Τα καφέ και τα εστιατόρια είναι «κρυμμένα» πίσω από οδοφράγματα. Η περίφημη όπερα είναι περικυκλωμένη από σακιά με άμμο, την οποία έχουν μαζέψει οι κάτοικοι από την παραλία. Ατσάλινα εμπόδια έχουν τοποθετηθεί σε κεντρικούς δρόμους για να σταματήσουν τα ρωσικά τανκς. Οι κάτοικοι μαγειρεύουν ζεστά γεύματα για τους στρατιώτες, ράβουν μεγάλα δίχτυα για καμουφλάζ και εκπαιδεύονται στα όπλα.
Η Οδησσός ετοιμάζεται με κάθε τρόπο για μια επικείμενη ρωσική επίθεση, ενώ κανένας κάτοικος δεν θέλει να πιστέψει ότι ο Βλαντίμιρ Πούτιν θα βάλει στο στόχαστρο μια πόλη τόσο αγαπητή στους Ρώσους, με τους οποίους έχει στενούς δεσμούς ιστορικούς, πολιτισμικούς και οικογενειακούς.
Ομως, όπως γράφει ο Σον Γουόλκερ στον Guardian, ο Πούτιν έχει κάνει πολλά πράγματα το τελευταίο 10ήμερο, που φαίνονταν απίστευτα πριν από δύο εβδομάδες…
Κάθε πρωί πλέον, οι κάτοικοι ξυπνούν και παρακολουθούν με αγωνία στα ανοιχτά τα ρωσικά πολεμικά πλοία, που πηγαινοέρχονται ανάμεσα στην Οδησσό και στην Κριμαία. Ψάχνουν να δουν αν το γειτονικό Μικολάιβ έχει πέσει σε ρωσικά χέρια και κοιτούν τα κινητά τους για τα νέα μηνύματα από τις τοπικές αρχές, όπου τους δίνουν οδηγίες τι να κάνουν σε περίπτωση επίθεσης από θαλάσσης ή από αέρος.
«Δεν ξέρω πόσο μπάσταρδος, σκουπίδι ή ηλίθιος πρέπει να είναι κανείς για να πατήσει το κουμπί και να αρχίσουν να πέφτουν οβίδες στην Οδησσό. Μου είναι αδιανόητο», είπε στον Γουόλκερ ο δήμαρχος της πόλης, Γενάντι Τρουχάνοφ, κάποτε ρωσόφιλος, όπως και πολλοί κάτοικοι της πόλης, τους οποίους ο Πούτιν κατάφερε να στρέψει εναντίον του.
Την Κυριακή, ο Εμανουέλ Μακρόν τηλεφώνησε στον Πούτιν για να του ζητήσει να μην επιτεθεί στην Οδησσό, καθώς είχε πληροφορίες από τις υπηρεσίες του ότι η ρωσική επίθεση θα ξεκινήσει σύντομα.
Ο Βολοντίμιρ Ζελένσκι αναφέρθηκε στην Οδησσό, οργισμένος, σε ένα από τα βίντεο που δημοσιοποίησε: «Ανέκαθεν οι Ρώσοι έρχονταν στην Οδησσό. Ηταν πάντα καλοδεχούμενοι εκεί. Και τώρα τι; Βόμβες κατά της Οδησσού; Πυροβολικό κατά της Οδησσού; Πύραυλοι κατά της Οδησσού; Θα είναι έγκλημα πολέμου. Θα είναι ιστορικό έγκλημα».
Προς το παρόν, οι Ρώσοι δεν έχουν αγγίξει την ουκρανική –και ιστορική για τον Ελληνισμό– πόλη στη Μαύρη Θάλασσα, όπου το 1814 ιδρύθηκε η Φιλική Εταιρεία. Ομως, στρατιωτικοί αναλυτές εκτιμούν ότι είναι θέμα χρόνου να επιτεθούν οι στρατιές του Πούτιν, ιδίως αν καταλάβουν το Μικολάιβ, στα ανατολικά της.
Εδώ και μέρες, οι κάτοικοι της Οδησσού προετοιμάζονται πυρετωδώς για τα χειρότερα. Σε ένα εμπορικό κέντρο τροφίμων έχει στηθεί μαγειρείο όπου εθελοντές παραλαμβάνουν τρόφιμα από τους κατοίκους και ετοιμάζουν, εκεί και στα εστιατόρια της πόλης, 8.000 ζεστά γεύματα καθημερινά για τους στρατιώτες.
