Με την συμμετοχή αρχηγών κρατών και κυβερνήσεων από 27 χώρες ξεκίνησε στο Άουσβιτς στις 16.30 (ελληνική ώρα) η τελετή για τα 75 χρόνια από την απελευθέρωση του γερμανικού στρατοπέδου συγκέντρωσης Άουσβιτς στην Πολωνία.
Στην ετήσια τελετή, που καθιερώθηκε λίγα χρόνια μετά το τέλος του 2ου Παγκοσμίου Πολέμου, εκπροσωπήθηκαν 60 κράτη και διεθνείς οργανώσεις ενώ παραβρέθηκαν περίπου 200 επιζώντες του Ολοκαυτώματος, ανάμεσα τους ο 95χρονος Μωσέ Αελιών που κατάγεται από τη Θεσσαλονίκη.
Για πρώτη φορά φέτος συμμετείχε και έλληνας πρωθυπουργός καθώς στην τελετή βρέθηκαν μέλη της ελληνικής αντιπροσωπείας υπό τον Κυριάκο Μητσοτάκη καθώς και εκπρόσωποι του Κεντρικού Ισραηλιτικού Συμβουλίου Ελλάδας (ΚΙΣ) με τον πρόεδρό του Δαυίδ Σαλτιέλ.
Στην τελετή παραβρέθηκαν επίσης ο γερμανός πρόεδρος Φρανκ-Βάλτερ Σταϊνμάγερ, ο πρόεδρος του Ισραήλ Ρόιβεν Ρίβλιν και εκ μέρους της Κομισιόν της ΕΕ οι αντιπρόεδροι Μαργαρίτης Σχοινάς και Βέρα Γούροβα.
Κεντρικοί ομιλητές της εκδήλωσης ήταν μεταξύ άλλων ο πολωνός πρόεδρος Αντρέι Ντούντα, επιζώντες του στρατοπέδου Άουσβιτς και ο πρόεδρος του Παγκόσμιου Εβραϊκού Συνεδρίου (WJC) Ρόναλντ Λάουντερ.
Μιλώντας την Κυριακή στο Άουσβιτς προς την τηλεόραση της Deutsche Welle, ο Λάουντερ επισήμανε ότι αρκετοί από τους επιζώντες, όντες υπερήλικες, έχουν έρθει για να επισκεφτούν το στρατόπεδο για μία τελευταία φορά.
«Αυτό που αναμένουν από τους πολιτικούς αρχηγούς που θα συγκεντρωθούν στο Άουσβιτς», τόνισε, «δεν είναι λόγια αλλά πράξεις».
Το ζητούμενο είναι σύμφωνα με τον Λάουντερ να καταπολεμηθεί το μίσος ενάντια στους Εβραίους, προπαντός στο Διαδίκτυο, και να παραμένει ζωντανή η μνήμη για αυτό που συνέβη.
Από τους 1,1 εκατ. κρατούμενους που έχουν δολοφονηθεί από τα SS στο Άουσβιτς το ένα εκατομμύριο ήταν Εβραίοι, ενώ εξοντώθηκε το 86% περίπου των Ελλήνων Εβραίων.
Νωρίτερα, την Δευτέρα, πολλοί επιζώντες του στρατοπέδου θανάτου Άουσβιτς-Μπιρκενάου μίλησαν για τον εορτασμό της επετείου, με τις μαρτυρίες τους να αποτελούν προειδοποίηση για την άνοδο του αντισημιτισμού και του μίσους σήμερα σε όλο τον κόσμο.
Περισσότεροι από διακόσιοι επιζώντες του στρατοπέδου έφθασαν επί τόπου, πολλοί εκ των οποίων υπέργηροι Εβραίοι, οι οποίοι ταξιδεύουν από πολύ μακριά, όπως από τις ΗΠΑ, το Ισραήλ, την Αυστραλία, το Περού, τη Ρωσία, τη Σλοβενία και αλλού.
Πολλοί απ’ αυτούς έχασαν τους γονείς τους και τους παππούδες τους στο Άουσβιτς ή σε άλλα ναζιστικά στρατόπεδα θανάτου, αλλά σήμερα ενώνονται σ’ αυτό το ταξίδι μνήμης με εγγόνια και δισέγγονα.
Οι επιζώντες, ντυμένοι με σκούφους και εσάρπες με μπλε και άσπρες ρίγες που συμβολίζουν τις στολές που φορούσαν οι κρατούμενοι στο στρατόπεδο, διέσχισαν την διαβόητη σιδερένια πύλη με την επιγραφή «Arbeit macht frei» (στα γερμανικά, «Η εργασία απελευθερώνει»).
Κατέθεσαν στεφάνια λουλουδιών κοντά στον «τοίχο του θανάτου», όπου οι ναζί σκότωσαν χιλιάδες κρατουμένους.
«Θέλουμε η επόμενη γενιά να γνωρίζει αυτό που ζήσαμε και θέλουμε αυτό να μην συμβεί ποτέ ξανά», δήλωσε πριν από την τελετή, την Κυριακή το πρωί, ο 93χρονος Ντέιβιντ Μαρκς, επιζών του Άουσβιτς, με τη φωνή σπασμένη από τη συγκίνηση.
Τριάντα πέντε μέλη της στενότερης και ευρύτερης οικογένειάς του, Εβραίοι της Ρουμανίας, σκοτώθηκαν στο Άουσβιτς, το μεγαλύτερο από τα στρατόπεδα θανάτου που δημιουργήθηκαν από τη ναζιστική Γερμανία και το οποίο έγινε το σύμβολο των έξι εκατομμυρίων Εβραίων της Ευρώπης που έχασαν τη ζωή τους στο Ολοκαύτωμα.
