Πώς λειτουργεί αποδοτικά μια επιχειρηματική αυτοκρατορία η αξία της οποίας υπολογίζεται σε εκατοντάδες δισεκατομμύρια δολάρια; Επιδιώκοντας να απαντήσει στο εν λόγω ερώτημα η αμερικανική ειδησεογραφική ιστοσελίδα Axios επέλεξε να δημοσιεύσει ένα απόσπασμα από την ετήσια έκθεση της Amazon προς τους μετόχους της. Σε αυτό ο Τζεφ Μπέζος συνοψίζει «επτά σημαντικά πράγματα που μάθαμε (έως τώρα) όσον αφορά τις υψηλές προδιαγραφές σε μια οργάνωση» στην εποχή της «ενδυνάμωσης των καταναλωτών».
Σύμφωνα με τον ιδρυτή και διευθύνοντα σύμβουλο της Amazon, διοικώντας μια επιχείρηση, ανεξάρτητα από το μέγεθός της, θα πρέπει κανείς να έχει κατά νου τα εξής:
1) Οτι τα πάντα διδάσκονται και πως οι άνθρωποι συνήθως μαθαίνουν μέσω παραδειγμάτων. «Οι υψηλές προδιαγραφές είναι μεταδοτικές» επισημαίνει ο Μπέζος.
2) Για τον άνθρωπο με προσωπική περιουσία άνω των 120 δισ. δολαρίων, «οι υψηλές προδιαγραφές μαθαίνονται ξεχωριστά σε κάθε τομέα ενδιαφέροντος. Η κατανόηση αυτού του σημείου είναι σημαντική, γιατί σε διατηρεί ταπεινό. Μπορεί να θεωρείς πως είσαι ένας εργαζόμενος υψηλών προδιαγραφών, αλλά θα εξακολουθείς να έχεις αδύναμα σημεία».
3) Ιδιαίτερη σημασία έχουν επίσης η καλή αντίληψη και ο ρεαλισμός. «Πρώτα πρέπει να είσαι ικανός να αναγνωρίζεις τι είναι καλό και μετά να έχεις ρεαλιστικές φιλοδοξίες όσον αφορά το πόσο δύσκολο είναι να το επιτύχεις».
4) Επικαλούμενος την εμπειρία μιας φίλης του που ξαφνικά θέλησε να μάθει να εκτελεί την τέλεια κατακόρυφο μέσα σε δύο, μόλις, εβδομάδες, αντί για έξι μήνες που απαιτούνται συνήθως, ο Τζεφ Μπέζος θέλησε να τονίσει πως «οι μη ρεαλιστικές απόψεις… σκοτώνουν τις υψηλές προδιαγραφές».
5) Ενα άλλο αξιοσημείωτο χαρακτηριστικό σχετικά με τον τρόπο διοίκησης της Amazon είναι το γεγονός ότι στις συσκέψεις δεν χρησιμοποιούνται ποτέ σλάιντ, καθώς οι εργαζόμενοι καλούνται να γράψουν τις όποιες απόψεις και ιδέες τους σε λιγότερο από έξι σελίδες και με τρόπο αφηγηματικό. Οι αναφορές αυτές διαβάζονται σιωπηλά από τον καθένα στην αρχή κάθε συνάντησης. «Τα μεγάλα υπομνήματα γράφονται και ξαναγράφονται, μοιράζονται μεταξύ συναδέλφων από τους οποίους ζητείται να προβούν σε βελτιώσεις, αφήνονται στην άκρη για μία, δύο ημέρες και μετά συντάσσονται ξανά με καθαρό μυαλό». Πρέπει, επίσης, να σημειωθεί ότι στις εν λόγω εκθέσεις της Amazon οι εκάστοτε συντάκτες δεν υπογράφουν ποτέ με το όνομά τους, καθώς η κάθε αναφορά αποτελεί προϊόν συνεργασίας.
6) Για τις δεξιότητες των εργαζομένων ο (σχεδόν) αυτοδημιούργητος μεγιστάνας του πλούτου υπενθυμίζει ότι «ο προπονητής του ράγκμπι δεν πρέπει να ξέρει πώς να πασάρει και ένας σκηνοθέτης δεν πρέπει να είναι ικανός να υποδύεται. Αλλά και οι δύο πρέπει να μπορούν να αναγνωρίζουν τις υψηλές προδιαγραφές».
