Ενα κρυφό άσσο με εξαιρετικά μεγάλη αξία στο παζάρι που συνεχίζεται ανάμεσα στις ΗΠΑ και την Τουρκία κρατά στα χέρια της η Ουάσινγκτον. Δεν είναι άλλος από τις 50 πυρηνικές βόμβες που είναι αποθηκευμένες στην κοινή αμερικανική και τουρκική βάση του Ιντσιρλίκ στη νότια Τουρκία, σε απόσταση περίπου 150 χιλιομέτρων από τη Συρία.
Οι New York Times ανέφεραν τη Δευτέρα ότι αμερικανοί αξιωματούχοι σκέφτονται τη μεταφορά των βομβών εκτός Τουρκίας, μια απόφαση που –αν και εφόσον υλοποιηθεί- θα έχει καταλυτικές συνέπειες.
Οι βόμβες τύπου B61 είναι στην ουσία υπό την ομηρία του Ταγίπ Ερντογάν, εξηγούν αμερικανοί αξιωματούχοι που προσθέτουν ότι αν απομακρυνθούν αυτό θα σημάνει το τέλος της αμερικανοτουρκικής συμμαχίας.
Οι σχεδιασμοί για την απομάκρυνση των βομβών δεν είναι κάτι το νέο. Ούτε βέβαια και η παρουσία τους στην Τουρκία και σε άλλες τέσσερις χώρες, η οποία είναι ένα απομεινάρι του Ψυχρού Πολέμου. Κάποτε εξάλλου αμερικανικά πυρηνικά όπλα ήταν αποθηκευμένα και στην Ελλάδα.
Σήμερα όμως δεν υπάρχει κάποιο επιχειρησιακό σχέδιο για την χρήση τους, γράφει ο Guardian, καθώς η Τουρκία δεν διαθέτει αεροσκάφη πιστοποιημένα για την μεταφορά και την εξαπόλυση πυρηνικών όπλων.
Ετσι από το τέλος του Ψυχρού Πολέμου ως σήμερα οι χώρες που φιλοξενούν τα αμερικανικά πυρηνικά ήταν -παραδόξως- αντίθετες στην απομάκρυνσή τους γιατί τα έβλεπαν σαν σύμβολο δέσμευσης των ΗΠΑ στην αμυντική σχέση που είχαν με την Ουάσινγκτον.
Το αποτυχημένο πραξικόπημα του 2016 στην Τουρκία έβαλε τη συζήτηση για την παραμονή τους σε νέα βάση. Μέρος των πραξικοπηματιών χρησιμοποίησε τη βάση για να κινηθεί κατά του προέδρου Ερντογάν. Η απάντηση της τουρκικής κυβέρνησης ήταν να κόψει το ρεύμα σε όλη τη βάση πριν προχωρήσει τις συλλήψεις.
Τούρκοι διπλωμάτες, συνεχίζει ο Guardian, απάντησαν στις προτάσεις για την μετακίνηση πυρηνικών εκτός του Ιντσιρλίκ λέγοντας ότι η χώρα τους θα αναπτύξει τα δικά της πυρηνικά. Κάτι όχι καινούριο: ο ίδιος ο Ταγίπ Ερντογάν το είχε αναφέρει προ εβδομάδων, παρά το ότι η χώρα του έχει υπογράψει τη Συνθήκη Μη Διάδοσης Πυρηνικών.
Ετσι το πρόβλημα των πυρηνικών στο Ιντσιρκλίκ παραμένει και μάλλον επιδεινώνεται από το ότι η κυβέρνηση Τραμπ δεν έχει διορίσει αξιωματούχους που κανονικά θα ήταν επιφορτισμένοι με τα ζητήματα περί μη διάδοσης.
Σε κάθε περίπτωση, η απόσυρση των πυρηνικών μπορεί να γίνει μονομερώς, χωρίς να ζητηθεί η γνώμη της Τουρκίας.
Η επιχείρηση δεν θα είναι βέβαια καθόλου εύκολη. Αν γίνει όμως θα είναι η τελευταία και οριστική ένδειξη ότι η άλλοτε στενή αμερικανοτουρκική σχέση θα είναι πλέον νεκρή.