Οι όρκες αποτελούν έναν από τους πιο επιθετικούς και δυναμικούς θηρευτές του θαλάσσιου κόσμου. Δεν διστάζουν να επιτίθενται και σε μεγαλύτερα σε μέγεθος από αυτές όντα, όπως σε διάφορα είδη φαλαινών. Βέβαια οι όρκες επιλέγουν να ακολουθούν τα κοπάδια των φαλαινών και προσπαθούν να απομονώσουν τα ανήλικα μέλη που είναι μικρότερα σε μέγεθος και πιο αδύναμα. Αποφεύγουν τις επιθέσεις στις ενήλικες φάλαινες που προσπαθούν να προστατεύσουν τα μικρά τους αλλά πολλές φορές κάποιο από αυτά δεν αντέχει άλλο το κυνηγητό χάνει τις δυνάμεις του και γίνεται εύκολη λεία για τις όρκες που επιτίθενται στο τέλος ομαδικά εναντίον του. Η ενήλικη φάλαινα που το προστάτευε μέχρι τότε δεν μπορεί πλέον να κάνει κάτι άλλο και απομακρύνεται αποδεχόμενη τον χαμό του μικρού της.
Οι ναυτικοί των περασμένων αιώνων που έβλεπαν τις όρκες να επιτίθενται σε φάλαινες τις ονόμασαν «δολοφόνους φαλαινών» όρος που επικράτησε για αυτές και σε συνδυασμό με το μέγεθος και τα χαρακτηριστικά τους, έχει δημιουργήσει την αίσθηση ότι πρόκειται για κάποιο είδος φάλαινας. Η επιστημονική κοινότητα πάντως τις κατατάσσει στην οικογένεια των δελφινιών.
Με δημοσίευσή της στην επιθεώρηση «Marine Mammal Science» ερευνητική ομάδα παρουσιάζει τα ευρήματα της έρευνας που πραγματοποίησε τα τελευταία τρία έτη, τα οποία αποκαλύπτουν για πρώτη φορά ότι οι όρκες δεν διστάζουν να επιτεθούν με επιτυχία ακόμη και στο μεγαλύτερο είδος φάλαινας, τη θηριώδη γαλάζια φάλαινα.
Με μήκος που φτάνει τα 30 μέτρα και βάρος που αγγίζει και ξεπερνά τους 200 τόνους, οι γαλάζιες φάλαινες είναι τα μεγαλύτερα γνωστά ζώα που έχουν υπάρξει ποτέ στη Γη. Για αυτό τον λόγο δεν είχαν καταγραφεί επιθέσεις από όρκες σε ενήλικες γαλάζιες φάλαινες και πιστευόταν ότι γενικότερα οι όρκες αποφεύγουν να αντιπαρατεθούν με το θηριώδες θηλαστικό.
Η τακτική
Όπως αναφέρουν σε δημοσίευμά τους οι New York Times, το 2019 επιστήμονες που παρατηρούσαν φάλαινες στα ανοικτά των νοτιοδυτικών περιοχών της Αυστραλίας είδαν μπροστά τους ένα κοπάδι από όρκες να επιτίθενται με αγριότητα σε μια μπλε φάλαινα.
Οι επιστήμονες διαπίστωσαν ότι οι όρκες δεν έκαναν επιθέσεις κατά βούληση αλλά ακολουθούσαν μια συγκεκριμένη στρατηγική. Eκαναν επιθέσεις στοχεύοντας το ραχιαίο πτερύγιο της φάλαινας, το οποίο της επιτρέπει να κινείται με ταχύτητα και επιδεξιότητα για να αποφεύγει κινδύνους. Oταν από τα δαγκώματα το πτερύγιο είχε πλέον καταστραφεί και η φάλαινα δυσκολευόταν να κινηθεί, περίπου δέκα όρκες του κοπαδιού δημιούργησαν ένα κλοιό γύρω της. Την περικύκλωσαν και όταν πια αυτή ήταν ανήμπορη να κάνει οτιδήποτε, έκαναν συντονισμένα την τελική τους επίθεση, εξοντώνοντας την για να τη φάνε στη συνέχεια. Το κυνήγι της άτυχης φάλαινας διήρκεσε περίπου μια ώρα και όταν αυτή εξοντώθηκε, περίπου 50 όρκες έκαναν την εμφάνισή τους για να πάρουν… μεζέ.
Υπήρχαν αναφορές για επιθέσεις από όρκες σε ενήλικες γαλάζιες φάλαινες αλλά η επίθεση του 2019 ήταν η πρώτη που καταγράφηκε επισήμως και με αποδείξεις. Στην έρευνα περιγράφονται άλλες τρεις επιθέσεις από όρκες σε ενήλικες γαλάζιες φάλαινες από το 2019 ως το 2021, γεγονός που καταδεικνύει αυτή την πιθανότατα νέα τάση στο κυνήγι από τις όρκες.
Ταυτόχρονα, μέσα από αυτή τη δυσάρεστη για τις γαλάζιες φάλαινες εξέλιξη, οι ειδικοί διαβλέπουν κάτι θετικό. Η φαλαινοθηρία συρρίκνωσε τους πληθυσμούς των γαλάζιων φαλαινών σε σημείο να κινδυνεύουν με εξαφάνιση. Σύμφωνα με τους ειδικούς, οι πληθυσμοί των γαλάζιων φαλαινών φαίνεται ότι έχουν ανακάμψει σε σημείο που να υπάρχει «απόθεμα» για να βρίσκουν οι όρκες θηράματα να κυνηγήσουν. Μάλιστα αυτή η εξέλιξη είναι θετική και για τις όρκες αφού, βρίσκοντας τέτοιου είδους θηράματα, μπορούν και αυτές να αυξάνουν τους πληθυσμούς τους και να δημιουργείται η απαραίτητη ισορροπία στη φύση.