7) Τέλος, όσον αφορά το όφελος της τήρησης υψηλών προδιαγραφών σε μια επιχείρηση, ο Μπέζος υποστηρίζει πως «η κουλτούρα των υψηλών προδιαγραφών προστατεύει το αόρατο αλλά ιδιαίτερα σημαντικό έργο, που επιτελείται σε κάθε εταιρεία. Το έργο που ολοκληρώνεται όταν δεν παρακολουθεί κανένας. Σε μια κουλτούρα των υψηλών προδιαγραφών, η ποιοτική εργασία αποτελεί αυτή καθ’ αυτή μια επιβράβευση. Οι υψηλές προδιαγραφές έχουν πλάκα!» ανέφερε χαρακτηριστικά, υπενθυμίζοντας ακόμη ότι έπειτα από 13 χρόνια λειτουργίας η υπηρεσία Amazon Prime έχει ξεπεράσει τους 100 εκατομμύρια συνδρομητές, επί πληρωμή, φυσικά, ενώ η μητρική εταιρεία απέστειλε πέρυσι σε όλον τον κόσμο περισσότερα από 5 δισεκατομμύρια προϊόντα.
Αθλιες συνθήκες, ιδιαίτερα χαμηλοί μισθοί
Την ίδια ώρα, ωστόσο, φαίνεται πως ένα ακόμα μαύρο σύννεφο έχει αρχίσει να πλανάται πάνω από την αυτοκρατορία της Amazon. Σε εκτενές ρεπορτάζ στο The Atlantic η αμερικανίδα δημοσιογράφος Αλάνα Σέμιουελς περιγράφει την οργή πολλών διεθνών brands που κατηγορούν την Amazon και το μεγάλο αφεντικό της ότι δεν λαμβάνουν τα απαραίτητα μέτρα ούτως ώστε να μην καταλήγουν προϊόντα–μαϊμού στις ιστοσελίδες του μεγαλύτερου ηλεκτρονικού πολυκαταστήματος στον πλανήτη.
Μετά τη θύελλα που ξέσπασε με αφορμή τις άθλιες, έως απάνθρωπες, συνθήκες εργασίας που επικρατούν σε πολλά από τα κέντρα διαλογής και αποστολής της Amazon ανά τον κόσμο αλλά και τους ιδιαίτερα χαμηλούς μισθούς που λαμβάνουν οι εργαζόμενοι –ειδικά γνωρίζοντας ότι ο Τζεφ Μπέζος κερδίζει μέσα σε 30 δευτερόλεπτα όσα ένας υπάλληλος του σε έναν μήνα– ένα νέο μέτωπο έχει ανοίξει για την εταιρεία.
Από τη μία πλευρά οι εκπρόσωποί της δηλώνουν ό,τι κάνουν ότι μπορούν για την πάταξη της διακίνησης «μαϊμούδων» από την πλατφόρμα της. Από την άλλη μεριά, ωστόσο, σημαντικές μάρκες αναφέρουν πως βρίσκονται στα πρόθυρα της χρεοκοπίας, εξαιτίας των κινεζικών, κυρίως, προϊόντων που εκμεταλλεύονται προς όφελός τους το όνομα και την αξιοπιστία της Amazon. Κάποιες επιχειρήσεις επιλέγουν να προσφύγουν στη Δικαιοσύνη αλλά το κόστος είναι απαγορευτικό για τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις. «Το πραγματικό πρόβλημα έγκειται στο ότι είναι δυνατή η δημιουργία ενός λογαριασμού στην Amazon με τη χρήση ψευδών στοιχείων: οι πάροχοι διαδικτυακών υπηρεσιών δεν υποχρεούνται να ελέγχουν εάν οι πωλητές παρείχαν ακριβή στοιχεία κατά την εγγραφή τους», υποστηρίζουν. Αλλά η Amazon δεν φέρει καμία νομική ευθύνη για το γεγονός αυτό. Τουλάχιστον προς παρόν, γιατί εκτιμάται πως σύντομα το όλο ζήτημα θα απασχολήσει και τα μέλη του αμερικανικού Κογκρέσου.