί.
Τα ξενοδοχεία της Αθήνας δεν καταγράφουν περισσότερες από τρία εκατομμύρια αφίξεις αλλοδαπών, με μέση διάρκεια διαμονής τις 2,2 νύχτες. Ανταγωνίστριες πόλεις εξακολουθούν να προσελκύουν διπλάσιους επισκέπτες, όπως η Ρώμη με 7,4 εκατομμύρια αφίξεις σε ξενοδοχεία, ή η Βαρκελώνη με 7,2 εκατομμύρια (στοιχεία gbr 2016).
Ενδιαφέρον έχει επίσης ότι μειώθηκε ο αριθμός των αξιοθέατων που επισκέπτονται οι τουρίστες. Το παραλιακό μέτωπο και οι παραλίες της Αθήνας είναι γνωστές μόνο στο 60% των ξένων και 4 στους 10 επισκέπτες συμμετείχαν σε κάποια οργανωμένη ξενάγηση. Τα νησιά του Σαρωνικού εξάλλου παραμένουν άγνωστα στην πλειονότητα.
Συνοψίζοντας: Στο «Λονδίνο γίνεσαι Λονδρέζος». Στην Αθήνα;
ΥΓ Στη διάρκεια της 47ης Γενικής Συνέλευσης η ΕΞΑΑΑ και η FORUM A.E. απένειμαν τιμητική διάκριση στον ιδρυτή της έκθεσης ΧΕΝΙΑ Αναστάσιο Κούμανη, πρωτεργάτη του ελληνικού τουρισμού, για το έργο του.