Τα όσα έγιναν στην Τουρκία την Κυριακή δεν είναι ούτε πρωτοφανή, ούτε προκάλεσαν ιδιαίτερη έκπληξη σε όσους ασχολούνται με θέματα ασφαλείας. Η Κωνσταντινούπολη, η Αγκυρα και γενικώς όλη η γειτονική χώρα μας έχουν δει αρκετές φορές το πρόσωπο της τρομοκρατίας τα τελευταία χρόνια, σε σημείο –μάλιστα- που οι ειδικοί να θεωρούν δεδομένη τη μόνιμη κατάσταση επιφυλακής που πρέπει να υφίσταται.
Ωστόσο, το διαφορετικό σε σχέση με τις άλλες φορές στο τρομοκρατικό χτύπημα της Κυριακής είναι τα όσα ακολούθησαν. Τα όσα ειπώθηκαν από την πλευρά του Ταγίπ Ερντογάν και αποκαλύπτουν σε όλο του το μεγαλείο το δόγμα του… σουλτάνου.
Ο τούρκος πρόεδρος, μόλις λίγες ώρες μετά την έκρηξη σε παγιδευμένο αυτοκίνητο στην Αγκυρα που σκότωσε 37 άτομα, τόνισε πως ο «όρος τρομοκράτης πρέπει να περιλάβει και τους υποστηρικτές της τρομοκρατίας». Κι αν αυτή η δήλωση από μόνη της δεν είναι ικανή να βάλει τον Ερντογάν στο στόχαστρο των επικριτικών σχολίων, έχει τη σημασία να τη δούμε ολόκληρη και να εξερευνήσουμε το τι κρύβεται πίσω από τις λέξεις που χρησιμοποίησε.
«Δεν είναι μόνο το πρόσωπο που τραβάει τη σκανδάλη, αλλά και εκείνοι που το έκαναν δυνατό, είναι και αυτοί που πρέπει να χαρακτηριστούν τρομοκράτες, ανεξάρτητα του τίτλου τους», τόνισε και συμπλήρωσε: «Μπορεί να πρόκειται για έναν δημοσιογράφο, για έναν βουλευτή ή για έναν παράγοντα της κοινωνίας των πολιτών».
Ο Ερντογάν μίλησε συγκεκριμένα για δημοσιογράφους και πολιτικούς. Γιατί το έκανε αυτό;
Οι δημοσιογράφοι είναι ο νούμερο ένα «εχθρός» του Ερντογάν. Ο τούρκος πρόεδρος έχει εξαπολύσει επιθέσεις κι επιθέσεις κατά Μέσων, έχει στείλει δυνάμεις καταστολής να διακόψουν εκπομπές και να αποκλείσουν την πρόσβαση των εργαζομένων σε τηλεοπτικά κανάλια, έχει βάλλει κατά εφημερίδων και ραδιοφωνικών σταθμών. Και μην ξεχνάτε. Προσπάθησε να… κλείσει το twitter, πέρυσι. Γενικώς, έχει μια δυσανεξία στα θέματα που αφορούν τον Τύπο και τη διάδοση πληροφοριών και ειδήσεων που είτε είναι εναντίον του, είτε νιώθει ότι δεν μπορεί να τις ελέγξει. Οπότε, το τρομοκρατικό χτύπημα της Κυριακής ήταν η καλύτερη αφορμή για να μπορέσει να βάλει στο στόχαστρό του την επαγγελματική ομάδα –με θεσμικό ρόλο- και να τη συνδέσει με το νέο αιματοκύλισμα.
Αλλά δεν είναι μόνο οι δημοσιογράφοι. Είναι και η κοινωνία των πολιτών, μέσα στην οποία χωρούν οι πανεπιστημιακοί, αν και δεν τους κατονόμασε. Ο Ερντογάν έχει ακόμη μεγαλύτερη αντιπαλότητα με την τουρκική διανόηση. Λιγότερο από δύο μήνες πριν, ο τούρκος πρόεδρος ζήτησε έρευνα εις βάρος προσώπων που υπέγραψαν κείμενο με το οποίο ζητούσαν τον τερματισμό των μαχών στα νοτιοανατολικά της χώρας. Λεπτομέρεια: Η πλειονότητα των υπογραφόντων είναι πανεπιστημιακοί. Περισσότεροι από 1.200 διανοούμενοι έβαλαν τα ονόματά τους και τις υπογραφές τους στο κείμενο «πρωτοβουλία για την ειρήνη», κάτι που όχι μόνο εξόργισε τον Ερντογάν, αλλά του έδωσε και το πάτημα να διατάξει έρευνα εις βάρος τους, με το σκεπτικό πως κάνουν προπαγάνδα κατά της χώρας τους. Λεπτομέρεια δεύτερη: Και στην τότε απόφαση γίνεται λόγος για «τρομοκρατική προπαγάνδα», για «υποκίνηση σε παράβαση του νόμου» και «προσβολή των θεσμών και της τουρκικής Δημοκρατίας».
Υπάρχει και ο τρίτος πόλος. Αυτός των βουλευτών. Ο Ερντογάν δεν δίστασε να βάλει στο στόχαστρό του και τους πολιτικούς παράγοντες του κράτους, δεν δίστασε να στοχοποιήσει ακόμη και τους θεσμικούς πυλώνες του ίδιο του καθεστώτος της χώρας του. Ο λόγος; Προφανής. Στο τουρκικό κοινοβούλιο υπάρχει το φιλοκουρδικό κόμμα, το οποίο αποτελεί κόκκινο πανί, τόσο για τον ίδιο τον Ερντογάν, όσο και για τον Αχμέτ Νταβούτογλου και –γενικώς- για μεγάλη μερίδα της ίδιας της κοινωνίας.
Τι κάνει ο Ερντογάν; Ουσιαστικά προσπαθεί να τσουβαλιάσει όλους τους εχθρούς του και να τους βάλει απέναντι. Απέναντι από τον ίδιο, ο οποίος κρατά την ομπρέλα μέσα στην καταιγίδα της τρομοκρατίας και οι αντίπαλοι-τσουβάλια μένουν μαζί με τους κεραυνούς και τις αστραπές. Και κάτω από την ομπρέλα, υπό την προστασία του ίδιου του… σουλτάνου, ο λαός. Ενας τουρκικός λαός ο οποίος βλέπει τα θύματα από τρομοκρατικά χτυπήματα να πληθαίνουν, να πολλαπλασιάζονται και πάνω στο αίμα τους να παίζεται ένα διπλωματικό και πολιτικό παιχνίδι εντυπώσεων.