Αλλοι εθελοντές με πορτοκαλί γιλέκα αναρτούν καθημερινά στο Telegram τι είδη χρειάζονται και τα συγκεντρώνουν από τους κατοίκους: τρόφιμα, φάρμακα, ζεστά ρούχα, θερμικά εσώρουχα, υπνόσακους κ.λπ.
Η Οδησσός δεν ήταν ποτέ μια τυπική ουκρανική πόλη, όπως το Κίεβο, σημειώνει ο Guardian, καθώς διατηρούσε στενούς δεσμούς με τη Ρωσία. Από το 2014, όταν κατέρρευσε το φιλορωσικό καθεστώς στην Ουκρανία, οι κάτοικοι δείχνουν μεγαλύτερο ενδιαφέρον για την ουκρανική γλώσσα και κουλτούρα. Ομως, ακόμα και τον περασμένο Σεπτέμβριο, το 68% των κατοίκων συμφωνούσαν με τη δήλωση του Πούτιν ότι Ρώσοι και Ουκρανοί είναι ένας λαός, ενώ μόνο το 20% θεωρούσε ότι το μέλλον της Ουκρανίας βρίσκεται στην Ευρωπαϊκή Ενωση. Μάλιστα, το 38% ήθελε στενότερους δεσμούς με τους Ρώσους και το 27% ουδετερότητα.
Ομως, η ίδια δημοσκόπηση σήμερα θα δώσει εντελώς διαφορετικά νούμερα. Ο Τρουχάνοφ –λέει ο Γουόλκερ– είναι ένα καλό παράδειγμα: Κάποτε μέλος του κόμματος του φιλορώσου πρώην προέδρου της Ουκρανίας, Βίκτορ Γιανουκόβιτς, είχε κατηγορηθεί για διαφθορά, για σχέσεις με τη μαφία και με τη Ρωσία. Ο ίδιος αρνείται όλες τις κατηγορίες και δηλώνει φανατικός υποστηρικτής της ουκρανικής κυριαρχίας. Απαντώντας στον ισχυρισμό του Πούτιν ότι οι Ρώσοι εισέβαλαν στην Ουκρανία για να προστατέψουν τους ρωσόφωνους κατοίκους της, ο Τρουχάνοφ είπε σε βίντεο που ανήρτησε: «Ποιον στον διάολο πας να προστατέψεις εδώ;»...
Φορώντας το κίτρινο περιβραχιόνιο-διακριτικό των ουκρανικών δυνάμεων, ο δήμαρχος επισήμανε ότι η Ρωσία είναι αυτή που συμπεριφέρεται φασιστικά και ότι μόνο οι Ναζί θα βομβάρδιζαν το Χάρκοβο.
Ο Πούτιν χρησιμοποίησε μάλιστα γεγονότα στην Οδησσό για να χτίσει το αφήγημά του περί «ναζιστικής Ουκρανίας». Το 2014, όταν φιλορωσικά πλήθη κατέλαβαν κυβερνητικά κτίρια, ουκρανοί εθνικιστές επιτέθηκαν σε φιλορωσική διαδήλωση στην Οδησσό, βάζοντας φωτιά σε ένα κτίριο. Από την πυρκαγιά, σκοτώθηκαν 48 άτομα, οι περισσότεροι φιλορώσοι. Οι Ρώσοι έχουν δηλώσει ότι ξέρουν τους υπεύθυνους της «προσχεδιασμένης φασιστικής επίθεσης» και ότι θα τους συλλάβουν και θα τους σκοτώσουν.
Πλέον, ακόμα και κάτοικοι που ήταν υπέρ των Ρώσων, δηλώνουν ότι έχουν αλλάξει στρατόπεδο, το τελευταίο 10ήμερο, καθώς δεν περίμεναν ποτέ να δουν ρωσικές βόμβες εναντίον ουκρανικών πόλεων.
«Είναι εφιάλτης, τραγωδία, καταστροφή. Ο Πούτιν έκανε ό,τι μπορούσε για να μετατρέψει τους κατοίκους της Οδησσού σε ουκρανούς πατριώτες», είπε χαρακτηριστικά ένας κάτοικος, που θεωρούσε τον εαυτό του φιλορώσο.
«Ακόμα και να πάρουν την πόλη οι Ρώσοι, μετά τι; Πώς θα τη διοικήσουν; Θα γίνουμε αντάρτες», τόνισε η 42χρονη Νατάλια Ζούκοβα, πρωταθλήτρια στο σκάκι και μέλος του τοπικού κοινοβουλίου.